Gebruiker:Mdd/Professional

Een professional is iemand die beroepsmatig werkzaam is en zich daarin blijft ontwikkelen.

Historie

In Nederland is het woord opgekomen in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Toen waren sommige sporters, vooral voetballers en wielrenners, niet langer als amateur ('liefhebber') actief, maar werden ze beroepssporter. Later wordt het woord meer algemeen gebruikt om een bepaalde mate van vakmanschap mee aan te duiden, vaak gekoppeld aan het beoefenen van een vrij beroep. In het dagelijks spraakgebruik van het woord schuilt een positieve ondertoon: iets is 'professioneel' aangepakt, dat wil zeggen met verstand van zaken.

Diverse Nederlandse wetenschappers hebben bijgedragen aan het denken over professionalisering. Een van de eersten was Frederik van Heek telg uit een Twentse textielfamilie en - desondanks - een uitgesproken tegenstander van sociale ongelijkheid. In 1945 stelde hij al dat in een moderne samenleving niet afkomst of milieu, maar opleiding, kennis en vaardigheden iemands sociale positie zouden moeten bepalen. Later, in 1973, heeft Mok laten zien hoe professies zich institutionaliseren en hij heeft daarmee ook het risico van afscherming en zich onttrekken aan maatschappelijke verantwoording aangeduid.

Kenmerken van professionaliteit

Voor de professional zijn de volgende karakteristieken van belang:

• zelfstandigheid / relatief zelfstandig optreden,
• creativiteit / creatief aanwenden van denkkracht,
• expertise / deskundigheid,
• vakmanschap,
• ervaring, en
• probleemstellend en oplossend vermogen.

Professionaliteit is af te meten aan een zekere mate van

• geleerdheid en kundigheid op een bepaald gebied.
  • De bijbehorende kennis en kunde worden doorgaans verkregen in geformaliseerde trajecten van opleiding, ervaring en verdere specialisatie.
  • het moeten volgen van permanente educatie.
  • Bij een professie horen publicaties, waarin vakkennis wordt geëxpliciteerd in een vaktijdschrift en vakliteratuur.
  • Daarnaast vindt intercollegiale kennisuitwisseling plaats, bijvoorbeeld tijdens congressen, seminars, studiedagen en tegenwoordig ook via virtuele ‘communities of practice’.
• Een professie zou dan ook geen gewone baan zijn... met zelfs de diepere betekenis van een roeping.
• Het is een beroep waaraan eisen worden gesteld, bv vastgelegd in een beroepscode
• Zekere mate van onafhankelijkheid.
• Vakvereniging : Veel beroepen kennen een of ander vorm van 'associatie', dat wil zeggen dat er een vereniging van beroepsgenoten bestaat, vaak ook in internationaal verband.

Vroeger was overerving (het beroep ging over van generatie op generatie) veelvoorkomend, vooral in medische en theologische kringen. Dat komt tegenwoordig nog voor, maar minder dan vroeger.

Kwaliteitsborging

Vanouds vond dan ook de bewaking van de kwaliteit van de professie plaats door beroepsgenoten onderling, bijvoorbeeld het opstellen van kwaliteitscriteria en toelatingsvereisten. Tegenwoordig, naar aanleiding van misstanden in bepaalde beroepen, zoals de accountancy of het notariaat, is er op zijn minst ook extern toezicht op de professie, al of niet wettelijk vastgelegd.

Titelbescherming

Voor sommige beroepen zijn rechten vastgelegd in titelbescherming en bevoegdheden. Bijvoorbeeld in de gezondheidszorg de bevoegdheid om zogeheten invasieve ingrepen (indringen in het menselijk lichaam) te mogen doen. Daar is dan wel sprake van een bepaalde bandbreedte van bevoegdheden, bijvoorbeeld een arts mag snijden, een verpleegkundige mag niet verder gaan dan injecteren. Deze afbakening is overigens niet voor altijd vastgelegd, zo kennen we sinds kort in de gezondheidszorg de zogeheten 'nurse-practitioner' die meer handelingen mag verrichten dan de gewone verpleegkundige.

Studie van professionaliteit

Quote:

• De vraag is natuurlijk in hoeverre management als een professie kan worden gekenmerkt. In de oude, voornamelijk Parsoniaanse, professiesociologie kende men de zogenaamde attributenbenadering. Hierbij werd getracht essentiële, generieke kenmerken voor een professie aan te geven. Deze kenmerken werden afgeleid van de medische professie die als “paradigm for all professions” gold. Wanneer een bepaalde professie aan alle kenmerken voldeed, kon deze als een echte professie worden aangeduid. In de recentere professiesociologie heeft men deze attributenbenadering verlaten aangezien er geen generieke lijst van criteria blijkt te geven. Om deze reden volgen we hier A. Abbott’s minimale, maar bruikbare omschrijving van het professiebegrip. Het accent ligt hierbij op de aard van de kennis van een professie: “…professions are exclusive occupational groups applying somewhat abstract knowledge to particular cases.”
  • Peter van Baalen, Luchien Karsten (2002). Interdisciplinariteit, professies en Amerikanisering. Een geschiedenis van het ontstaan van de Nederlandse bedrijfskunde. (bron)

Kritiek

Slagter (2004) stelt dat er geen aanleiding is de term professional "te reserveren voor veelstudeerders, veelverdieners, autonoom werkenden, beroepen met een hoge maatschappelijke status, creatievelingen en wat dies meer zij." Het is namelijk ook van belang in hoeverre er kwaliteit geleverd wordt. Slagter stelt: "Een slechte tandarts is in mijn optiek geen profesional en een goede tandarts wel."

Zie ook

• Ervaringsdeskundige
• Freelance
• Zelfstandige zonder personeel

Externe link

• Professional worden op carrieretijger.nl

Wikiquote

Wikiquote heeft een of meer citaten van of over professional.

WikiWoordenboek

Bronnen, noten en/of referenties

de:Profi en:Professional

[[Categorie:Beroep]] [[Categorie:Management]] [[ar:محترف]] [[cs:Profesionál]] [[da:Professionel]] [[de:Profi]] [[en:Professional]] [[id:Profesional]] [[it:Libero professionista]] [[ms:Profesionalisme]] [[ja:プロフェッショナル]] [[ru:Профессионализм]] [[simple:Professional]] [[sk:Profesionál]] [[sv:Professionalism]] [[ur:Professional]] [[zh:專業人士]]