De Neodiapsida[1] zijn een clade of hoofdtak van de reptielenstamboom en omvatten alle Diapsida, afgezien van enkele vroege basale vormen die bekend staan als de Araeoscelidia.
In de fylogenetische systematiek worden ze op verschillende manieren gedefinieerd: als de laatste gemeenschappelijke voorouder en al zijn afstammelingen van Younginiformen en kroondiapsiden (de gemeenschappelijke voorouder van hagedissen, krokodilachtigen en vogels, en al zijn nakomelingen) [Callaway 1997], of alle diapsiden die nauwer zijn verwant aan de Sauria dan aan Araeoscelidia (Laurin en Gauthier 2000).
Vroege of basale neodiapsiden uit het Perm leken in het algemeen op huidige hagedissen, maar omvatten al gespecialiseerde aquatische vormen (Claudiosaurus) en zwevende vormen (Weigeltisauridae), evenals meer conventionele hagedisachtige vormen (Youngina). Vóór het einde van het Perm brachten de neodiapsiden de hoofdtakken van de evolutionaire diapside boom voort, de lepidosauriërs en archosauriërs.
De clade Neodiapsida kreeg in 1991 een exacte fylogenetische definitie van Laurin. Hij definieerde ze als de stamclade die alle dieren bevat die nauwer verwant zijn aan Younginiformen (later, meer specifiek, aan Youngina capensis) dan aan Petrolacosaurus. Het hier gepresenteerde cladogram illustreert de stamboom van reptielen en volgt een vereenvoudigde versie van de verwantschappen gevonden door M.S. Lee in 2013. Alle genetische studies, dus op basis van het moderne DNA, hebben de hypothese ondersteund dat schildpadden diapside reptielen zijn; sommigen hebben schildpadden binnen Archosauromorpha geplaatst, of, meer in het algemeen, als een zustergroep van bestaande archosauriërs, hoewel enkelen in plaats daarvan schildpadden als lepidosauromorfen hebben teruggevonden. Het onderstaande cladogram gebruikte een combinatie van genetische (moleculaire) en fossiele (morfologische) gegevens om de resultaten te verkrijgen.
Wikimedia Commons
_(Lacerta_agilis).jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
_(Varanus_griseus).png)
