Turks-Koerdistan

Turks-Koerdistan of Noord-Koerdistan (Koerdisch: Bakurê Kurdistanê) is de onofficiële naam voor delen van het zuidoosten van Turkije bewoond door Koerden, die aan Syrië, Irak en Iran grenzen. Het omvat de provincies in het zuidoosten van Turkije waar zij de grootse etnische groep vormen. Het Koerdisch Instituut van Parijs schat dat er in Turkije 20 miljoen Koerden zijn.

Koerden zien Turks-Koerdistan (Noord-Koerdistan, Bakur) als een van de vier delen van een groter verenigd Koerdistan, dat ook delen bevat van het noorden van Syrië (West-Koerdistan, Rojava), het noorden van Irak (Zuid-Koerdistan, Bashur) en het noordwesten van Iran Iraans-Koerdistan (Rojhelat).

De term Turks-Koerdistan wordt vaak geassocieerd en gebruikt in het kader van Koerdisch nationalisme, waardoor het een controversiële term in Turkije is. Hierdoor is er dubbelzinnigheid en de term heeft een andere betekenis die afhankelijk is van context. De term is gebruikt in wetenschappelijke kranten en media om te verwijzen naar gebieden in Zuidoost-Turkije met een belangrijke Koerdische bevolking.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In de middeleeuwen kwamen de Koerdische bewoonde regio's van het Midden-Oosten onder de heerschappij van de plaatselijke Koerdische stamhoofden, hoewel zij nooit een verenigde natiestaat hebben opgericht. In de 10e en 11e eeuw werd de regio geregeerd door de Koerdische dynastie van Marwanid. Vanaf de 14e eeuw werd de regio meestal in het Ottomaanse Rijk opgenomen. De Koerden leven eeuwenlang onder het Ottomaanse gezag in vrede en harmonie. De Koerden kenden een vorm van autonomie binnen het rijk.

De ontbinding van het Ottomaanse rijk na de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog leidde tot de afbraak en de oprichting van de hedendaagse politieke grenzen, waardoor de Koerdisch bewoonde regio's tussen verschillende nieuw opgerichte staten verdeeld werden. De oprichting en tenuitvoerlegging van de nieuwe grenzen had grote gevolgen voor de Koerden, die hun traditionele nomadisme moesten verlaten voor het dorpsleven en de boerderij vestigen.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Turkse Koerdistan is voornamelijk bewoond door etnische Koerden, met Turkse, Arabische, Zaza en Aramese minderheden. In de volkstelling van 1965 maakten Koerdische sprekers de meerderheid in Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkâri, Muş, Tunceli, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, en Van. Sinds de jaren 90 zijn vele Koerden gemigreerd naar Istanboel, Ankara, Izmir en andere grote steden.

Moedertaal	Bevolking	Percentage
Koerdisch	1 149 166	60,8%
Turks	535 880	28,4%
Arabisch	124 586	6,6%
Zazaki	60 326	3,2%
Overige	19 965	1,1%
Totaal	1 889 923	100%