Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Dordrecht (1850-1888)

Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Dordrecht (1850-1888) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Dordrecht in de periode 1850-1888.

Het kiesdistrict Dordrecht was al ingesteld in 1848. De indeling van het kiesdistrict werd in 1850 gewijzigd bij de invoering van de Kieswet. Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Alblasserdam, Barendrecht, Bleskensgraaf^[1], Brandwijk, Charlois, De Mijl^[2], Dordrecht, Dubbeldam, Giessendam, Goidschalxoord^[3], Goudswaard, 's-Gravendeel, Groote Lindt^[4], Hardinxveld, Heer Oudelands Ambacht^[2], Heerjansdam, Heinenoord, Hendrik-Ido-Ambacht, Hofwegen^[1], Hoogvliet, Katendrecht, Kijfhoek^[2], Kleine Lindt^[2], Klaaswaal, Maasdam, Meerdervoort^[3], Mijnsheerenland, Molenaarsgraaf, Nieuw-Beijerland, Nieuw Lekkerland, Numansdorp, Oud-Alblas, Oud-Beijerland, Papendrecht, Pernis, Piershil, Poortugaal, Puttershoek, Rhoon, Ridderkerk, Rijsoort en Strevelshoek^[3], Sandelingen Ambacht^[3], Sliedrecht, Strijen, Strijensas^[3], Streefkerk, Westmaas, Wieldrecht^[2], Wijngaarden, IJsselmonde, Zuid-Beijerland en Zwijndrecht.

In 1858 werd de indeling van het kiesdistrict gewijzigd. De gemeenten Giessendam, Hardinxveld en Sliedrecht werden toegevoegd aan het kiesdistrict Gorinchem.

In 1869 werd de indeling van het kiesdistrict wederom gewijzigd. De gemeenten Charlois, Goudswaard, Hoogvliet, Katendrecht, Nieuw-Beijerland, Oud-Beijerland, Pernis, Piershil, Poortugaal en Rhoon werden toegevoegd aan het kiesdistrict Brielle. Tevens werd een gedeelte van het kiesdistrict Gorinchem (de gemeente Sliedrecht) toegevoegd aan het kiesdistrict Dordrecht.

In 1878 werd de indeling van het kiesdistrict wederom gewijzigd. De gemeenten Bleskensgraaf, Brandwijk, Molenaarsgraaf, Oud-Alblas en Streefkerk werden toegevoegd aan het kiesdistrict Gorinchem.

Het kiesdistrict Dordrecht was in deze periode een meervoudig^[5] kiesdistrict: het vaardigde twee leden af naar de Tweede Kamer. Om de twee jaar trad één van de leden af; er werd dan een periodieke verkiezing gehouden voor de vrijgevallen zetel. Bij algemene verkiezingen (na ontbinding van de Tweede Kamer) bracht elke kiezer twee stemmen uit. Om in de eerste verkiezingsronde gekozen te worden moest een kandidaat minimaal de districtskiesdrempel^[6] behalen; indien nodig werd een tweede ronde gehouden.

Legenda

cursief: in de eerste verkiezingsronde geplaatst voor de tweede ronde;
vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.

27 augustus 1850[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer na inwerkingtreding van de Kieswet.

	27 augustus	11 september^[7]
Kiesgerechtigden	2.109	2.109
Opkomst	1.404	1.402
Geldige stemmen	2.749	1.381
Blanco stemmen	41	13
Kiesdrempel	687	691
Kandidaten
J.S. Lotsy^[8]	1.158
P. Blussé van Oud-Alblas^[8]	484	845
A. Vogelsang	402	536
W. Wijnaendts	293
W.R. van Hoëvell	137
G. Groen van Prinsterer	85
P.J. de Raadt van Hendrik-Ido-Ambacht	50

8 juni 1852 (tussentijds)[bewerken | brontekst bewerken]

Johannes Lotsy, gekozen bij de verkiezingen van 27 augustus 1850, trad op 13 mei 1852 af vanwege zijn benoeming als burgemeester van Dordrecht. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	8 juni	22 juni^[9]
Kiesgerechtigden	2.123	2.123
Opkomst	1.143	1.091
Geldige stemmen	1.025	1.063
Blanco stemmen	2	25
Kandidaten
G.A. de Raadt	596
A. Vogelsang	287	467
J.D. van der Poel	213
D. Molenaar	35

8 juni 1852 (periodiek)[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	8 juni
Kiesgerechtigden	2.123
Opkomst	1.141
Geldige stemmen	1.122
Blanco stemmen	20
Kandidaten
P. Blussé van Oud-Alblas^[8]	616
A. Vogelsang	184
J.D. van der Poel	147
G.A. de Raadt	147
G. Groen van Prinsterer	33

17 mei 1853[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.^[10]

	17 mei
Kiesgerechtigden	2.169
Opkomst	1.493
Geldige stemmen	2.937
Blanco stemmen	31
Kiesdrempel	743
Kandidaten
P.A. Sander	779
J.D. van der Poel	744
G.A. de Raadt^[8]	417
P. Blussé van Oud-Alblas^[8]	330
P.J. Elout van Soeterwoude	185
M. Bichon van IJsselmonde	120
A. Vogelsang	93
J.J.L. van der Brugghen	68
G. Groen van Prinsterer	40
D. Molenaar	38

2 juli 1853[bewerken | brontekst bewerken]

Johannes van der Poel had bij de verkiezingen van 17 mei 1853 voldoende stemmen behaald om gekozen te worden. Zijn toelating werd echter ongeldig verklaard vanwege onregelmatigheden bij de verkiezingen.^[11] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een naverkiezing gehouden.

	2 juli
Kiesgerechtigden	2.169
Opkomst	1.427
Geldige stemmen	1.415
Blanco stemmen	8
Kandidaten
J.D. van der Poel	814
P. Blussé van Oud-Alblas^[8]	324
G.A. de Raadt^[8]	195
M. Bichon van IJsselmonde	30

13 juni 1854[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	13 juni	27 juni^[9]
Kiesgerechtigden	2.169	2.169
Opkomst	1.170	1.519
Geldige stemmen	1.152	1.511
Blanco stemmen	16	4
Kandidaten
P.A. Sander^[8]	558	948
P. Blussé van Oud-Alblas	528	563

10 juni 1856[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	10 juni	24 juni^[9]
Kiesgerechtigden	2.227	2.227
Opkomst	1.097	1.239
Geldige stemmen	1.079	1.232
Blanco stemmen	10	3
Kandidaten
J.D. van der Poel^[8]	375	653
P. Blussé van Oud-Alblas	329	579
A. Vogelsang	164
G.A. de Raadt	105
J.W. Gefken	48

8 juni 1858[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	8 juni
Kiesgerechtigden	2.277
Opkomst	943
Geldige stemmen	926
Blanco stemmen	5
Kandidaten
P.A. Sander^[8]	635
A.J. Duymaer van Twist	220

27 december 1859[bewerken | brontekst bewerken]

Pieter Sander, gekozen bij de verkiezingen van 8 juni 1858, trad op 1 december 1859 af vanwege zijn benoeming als als raadsheer bij het Provinciaal Gerechtshof van 's-Gravenhage.^[12] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	27 december	10 januari^[9]
Kiesgerechtigden	2.037	2.037
Opkomst	973	1.104
Geldige stemmen	956	1.093
Blanco stemmen	4	10
Kandidaten
P.A. Sander^[8]	297	553
G.A. de Raadt	273	540
P. Blussé van Oud-Alblas	251
J.G. Kist	67

13 februari 1860[bewerken | brontekst bewerken]

Pieter Sander, gekozen bij de verkiezingen van 27 december 1859, nam zijn benoeming niet aan.^[13] Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	13 februari	28 februari^[9]
Kiesgerechtigden	2.037	2.037
Opkomst	1.133	1.172
Geldige stemmen	1.108	1.153
Blanco stemmen	11	18
Kandidaten
G.A. de Raadt	378	669
P. Blussé van Oud-Alblas	288	484
J.P. Bredius	183
H.J. van der Heim	164
A. Vogelsang	60

12 juni 1860[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	12 juni	26 juni^[9]
Kiesgerechtigden	2.037	2.037
Opkomst	943	1.261
Geldige stemmen	931	1.251
Blanco stemmen	11	9
Kandidaten
P. Blussé van Oud-Alblas	414	699
J.D. van der Poel^[8]	285	552
H.J. van der Heim	194

10 juni 1862[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	10 juni
Kiesgerechtigden	2.063
Opkomst	670
Geldige stemmen	656
Blanco stemmen	6
Kandidaten
G.A. de Raadt^[8]	471
J.S. Lotsy	82

14 juni 1864[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	14 juni	28 juni^[9]
Kiesgerechtigden	2.168	2.168
Opkomst	1.044	1.670
Geldige stemmen	1.014	1.662
Blanco stemmen	16	7
Kandidaten
P. Blussé van Oud-Alblas^[8]	497	881
M. Bichon van IJsselmonde	339	781
M. van Limburg Stirum	90

12 juni 1866[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	12 juni
Kiesgerechtigden	2.165
Opkomst	1.477
Geldige stemmen	1.422
Blanco stemmen	8
Kandidaten
G.A. de Raadt^[8]	744
G. Groen van Prinsterer	619
M.G. Timmers Verhoeven	31

30 oktober 1866[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.^[14]

	30 oktober	13 november^[15]
Kiesgerechtigden	2.165	2.165
Opkomst	1.664	1.918
Geldige stemmen	3.507	3.756
Blanco stemmen	29	74
Kiesdrempel	877	939
Kandidaten
G.A. de Raadt^[8]	861	995
M. Bichon van IJsselmonde	864	968
P. Blussé van Oud-Alblas^[8]	825	945
L.W.C. Keuchenius	685	848
M.G. Timmers Verhoeven	90
J.G. Kist	33

22 januari 1868[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.^[16]

	22 januari
Kiesgerechtigden	2.231
Opkomst	1.740
Geldige stemmen	3.391
Blanco stemmen	55
Kiesdrempel	848
Kandidaten
P. Blussé van Oud-Alblas	902
P.P. van Bosse	886
M. Bichon van IJsselmonde^[8]	739
G. Groen van Prinsterer	539
J.G. Kist	238
H.M. Barendrecht	57

23 juni 1868[bewerken | brontekst bewerken]

Pieter van Bosse, gekozen bij de verkiezingen van 22 januari 1868, trad op 3 juni 1868 af vanwege zijn toetrding tot het kabinet-Van Bosse-Fock. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	23 juni	7 juli^[9]
Kiesgerechtigden	2.231	2.231
Opkomst	1.645	2.005
Geldige stemmen	1.622	1.984
Blanco stemmen	10	15
Kandidaten
M. Bichon van IJsselmonde	806	1.071
W.T. Gevers Deynoot	809	913

8 juni 1869[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	8 juni
Kiesgerechtigden	2.037
Opkomst	1.547
Geldige stemmen	1.539
Blanco stemmen	8
Kandidaten
P. Blussé van Oud-Alblas^[8]	1.000
J.W. van Loon	307
W. Wintgens	231

31 januari 1871[bewerken | brontekst bewerken]

Pieter Blussé van Oud-Alblas, gekozen bij de verkiezingen van 8 juni 1869, trad op 3 januari 1871 af vanwege zijn toetrding tot het kabinet-Thorbecke III. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	31 januari
Kiesgerechtigden	2.067
Opkomst	1.394
Geldige stemmen	1.378
Blanco stemmen	13
Kandidaten
J.P. Bredius	767
J.W. Gefken	397
G.A. de Raadt	204

13 juni 1871[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	13 juni
Kiesgerechtigden	2.109
Opkomst	1.235
Geldige stemmen	1.218
Blanco stemmen	17
Kandidaten
W.T. Gevers Deynoot	892
M. Bichon van IJsselmonde^[8]	269
A. Kuyper	27

10 juni 1873[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	10 juni
Kiesgerechtigden	2.137
Opkomst	1.413
Geldige stemmen	1.395
Blanco stemmen	12
Kandidaten
J.P. Bredius^[8]	887
M. Bichon van IJsselmonde	493

8 juni 1875[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	8 juni
Kiesgerechtigden	2.208
Opkomst	1.417
Geldige stemmen	1.410
Blanco stemmen	7
Kandidaten
W.T. Gevers Deynoot^[8]	788
L.W.C. Keuchenius	614

12 juni 1877[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	12 juni
Kiesgerechtigden	2.331
Opkomst	1.333
Geldige stemmen	1.318
Blanco stemmen	7
Kandidaten
J.P. Bredius^[8]	909
J. Voorhoeve	393

8 oktober 1878[bewerken | brontekst bewerken]

Jan Pieter Bredius, gekozen bij de verkiezingen van 12 juni 1877, overleed op 13 september 1878. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	8 oktober
Kiesgerechtigden	2.236
Opkomst	1.078
Geldige stemmen	1.064
Blanco stemmen	13
Kandidaten
G.M. van der Linden	740
A.F. de Savornin Lohman	266
P.R. van der Made	25

22 april 1879[bewerken | brontekst bewerken]

Willem Gevers Deynoot, gekozen bij de verkiezingen van 8 juni 1875, overleed op 25 maart 1879. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	22 april	6 mei^[9]
Kiesgerechtigden	2.236	2.236
Opkomst	1.063	1.230
Geldige stemmen	1.051	1.204
Blanco stemmen	9	21
Kandidaten
J.B. van Osenbruggen	431	682
G.A. Loeff	314	522
G.H. Veth	176
A.F. de Savornin Lohman	66
L.W.C. Keuchenius	42

10 juni 1879[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	10 juni	24 juni^[9]
Kiesgerechtigden	2.268	2.268
Opkomst	1.556	1.692
Geldige stemmen	1.547	1.683
Blanco stemmen	7	7
Kandidaten
J.B. van Osenbruggen^[8]	541	965
L.W.C. Keuchenius	600	718
H.D. Levyssohn Norman	394

14 juni 1881[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	14 juni
Kiesgerechtigden	2.411
Opkomst	1.324
Geldige stemmen	1.315
Blanco stemmen	8
Kandidaten
G.M. van der Linden^[8]	677
I. Esser	622

12 juni 1883[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren periodieke verkiezingen; zij werden gehouden vanwege de afloop van de zittingstermijn van een gekozen lid.

	12 juni
Kiesgerechtigden	2.472
Opkomst	1.885
Geldige stemmen	1.873
Blanco stemmen	9
Kandidaten
J.B. van Osenbruggen^[8]	971
L.W.C. Keuchenius	896

28 oktober 1884[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.^[17]

	28 oktober
Kiesgerechtigden	2.444
Opkomst	1.947
Geldige stemmen	3.847
Blanco stemmen	47
Kiesdrempel	962
Kandidaten
J.B. van Osenbruggen^[8]	1.083
G.M. van der Linden^[8]	1.082
L.W.C. Keuchenius	839
A.F. de Savornin Lohman	836

15 juni 1886[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.^[18]

	15 juni
Kiesgerechtigden	2.575
Opkomst	2.190
Geldige stemmen	4.338
Blanco stemmen	24
Kiesdrempel	1.085
Kandidaten
G.M. van der Linden^[8]	1.237
J.B. van Osenbruggen^[8]	1.236
T. Heemskerk	936
S. van Velzen	923

1 september 1887[bewerken | brontekst bewerken]

De verkiezingen waren algemene verkiezingen; zij werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.^[19]

	1 september
Kiesgerechtigden	2.573
Opkomst	1.773
Geldige stemmen	3.508
Blanco stemmen	22
Kiesdrempel	877
Kandidaten
G.M. van der Linden^[8]	1.093
J.B. van Osenbruggen^[8]	1.092
T. Heemskerk	654
S. van Velzen	647

Voortzetting[bewerken | brontekst bewerken]

Na de grondwetsherziening van 1887 werden de meervoudige kiesdistricten opgeheven; het kiesdistrict Dordrecht werd derhalve omgezet in een enkelvoudig kiesdistrict.^[5] De gemeente Zuid-Beijerland werd toegevoegd aan het kiesdistrict Brielle, de gemeenten Barendrecht, 's-Gravendeel, Heinenoord, Hendrik-Ido-Ambacht, Klaaswaal, Maasdam, Mijnsheerenland, Numansdorp, Puttershoek, Ridderkerk, Strijen, Westmaas en IJsselmonde aan het kiesdistrict Ridderkerk en de gemeenten Alblasserdam, Nieuw Lekkerland, Sliedrecht en Wijngaarden aan het kiesdistrict Sliedrecht.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen

Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Dordrecht op www.verkiezingsuitslagen.nl
Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl

Noten

↑ ^a ^b De gemeenten Bleskensgraaf en Hofwegen zijn in 1855 samengevoegd tot een nieuwe gemeente Bleskensgraaf en Hofwegen.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e De gemeente is opgeheven in 1857.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e De gemeente is opgeheven in 1855.
↑ De gemeente is opgeheven in 1881.
↑ ^a ^b Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer, een meervoudig kiesdistrict twee of meer leden.
↑ De districtskiesdrempel werd bepaald door de volgende formule: 50% van het aantal uitgebrachte geldige stemmen, gedeeld door het aantal in het district te verkiezen zetels.
↑ Omdat niet het vereiste aantal kandidaten er in de eerste ronde in slaagde de districtskiesdrempel te overschrijden, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee niet-direct gekozen kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Dordrecht.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de districtskiesdrempel overschreed, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
↑ De Tweede Kamer was ontbonden in verband met een regeringscrisis over het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie.
↑ De Commissie voor de Geloofsbrieven van de Tweede Kamer was van oordeel dat de verkiezingen in het onderkiesdistrict Hendrik-Ido-Ambacht niet op de wettelijk voorgeschreven wijze waren uitgeschreven. Als gevolg daarvan mochten de aldaar uitgebrachte stemmen niet meegeteld worden in het eindresultaat, waardoor Van der Poel niet meer de districtskiesdrempel overschreed.
↑ De vigerende wetgeving vereiste het aftreden van een lid van het parlement bij een aantal benoemingen. Het aftredende parlementslid was terstond herkiesbaar.
↑ Hij ws onder druk gezet door de vicepresident van het Gerechtshof om zijn benoeming niet te aanvaarden.
↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat deze een motie had aangenomen waarin het kabinetsbeleid op het gebied van Koloniën werd afgekeurd.
↑ Omdat geen van de kandidaten na de eerste ronde gekozen werd verklaard, was een tweede verkiezingsronde nodig voor beide vacante zetels. Deze werd gehouden tussen de vier kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
↑ Nadat de begroting voor Buitenlandse Zaken door de Tweede Kamer verworpen was, bood het kabinet-Van Zuylen van Nijevelt zijn ontslag aan. Hierop ontbond de Koning de Tweede Kamer.
↑ De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.
↑ De Tweede Kamer was ontbonden nadat het kabinet-Heemskerk Azn.zijn functie ter beschikking had gesteld.
↑ De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.

[bleskensgraaf-hofwegen-1] De gemeenten Bleskensgraaf en Hofwegen zijn in 1855 samengevoegd tot een nieuwe gemeente Bleskensgraaf en Hofwegen.

[opheffing-1857-2] De gemeente is opgeheven in 1857.

[opheffing-1855-3] De gemeente is opgeheven in 1855.

[opheffing-1881-4] De gemeente is opgeheven in 1881.

[enkel-meer-5] Een enkelvoudig district vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer, een meervoudig kiesdistrict twee of meer leden.

[drempel-6] De districtskiesdrempel werd bepaald door de volgende formule: 50% van het aantal uitgebrachte geldige stemmen, gedeeld door het aantal in het district te verkiezen zetels.

[geen-twee-7] Omdat niet het vereiste aantal kandidaten er in de eerste ronde in slaagde de districtskiesdrempel te overschrijden, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee niet-direct gekozen kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.

[zittend-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Dordrecht.

[tweede_ronde-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de districtskiesdrempel overschreed, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.

[10] De Tweede Kamer was ontbonden in verband met een regeringscrisis over het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie.

[11] De Commissie voor de Geloofsbrieven van de Tweede Kamer was van oordeel dat de verkiezingen in het onderkiesdistrict Hendrik-Ido-Ambacht niet op de wettelijk voorgeschreven wijze waren uitgeschreven. Als gevolg daarvan mochten de aldaar uitgebrachte stemmen niet meegeteld worden in het eindresultaat, waardoor Van der Poel niet meer de districtskiesdrempel overschreed.

[vigerend-12] De vigerende wetgeving vereiste het aftreden van een lid van het parlement bij een aantal benoemingen. Het aftredende parlementslid was terstond herkiesbaar.

[13] Hij ws onder druk gezet door de vicepresident van het Gerechtshof om zijn benoeming niet te aanvaarden.

[14] De Tweede Kamer was ontbonden nadat deze een motie had aangenomen waarin het kabinetsbeleid op het gebied van Koloniën werd afgekeurd.

[herstemming-vier-15] Omdat geen van de kandidaten na de eerste ronde gekozen werd verklaard, was een tweede verkiezingsronde nodig voor beide vacante zetels. Deze werd gehouden tussen de vier kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.

[16] Nadat de begroting voor Buitenlandse Zaken door de Tweede Kamer verworpen was, bood het kabinet-Van Zuylen van Nijevelt zijn ontslag aan. Hierop ontbond de Koning de Tweede Kamer.

[17] De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.

[18] De Tweede Kamer was ontbonden nadat het kabinet-Heemskerk Azn.zijn functie ter beschikking had gesteld.

[19] De Tweede Kamer was ontbonden na aanvaarding van een voorstel tot grondwetsherziening in eerste lezing.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]