W. R. Burnett

W. R. Burnett
Algemene informatie
Volledige naam	William Riley Burnett
Pseudoniem(en)	John Monahan, James Updyke
Geboren	Springfield, 25 november 1899
Geboorteplaats	Springfield
Overleden	Santa Monica, 25 april 1982
Overlijdensplaats	Santa Monica
Werk
Jaren actief	1929 - 1981
Bekende werken	Little Cesar; Scarface; High Sierra; The Asphalt Jungle; Captain Lightfoot
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

W. R. Burnett (Springfield, 25 november 1899 - Santa Monica, 25 april 1982) was een Amerikaans roman- en scenarioschrijver.

Burnett is de filmgeschiedenis ingegaan als de auteur van de misdaadromans Little Caesar, High Sierra en The Asphalt Jungle, waarvan de verfilmingen zijn uitgegroeid tot klassiekers in het misdaadgenre, en als de scenarist van Scarface, nog een klassieker in datzelfde genre.

Hij was een van die vele vakmannen die de Golden Age (1930-1960) hebben mogelijk gemaakt. En net als Raymond Chandler, Dashiell Hammett en James M. Cain, die ook werkzaam waren in de filmwereld, behoorde hij tot de stoere hard-boiled school, een richting in het misdaadgenre die heel populair was tussen 1930 en 1950.

Leven en werk[bewerken | brontekst bewerken]

Verhuizing naar Chicago en debuut[bewerken | brontekst bewerken]

In 1927 verhuisde Burnett naar Chicago waar Al Capone een groot stuk van de stad controleerde en waar twee jaar later het fameuze Valentijnsdagbloedbad plaats vond. Hij kwam er aan de kost als nachtreceptionist in een sjofel louche hotel. In die functie kon hij het komen en gaan van gangsters, pooiers, oplichters en zwervers van dichtbij observeren en de atmosfeer van de grootstad in zich opnemen. Zo kreeg hij voldoende inspiratie voor Little Caesar, zijn eerste (misdaad)roman, verschenen in 1929.

Het boek werd een jaar later verfilmd onder dezelfde titel. Deze succesrijke gangsterfilm lanceerde eveneens de carrière van titelrolspeler Edward G. Robinson. Burnett sloeg nu zelf de weg naar Hollywood in en hij ging er nooit meer weg.

Scenarioschrijver in Hollywood[bewerken | brontekst bewerken]

Misdaadfilms[bewerken | brontekst bewerken]

In 1932 tekende Burnett voor het scenario van twee opmerkelijke gangsterfilms. In The Beast of the City introduceerde hij het thema van de politiechef die het recht in eigen handen neemt om de stad te zuiveren van de 'beesten'. Scarface was losjes gebaseerd op Capone, 'Scarface' was trouwens diens bijnaam.

Paul Muni en Ann Dvorak, de succesvolle acteurstandem van Scarface, werden ook ingezet voor de misdaadfilm Dr. Socrates (1935), de verfilming van een kortverhaal van Burnett, dat later onder de titel King of the Underworld (1939) opnieuw werd verfilmd, ditmaal met Humphrey Bogart in de hoofdrol.

Gedurende ruim dertig jaar ging Burnett door op hetzelfde elan. Hij schreef (mee aan) het scenario van heel wat misdaadfilms/films noirs: de kraakfilm High Sierra (1941), gebaseerd op zijn eigen roman, kende een remake als western (Colorado Territory, 1949) en nog een tweede remake (I Died a Thousand Times, 1955). In de loop der jaren volgden onder meer nog This Gun for Hire (1942), Nobody Lives Forever (1946), gebaseerd op zijn gelijknamige roman, The Man I Love (1947), The Racket (1951), de kraakfilm The Asphalt Jungle (1950), naar zijn gelijknamige roman die nog drie keer werd verfilmd, Illegal (1955) en Accused of Murder (1957), de verfilming van zijn roman Vanity Row.

Andere genres[bewerken | brontekst bewerken]

Burnett voelde zich ook thuis in andere filmgenres:

Hij bedacht westernverhalen en schreef (mee aan) het scenario van westerns. Zijn westernroman Saint Johnson werd in twintig jaar tijd vier keer verfilmd waarvan drie keer onder de titel Law and Order. Ook voor Yellow Sky (1948) leverde hij het verhaal. Volgden onder meer nog: The Westerner (1940), San Antonio (1945) en Sergeants 3 (1962), beiden gebaseerd op een verhaal van zijn hand, The Hangman (1959) en 4 for Texas (1963).
Hij was een van de scenaristen van de oorlogsfilms Wake Island (1942), Action in the North Atlantic (1943) en The Great Escape (1963).
Raoul Walsh, met wie hij vijf keer samenwerkte, vroeg hem het scenario te schrijven voor de tijdens de Tweede Wereldoorlog gesitueerde spionagefilm Background to Danger (1943) en Burnett schreef ook mee aan het scenario van de zich tijdens de Koude Oorlog afspelende spionagefilm Ice Station Zebra (1968).
De komedie The Whole Town's Talking (1935) was gebaseerd op een van zijn kortverhalen.
Het drama Dark Hazard (1934) en de remake Wine, Women and Horses (1937) waren verfilmingen van zijn roman Dark Hazard. Het sportdrama Iron Man (1931) en zijn twee remakes waren adaptaties van zijn gelijknamige roman.
Burnett schreef zelf het scenario voor de verfilming (1955) van zijn avonturenroman Captain Lightfoot.