Natriumthiosulfaat: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 76: | Regel 76: | ||
== Toepassingen == |
== Toepassingen == |
||
Natriumthiosulfaat werd veel toegepast als [[fixeer]] na het ontwikkelen van fotografische materialen. |
Natriumthiosulfaat werd veel toegepast als [[fixeer]] na het ontwikkelen van fotografische materialen. |
||
De stof vindt ook toepassing bij [[looien]] van [[leer (stof)|leer]], in de [[waterzuivering]] en vanwege de natuurkundige eigenschappen in [[handwarmer]]s. |
|||
Natriumthiosulfaat wordt gebruikt om [[Dichloor|chloor]] te verwijderen uit oplossingen (en wordt dan ook soms ''antichlor'' genoemd)<ref name="merck"/> : |
Natriumthiosulfaat wordt gebruikt om [[Dichloor|chloor]] te verwijderen uit oplossingen (en wordt dan ook soms ''antichlor'' genoemd)<ref name="merck"/> : |
||
Regel 88: | Regel 85: | ||
Dit proces wordt onder meer toegepast na het bleken van papierpulp. |
Dit proces wordt onder meer toegepast na het bleken van papierpulp. |
||
Natriumthiosulfaat kan gebruikt worden |
Natriumthiosulfaat kan gebruikt worden: |
||
* bij [[looien]] van [[leer (stof)|leer]] |
|||
* in de [[waterzuivering]] |
|||
⚫ | |||
* in [[handwarmer]]s |
|||
* om jodiumvlekken uit kleding te halen. |
|||
⚫ | |||
* in conditioner voor [[waterbed]]den<ref>[http://www.doityourself.com/stry/making-your-own-waterbed-conditioner doityourself.com]</ref> |
|||
== Analytische chemie == |
== Analytische chemie == |
Versie van 23 apr 2015 12:17
Natriumthiosulfaat pentahydraat | ||||
---|---|---|---|---|
Structuurformule en molecuulmodel | ||||
![]() | ||||
![]() | ||||
Kristallen natriumthiosulfaat
| ||||
Algemeen | ||||
Molecuulformule | Na2S2O3·5 H2O (pentahydraat) | |||
IUPAC-naam | natriumthiosulfaat | |||
Andere namen | natriumhyposulfiet | |||
Molmassa | watervrij: 158,11 g/mol pentahydraat: 248,18 g/mol | |||
SMILES | O.[O-]S(=O)(=S)[O-].[Na+].[Na+]
| |||
InChI | InChI=1/2Na.H2O3S2.H2O/c;;1-5(2,3)4;/h;;(H2,1,2,3,4);1H2/q2*+1;;/p-2/f2Na.O3S2.H2O/q2m;-2;
| |||
CAS-nummer | 10102-17-7 | |||
EG-nummer | 231-867-5 | |||
PubChem | 516922 | |||
Wikidata | Q339866 | |||
Beschrijving | witte kristallen | |||
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | ||||
Hygroscopisch? | ja | |||
LD50 (ratten) | > 2500[1] mg/kg | |||
Fysische eigenschappen | ||||
Aggregatietoestand | vast | |||
Kleur | wit | |||
Dichtheid | 1,67[2] g/cm³ | |||
Smeltpunt | 48[3] °C | |||
Oplosbaarheid in water | 701[2] g/L | |||
Goed oplosbaar in | water | |||
Slecht oplosbaar in | ethanol | |||
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
|
Natriumthiosulfaat of kortweg thio (Na2S2O3) is een kleurloze, bij kamertemperatuur kristallijne stof die meestal als een pentahydraat Na2S2O3.5(H2O) voorkomt.
Bereiding
Natriumthiosulfaat wordt bereid op kleine schaal door toevoegen van zwavel aan een kokende natriumsulfietoplossing :
Toepassingen
Natriumthiosulfaat werd veel toegepast als fixeer na het ontwikkelen van fotografische materialen.
Natriumthiosulfaat wordt gebruikt om chloor te verwijderen uit oplossingen (en wordt dan ook soms antichlor genoemd)[3] :
- Na2S2O3 + 4Cl2 +5H2O → 2NaHSO4 + 8HCl
- Na2S2O3 + 2HCl → 2NaCl + H2O + S + SO2
Dit proces wordt onder meer toegepast na het bleken van papierpulp.
Natriumthiosulfaat kan gebruikt worden:
- bij looien van leer
- in de waterzuivering
- in handwarmers
- om jodiumvlekken uit kleding te halen.
- als antigif voor cyaniden[3]
- in conditioner voor waterbedden[4]
Analytische chemie
Thiosulfaat wordt veel toegepast als reducerende titrant in de jodometrie. Hierbij wordt dan tetrathionaat gevormd:
- 2 S2O32- + I3- → S4O62- + 3 I-
Reactie met zuren
Na toevoegen van een sterk zuur (bijvoorbeeld zwavelzuur) wordt het zwakke en instabiele thiozwavelzuur gevormd. Net als koolzuur, hoewel minder snel, ontleedt dit zuur makkelijk:
- H2S2O3 → H2O(l) + SO2 (g) + S(s)
Het ontstane water 'verdwijnt' in de oplossing. Het gevormde zwaveldioxide is verantwoordelijk voor de prikkelende geur die ontstaat. Het gevormde zwavel is duidelijk waarneembaar, en zorgt ervoor dat de vloeistof troebel wordt.
- ↑ C. Voegtlin et al., J. Pharmacol. Exp. Ther. 25, 297 (1925)
- ↑ a b (en) Gegevens van natriumthiosulfaat in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA (geraadpleegd op 24 november 2008)
- ↑ a b c Merck 13,8769
- ↑ doityourself.com