Naar inhoud springen

Malabsorptie: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Koosg (overleg | bijdragen)
20.342 bewerkingen
Geen bewerkingssamenvatting
Ninane (overleg | bijdragen)
41.122 bewerkingen
Met complimenten voor Koosg behouden bij verwijdersessie 10-10-2007, genomineerd 26-09-2007
Regel 1: Regel 1:
{{disclaimer medisch lemma}}
{{disclaimer medisch lemma}}
'''Malabsorptie''' is de tostand, die ontstaat, wanneer door een tekort schietende [[spijsvertering]] of [[absorptie]] voedingsstoffen onvoldoende in het bloed worden opgenomen vanuit het [[maag-darmstelsel|maagdarmkanaal]].
'''Malabsorptie'''<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Malabsorptie&oldid=9729571 De versie van 9 oktober 2007] van dit artikel is een vertaling van het artikel [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Malabsorption&oldid=160682043 Malabsorption] van de [[Engelstalige Wikipedia]].</ref> is de tostand, die ontstaat, wanneer door een tekort schietende [[spijsvertering]] of [[absorptie]] voedingsstoffen onvoldoende in het bloed worden opgenomen vanuit het [[maag-darmstelsel|maagdarmkanaal]].


Dit kan betrekking hebben op één bepaalde of op een hele reeks voedingsstoffen. Er kan [[ondervoeding]] of [[bloedarmoede]] ontstaan.<ref>{{cite web | last = Jensen | first = Jonathan E |title=Malabsorption Syndromes - Page 1| publisher =Colorado center for digestive disorders|url=http://www.gastromd.com/education/malabsorptionsyndromes.html |accessdate=2007-05-10 |format= |work=}}</ref>.
Dit kan betrekking hebben op één bepaalde of op een hele reeks voedingsstoffen. Er kan [[ondervoeding]] of [[bloedarmoede]] ontstaan.<ref>{{cite web | last = Jensen | first = Jonathan E |title=Malabsorption Syndromes - Page 1| publisher =Colorado center for digestive disorders|url=http://www.gastromd.com/education/malabsorptionsyndromes.html |accessdate=2007-05-10 |format= |work=}}</ref>


Malabsorptie kan in drie groepen verdeeld worden<ref>Gasbarrini G, Frisono M: Critical evaluation of malabsorption tests; in {{cite book |author=G. Dobrilla, G. Bertaccini, G. Langman (Editor) |title=Problems and Controversies in Gastroenterology |publisher=Raven Pr |location= New York |year= 1986 |pages= 123-130|isbn=88-85037-75-5 |oclc= |doi=}}</ref>:
Malabsorptie kan in drie groepen verdeeld worden:<ref>Gasbarrini G, Frisono M: Critical evaluation of malabsorption tests; in {{cite book |author=G. Dobrilla, G. Bertaccini, G. Langman (Editor) |title=Problems and Controversies in Gastroenterology |publisher=Raven Pr |location= New York |year= 1986 |pages= 123-130|isbn=88-85037-75-5 |oclc= |doi=}}</ref>
:(1) '''selectieve malabsorptie''', zoals bij [[lactose-intolerantie]];
:(1) '''selectieve malabsorptie''', zoals bij [[lactose-intolerantie]];
:(2) '''partiële malabsorptie''', zoals bij beta-lipoproteinemie, en
:(2) '''partiële malabsorptie''', zoals bij beta-lipoproteinemie, en
Regel 30: Regel 30:
[[Spijsvertering|Vertering]] vindt plaats door enzymen die het voedsel afbreken nadat het door kauwen en kneden in maag en darm fijn is gemaakt. De vertering geschiedt in de holte van de darm, door enzymen die afkomstig zijn uit de maag, de alvleesklier en de darmwand, waarbij ook gal uit de lever een rol speelt. De eindproducten worden dan opgenomen door de [[darmvlokken]] van de [[dunne darm]].
[[Spijsvertering|Vertering]] vindt plaats door enzymen die het voedsel afbreken nadat het door kauwen en kneden in maag en darm fijn is gemaakt. De vertering geschiedt in de holte van de darm, door enzymen die afkomstig zijn uit de maag, de alvleesklier en de darmwand, waarbij ook gal uit de lever een rol speelt. De eindproducten worden dan opgenomen door de [[darmvlokken]] van de [[dunne darm]].


Onder ‘’malabsorptie’’ verstaan we een verstoring van de vertering, absorptie en vervoer van voedingsstoffen <ref name="julio">{{cite journal |author=Bai J |title=Malabsorption syndromes |journal=Digestion |volume=59 |issue=5 |pages=530-46 |year=1998 |pmid=9705537}}</ref>.
Onder ‘’malabsorptie’’ verstaan we een verstoring van de vertering, absorptie en vervoer van voedingsstoffen.<ref name="julio">{{cite journal |author=Bai J |title=Malabsorption syndromes |journal=Digestion |volume=59 |issue=5 |pages=530-46 |year=1998 |pmid=9705537}}</ref>


Intestinale malabsorptie kan veroorzaakt worden door<ref>{{cite journal |author=Walker-Smith J, Barnard J, Bhutta Z, Heubi J, Reeves Z, Schmitz J |title=Chronic diarrhea and malabsorption (including short gut syndrome): Working Group Report of the First World Congress of Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition |journal=J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr. |volume=35 Suppl 2 |issue= |pages=S98-105 |year=2002 |pmid=12192177}}</ref>
Intestinale malabsorptie kan veroorzaakt worden door:<ref>{{cite journal |author=Walker-Smith J, Barnard J, Bhutta Z, Heubi J, Reeves Z, Schmitz J |title=Chronic diarrhea and malabsorption (including short gut syndrome): Working Group Report of the First World Congress of Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition |journal=J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr. |volume=35 Suppl 2 |issue= |pages=S98-105 |year=2002 |pmid=12192177}}</ref>
* Beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm
* Beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm
* Aangeboren of verworven vermindering van absorberend oppervlak
* Aangeboren of verworven vermindering van absorberend oppervlak
Regel 102: Regel 102:
Waterige, frequente, overvloedige ontlasting, zowel overdag als ’s nachts geeft aan dat er duidelijke malabsorptie is.
Waterige, frequente, overvloedige ontlasting, zowel overdag als ’s nachts geeft aan dat er duidelijke malabsorptie is.
De diaree wordt veroorzaakt doordat water en zout niet voldoende kunnen worden teruggenomen, of door prikkeling door de vetzuren. Opboeren, winderigheid en buikpijn komen later voor. Krampende pijn wijst vooral op vernauwing bijvoorbeeld bij de [[ziekte van Crohn]].
De diaree wordt veroorzaakt doordat water en zout niet voldoende kunnen worden teruggenomen, of door prikkeling door de vetzuren. Opboeren, winderigheid en buikpijn komen later voor. Krampende pijn wijst vooral op vernauwing bijvoorbeeld bij de [[ziekte van Crohn]].
* Gewichtsverlies kan aanzienlijk zijn, ondanks inname van grote hoeveelheden voedsel. <ref>health ato z {{cite web |url=http://www.healthatoz.com/healthatoz/Atoz/common/standard/transform.jsp?requestURI=/healthatoz/Atoz/ency/malabsorption_syndrome.jsp |title=Malabsorption syndrome |accessdate=2007-05-10 |format= |work=}}</ref>.
* Gewichtsverlies kan aanzienlijk zijn, ondanks inname van grote hoeveelheden voedsel.<ref>health ato z {{cite web |url=http://www.healthatoz.com/healthatoz/Atoz/common/standard/transform.jsp?requestURI=/healthatoz/Atoz/ency/malabsorption_syndrome.jsp |title=Malabsorption syndrome |accessdate=2007-05-10 |format= |work=}}</ref>
* Vertraagde groei, malaise, verlaat begin van de puberteit,
* Vertraagde groei, malaise, verlaat begin van de puberteit,
* [[Oedeem]] door eiwittekort
* [[Oedeem]] door eiwittekort
Regel 154: Regel 154:
*Voor een verstoorde darmflora kan een antibioticum nodig zijn.
*Voor een verstoorde darmflora kan een antibioticum nodig zijn.
*Colestyramine bindt galzuren en kan de diarree bij malabsorptie van galzure zouten verminderen.
*Colestyramine bindt galzuren en kan de diarree bij malabsorptie van galzure zouten verminderen.



== Externe links ==
== Externe links ==
* Practice guideline from World Gastroenterology Organisation [http://www.omge.org/globalguidelines/guide03/g_data3_en.php]
* {{en}} Practice guideline from World Gastroenterology Organisation [http://www.omge.org/globalguidelines/guide03/g_data3_en.php]
* Tests for malabsorption; from British Society for Gastroenterology (2003)[http://www.bsg.org.uk/pdf_word_docs/cd_body.pdf]
* {{en}} Tests for malabsorption; from British Society for Gastroenterology (2003)[http://www.bsg.org.uk/pdf_word_docs/cd_body.pdf]


== Bronnen==
==Noten==
<references/>
{{references|85%}}
*Dit artikel is een vertaling van een Engels Wikipedia-artikel


[[Categorie: darmaandoening]]
[[Categorie: darmaandoening]]


[[en:Malbsorption]]
[[en:Malabsorption]]
[[de:Malassimilation]]
[[de:Malassimilation]]
[[es:Malabsorción]]
[[es:Malabsorción]]

Versie van 10 okt 2007 11:10

Esculaap
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Malabsorptie[1] is de tostand, die ontstaat, wanneer door een tekort schietende spijsvertering of absorptie voedingsstoffen onvoldoende in het bloed worden opgenomen vanuit het maagdarmkanaal.

Dit kan betrekking hebben op één bepaalde of op een hele reeks voedingsstoffen. Er kan ondervoeding of bloedarmoede ontstaan.[2]

Malabsorptie kan in drie groepen verdeeld worden:[3]

(1) selectieve malabsorptie, zoals bij lactose-intolerantie;
(2) partiële malabsorptie, zoals bij beta-lipoproteinemie, en
(3) volledige malabsorptie zoals bij coeliakie.

Sjabloon:Infobox Disease

Wijze van ontstaan

Het maagdarmkanaal heeft als belangrijkste taak het voedsel te verteren en de voedingsstoffen in het bloed op te nemen (‘’absorptie’’). Deze voedingsstoffen zijn: suikers ontstaan door de vertering van koolhydraten; vetzuren (ontstaan door de vertering van vet; aminozuren (ontstaan uit de vertering van eiwitten; vitamines, sporenelementen, water en elektrolyten.

Vertering vindt plaats door enzymen die het voedsel afbreken nadat het door kauwen en kneden in maag en darm fijn is gemaakt. De vertering geschiedt in de holte van de darm, door enzymen die afkomstig zijn uit de maag, de alvleesklier en de darmwand, waarbij ook gal uit de lever een rol speelt. De eindproducten worden dan opgenomen door de darmvlokken van de dunne darm.

Onder ‘’malabsorptie’’ verstaan we een verstoring van de vertering, absorptie en vervoer van voedingsstoffen.[4]

Intestinale malabsorptie kan veroorzaakt worden door:[5]

  • Beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm
  • Aangeboren of verworven vermindering van absorberend oppervlak
  • Stoornissen van de enzymatische afbraak
  • Stoornissen van het transport van water en zouten
  • Onvoldoende werking van de alvleesklier
  • Verstoring van de heropname van galzure zouten

Oorzaken

Infectieuze oorzaken Door afwijkende of beschadigde structuur[6]
Door afwijkingen van het slijmvlies Door enzym deficiëntie
  • Lactase deficiëntie lactose intolerantie
  • Sucrose intolerantie
  • Intestinale disaccharidase deficiëntie
  • Intestinale enteropeptidase deficiëntie
Door gebrekkige vertering
  • Alvleesklier-insufficiëntie door:
  • Malabsorptie van galzure zouten
    • Ziekte van het laatste stuk van de dunne darm
    • Geelzucht door afsluiting van de galwegen
    • Verstoring van de darmbacteriën
 Door ziekten buiten het maagdarmkanaal

Verschijnselen

Small intestine : major site of absorption

De presentatie van malabsorptie is afhankelijk van het onderliggende lijden. Bij ernstige malabsorptie zullen er klachten van het maag-darmkanaal zijn, bij minder ernstige vormen kunnen die ontbreken.

  • Diarree, dikwijls vetdiarree (steatorrhoe) komt veel voor

Waterige, frequente, overvloedige ontlasting, zowel overdag als ’s nachts geeft aan dat er duidelijke malabsorptie is. De diaree wordt veroorzaakt doordat water en zout niet voldoende kunnen worden teruggenomen, of door prikkeling door de vetzuren. Opboeren, winderigheid en buikpijn komen later voor. Krampende pijn wijst vooral op vernauwing bijvoorbeeld bij de ziekte van Crohn.

Diagnose

Er is geen speciale test voor malabsorptie. Zoals voor de meeste kwalen geldt, krijgth et onderzoek richting door de klachten en de verschijnselen.

Bloedonderzoek

Een microcytaire bloedarmoede kan op ijzergebrek wijzen, een macrocytaire bloedarmoede wijst op vitamine B12 of foliumzuurgebrek. Laag cholesterol of triglyceride wijzen op de malabsorptie van vet, terwijl malabsorptie van calcium en vitamine D uit een laag calciumgehalte kunnen blijken.

  • Ook kan men specifieke vitamines, zoals vitamine D of sporenelementen zoals zink bepalen. Vetoplosbare vitamines (A, D, E & K) zijn verlaagd bijde malabsorptie van vet.. Een verlengde protrombinetijd kan wijzen op vitamine K-gebrek.
  • Antistoffen tegen gluten
Om coeliakie uit te sluiten kunnen antistoffen tegen TTG (Anti-Tissue Transglutaminase ) worden bepaald.

Onderzoek van de ontlasting

  • Microscopisch onderzoek kan parasieten aantonen;
  • Microscopisch onderzoek naar vetbolletjes wordt niet vaak meer verricht.
  • Laag elastase wijst op alvleesklier insufficiëntie. Bepaling van pancreasenzymen is tegenwoordig mogelijk.[10]

Röntgenonderzoek

  • Dunne-darmpassage om de structuur van de dunne darm zichtbaar te maken.
  • Colon-inloop foto’s kunnen ook het laatste stukje van de dunne darm in beeld brengen.
  • CT-scan van de buik kan onder meer de alvleesklier in beeld brengen..
  • MRI-scan of ERCP

Endoscopie en biopten

Dunnedarmbiopt van een coeliakiepatiënt met plompe darmvlokken, ontstekingscellen in de krypten

.

  • Endoscopisch onderzoek wordt vaak verricht, maar de dunne darm (die 7 meter lang is!) kan hiermee slechts zeer beperkt worden onderzocht.
    • Duodenoscopie (endoscopie van slokdarm, maag en twaalfvingerige darm) met biopten kan coeliakie, tropische spruw, ziekte van Whipple en andere aantonen.
    • Coloscopie ( kan biopten in het ileum mogelijk maken
    • ERCP maakt onderzoek van de alvleesklier mogelijk.

Overige onderzoeksmethoden

  • Verschillende isotopenonderzoeken.
  • Waterstof bepaling in de uitademinglucht (bij verstoring van de darmflora).
  • D-xylose resorptietest

Beleid

De behandeling wordt grotendeels bepaald door de onderliggende oorzaak.

  • Aanvulling via een infuus van tekorten aan voedingsstoffen, zouten of water kan noodzakelijk zijn. Vaak is advies van een diëtist hier nodig.
  • Toevoeging van enzymen uit de alvleesklier kan nodig zijn.
  • Aanpassing van het dieet is soms belangrijk. Vermijden van voedingsstoffen bij gebleken intolerantie is soms levenslang nodig.
  • Voor een verstoorde darmflora kan een antibioticum nodig zijn.
  • Colestyramine bindt galzuren en kan de diarree bij malabsorptie van galzure zouten verminderen.
  • (en) Practice guideline from World Gastroenterology Organisation [2]
  • (en) Tests for malabsorption; from British Society for Gastroenterology (2003)[3]

Noten

  1. ↑ De versie van 9 oktober 2007 van dit artikel is een vertaling van het artikel Malabsorption van de Engelstalige Wikipedia.
  2. ↑ Jensen, Jonathan E, Malabsorption Syndromes - Page 1. Colorado center for digestive disorders. Geraadpleegd op 10 mei 2007.
  3. ↑ Gasbarrini G, Frisono M: Critical evaluation of malabsorption tests; in G. Dobrilla, G. Bertaccini, G. Langman (Editor) (1986). Problems and Controversies in Gastroenterology. Raven Pr, New York, pp. 123-130. ISBN 88-85037-75-5.
  4. ↑ Bai J (1998). Malabsorption syndromes. Digestion 59 (5): 530-46. PMID 9705537.
  5. ↑ Walker-Smith J, Barnard J, Bhutta Z, Heubi J, Reeves Z, Schmitz J (2002). Chronic diarrhea and malabsorption (including short gut syndrome): Working Group Report of the First World Congress of Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr. 35 Suppl 2: S98-105. PMID 12192177.
  6. ↑ M. S Losowsky,. Malabsorption in clinical practice. Churchill Livingstone, Edinburgh. ISBN 0-443-01007-2.
  7. ↑ health ato z Malabsorption syndrome. Geraadpleegd op 10 mei 2007.
  8. ↑ Bertomeu A, Ros E, Barragán V, Sachje L, Navarro S (1991). Chronic diarrhea with normal stool and colonic examinations: organic or functional?. J. Clin. Gastroenterol. 13 (5): 531-6. PMID 1744388.
  9. ↑ Read N, Krejs G, Read M, Santa Ana C, Morawski S, Fordtran J (1980). Chronic diarrhea of unknown origin. Gastroenterology 78 (2): 264-71. PMID 7350049.
  10. ↑ Thomas P, Forbes A, Green J, Howdle P, Long R, Playford R, Sheridan M, Stevens R, Valori R, Walters J, Addison G, Hill P, Brydon G (2003). Guidelines for the investigation of chronic diarrhoea, 2nd edition. Gut 52 Suppl 5: v1-15. PMID 12801941. [1].
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Malabsorptie&oldid=9740324"