Archeon

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Archeon
Binnenplaats van het Romeins badhuis
Locatie Alphen aan den Rijn, Nederland
Coördinaten 52° 7′ NB, 4° 39′ OL
Oppervlakte 30 hectare
Type openluchtmuseum, levende geschiedenis
Thema vroege Nederlandse geschiedenis
Openingsdatum 1994
Aantal bezoekers 300.000
Lid van VMZH, Exarc en Exar
Detailkaart
Archeon (Zuid-Holland)
Archeon
Website
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur
Romeinse krijgskunst - Testudo
Archeotolk in de apotheek
Archeologiehuis, museum in het park

Museumpark Archeon is een openluchtmuseum en educatief belevingspark in het Zuid-Hollandse Alphen aan den Rijn dat het leven in Nederland tijdens de prehistorie, Romeinse tijd en middeleeuwen laat zien. Het maakt daarbij gebruik van archeologische reconstructies, het naspelen van dagelijkse bezigheden waar bezoekers aan kunnen deelnemen (levende geschiedenis) en het tentoonstellen van originele historische voorwerpen. Het park kreeg in 2015 de museumstatus.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Initiatiefnemer van een themapark over de Nederlandse archeologie was Doedo Buining, geïnspireerd op een Deens openluchtmuseum waar een dorp uit de IJzertijd was nagebouwd.[1] Hij wist de Rijksdienst Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB), de archeologische faculteit van de Leidse Universiteit (RUL) en wetenschapper experimentele archeologie Gerard IJzereef te interesseren. Gezamenlijk richtten ze de Stichting voor Experimentele Archeologie en Educatieve Vorming op. Deze stichting realiseerde het themapark onder de naam Archeon, met Archeon BV als beheerder en een commerciële projectontwikkelaar als eigenaar van de grond en belangrijkste geldschieter.[2][3][4]

Doelstelling was de verworvenheden van de archeologische wetenschap op een aansprekende manier door het publiek te laten ervaren. De vergelijking van het functioneren van samenlevingen vroeger en nu was in het perspectief van het zich steeds nadrukkelijker ontwikkelende milieubesef een belangrijk educatief doel. Het park werd in 1994 geopend op een terrein van 60 hectare, met de ambitie jaarlijks 750.000 bezoekers te gaan trekken.[5][6]

Daadwerkelijk kwamen er het eerste jaar circa 400.000 bezoekers, het park draaide met verlies. De financierend projectontwikkelaar kondigde in 1995 aan het leasecontract met de stichting te willen beëindigen en een deel van de goedkoop verworven grond, met huizen in de vrije sector te bebouwen.[7] Directeur IJzereef stapte op en werd vervangen door een voormalig adjunct-directeur projectontwikkeling van de grootste geldschieter.[6][8]

Het definitieve besluit werd in 1996 genomen, de BV werd failliet verklaard en er werd een doorstart gemaakt. Een deel van het terrein werd afgestoten, het dure hoofdgebouw werd verkocht en er kwam een nieuwe directie met ervaring in de grootschalige pretpark-horeca. Archeoloog IJzereef werd eerste adviseur. In deze vorm werd het park een succes.[9]

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

Het park is in drie gebieden naar tijdperk aangelegd, er staan 45 bouwwerken en circa 20 opstellingen levende geschiedenis. Medewerkers van het park (archeotolken genoemd) dragen kleding zoals men in het betreffende tijdvak gedragen moet hebben en spelen werkzaamheden na zoals deze toendertijd werden verricht, met gereconstrueerde gebruiksvoorwerpen, zoals weven, land bewerken en potten bakken, en lichten de bezoekers daarover voor. Bezoekers kunnen ook zelf proberen bepaalde bezigheden uit het verleden te doen, zoals boogschieten in de middeleeuwen of mozaïeken leggen met steen in de Romeinse tijd. Hierbij geven de medewerkers de nodige instructies. Ook worden er rondleidingen gegeven en worden er speciale activiteiten georganiseerd.

In augustus 2011 werd naast de entree van het Archeon het Archeologiehuis Zuid-Holland geopend. In dit museum liggen prehistorische en Romeinse vondsten uit Zuid-Holland. Het Archeologiehuis is gevestigd in een reconstructie van de Romeinse villa die in Rijswijk opgegraven is.[10] Het Archeologiehuis kreeg na enkele jaren een museumstatus toegewezen, in 2015 kreeg Archeon die zelf. Er waren in het jaar 2016 plannen voor een Romeins scheepvaartmuseum bij het park.[11] In 2017 werden overblijfselen van de Schepen van Zwammerdam van Lelystad naar het Archeon getransporteerd, waar op de restauratiewerf op het terrein de restauratie plaatsvindt.[12]

Pierre Wind als kokend gast, 2019

Er worden thema-evenementen zoals gladiatorengevechten georganiseerd volgens de uitgangspunten van levende geschiedenis. Voor bedrijven en organisaties kunnen groepsuitjes georganiseerd worden. Tijdens het hoogseizoen is er vrijwel dagelijks een gladiatorengevecht. Andere grote evenementen zijn bijvoorbeeld het Romeinse festival, dat vaak de eerste helft van augustus in beslag neemt, de Vikingmarkt en de Midwinterfair, een jaarlijks fantasy-evenement dat in december plaatsvindt.

In de loop der jaren was het park regelmatig decor voor opnames van films en tv-programma's. Voorbeelden hiervan zijn de kinderfilm Joris en Boris en het Geheim van de Tempel en de proloog van de griezelfilm Sint, maar ook meer informatieve programma's als Het Klokhuis en Welkom bij de Romeinen.

Educatieve functie[bewerken | brontekst bewerken]

Middeleeuwse jongeren

Het Archeon biedt ook educatieve programma's aan. Voor basisschoolleerlingen heeft het museum een pakket ontwikkeld dat aansluit bij enkele in het geschiedenisonderwijs veelgebruikte lesmethodes. In de maanden dat het park gesloten is, komen archeotolken naar scholen.

Voorbeelden collectie[bewerken | brontekst bewerken]

Naam Afbeelding Locatie Periode Extra informatie
Kano van Pesse Pesse 8040 - 7510 voor Christus oudste boomstamkano ter wereld (reconstructie)
Schepen van Zwammerdam Zwammerdam 50 v. Chr - 250 na Chr. Vrachtschepen, kano's (originelen en reconstructies)
Schilden en helmen Romeinse legers Europa 50 v. Chr - 450 na Chr. archeologische reconstructies
Villa van Rijswijk Rijswijk 3e eeuw na Christus tot Romeinse villa verbouwde boerderij
Archeologiehuis Zuid-Holland[13]
Vikingboot Gokstad faering Oslo circa 880 na Chr. archeologische reconstructie
Minderbroederklooster Dordrecht 1350 Kloostergang, keuken, eetzaal, slaapzaal (gereconstrueerd)
Minderbroeder monniken 1350 Archeotolken, zingende monniken, muziek en kleding wetenschappelijk gereconstrueerd
Middeleeuws koopmanshuis met uitbaatster Middeleeuwen Winkelpand, stoffen, burgerkleding (archeologische reconstructies)

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Jaarverslagen Stichting Museumpark Archeon 2018, 2019
Zie de categorie Archeon van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Archeon&oldid=65981307"