Bol gladkelkje

Bol gladkelkje
Taxonomische indeling
Rijk: Viridiplantae Onderrijk: Embryophyta Stam: Marchantiophyta (Levermossen) Orde: Jungermanniales Familie: Lophoziaceae Geslacht: Leiocolea
Soort
Leiocolea badensis (Gottsche) Jörg. (1934)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie

Het bol gladkelkje (Leiocolea badensis) is een levermos behorend tot de familie Lophoziaceae.

Kenmerken

De donkergroene, zelden lichtgroene, liggende planten zijn meestal minder dan 1 centimeter lang, tot ongeveer 1 millimeter breed en vormen platte graszoden. De zijbladeren hebben een cirkelvormige omtrek, vaak bolvormig en verdeeld in twee puntige lobben in het bovenste vijfde deel. De bladcellen zijn ongeveer 30 tot 40 micrometer groot, de celhoeken zijn min of meer verdikt, het celoppervlak (cuticula) is glad tot fijn wratachtig. Onderbladen ontbreken. De soort is tweehuizig. et perianth is peervormig, met een ingesprongen mond. Sporofyten zijn vaak aanwezig. Broedlichamen ontbreken.

Ecologie

Hij komt voor op kalkrijk en vochtig plaatsen, zoals beschaduwde kalkrotsen, leemgroeven, drooggevallen zandplaten en zandig-lemige paden.

Verwarrende soorten

Verwarring met de veel erop lijkende, nog niet in Nederland bekende Leiocolea turbinata is goed mogelijk. De voorkeur voor kalkrijk substraat onderscheidt de soorten van het geslacht Leiocolea van de meeste andere soorten van de Lophoziaceae.

Verspreiding

Het boreale-bergmos komt voor in Europa, Turkije, Iran, Siberië, Noord-Amerika en het Noordpoolgebied.

In Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland komt het voornamelijk voor in de kalksteenbergen, wijdverspreid tot verspreid; in de silicaatgebieden en in de laaglanden is het zeldzaam of afwezig. In de Alpen stijgt het naar het alpiene hoogteniveau.

In Nederland komt het bol gladkelkje uiterest zeldzaam voor. Hij staat op de rode lijst in de categorie 'Gevoelig'. De helft van de opgaven stamt van na 1985. Of de toename van de soort werkelijkheid is zal de toekomst leren. Zeker is dat de soort op platen in het Deltagebied een nieuw milieu heeft gevonden. Het is een soort met een noordelijk areaal, dus met een warmer wordend klimaat zal een eventuele toename geen relatie hebben.

Foto's

• 
• 
• 
  Bladcellen
• 
  Bladcellen