Brug 538

Brug 538
	Zijaanzicht Brug 538 met daarvoor nog een steunpunt van de draaibrug (augustus 2022)
Algemene gegevens
Locatie	Amsterdamse Bos
Overspant	water tussen bos en vogeleiland
Bouw
Bouwperiode	1: 1954; 2: tussen 2000 en 2022
Gebruik
Huidig gebruik	voetbrug
Architectuur
Type	1: draaibrug; 2: vaste brug
Architect(en)	1: Dick Slebos; Dienst der Publieke Werken; 2: onbekend
Materiaal	hout, beton
Portaal	Verkeer & Vervoer

Brug 538 is een vaste brug in het Amsterdamse Bos, vallend onder de gemeente Amstelveen, maar in beheer bij de Gemeente Amsterdam.

Geschiedenis

Een groot deel van de bruggen in het Amsterdamse Bos werd vlak voor en tijdens de aanleg ontworpen door Piet Kramer van de Dienst der Publieke Werken. Een deel van die bruggen verdween, maar het merendeel werd door de gemeente Amstelveen tot gemeentelijk monument verklaard. Kramer varieerde binnen een drietal basisontwerpen erop los. Alle bruggen zijn verschillend. Het Amsterdamse Bos was echter na de aanleg niet klaar; er werd steeds weer aan gesleuteld aan de inrichting. Dat was ook het geval rond 1954, Kramer was met pensioen en zijn opvolger moest aan de bak. Opvolger was architect Dick Slebos, wiens stijl heel anders was. Er kwam dus geen brug in de stijl van de Amsterdamse School. Toch was de opdracht deels gelijk aan die van Piet Kramer. Voor het vogeleiland in het Amsterdamse Bos moest een afsluitbare brug komen, soortgelijk in de toegangs/hekbruggen van Kramer, de zogenaamde ballenbruggen, waarvan Slebos er ook twee ontwierp. Voor de toegang tot het vogeleiland kwam Slebos met een combinatie tussen een kleine tuibrug en draaibrug. Het werd een eenarmige draaibrug met een loopkrans met pyloon nabij het “vaste land”. De brug was ongeveer 7,50 meter lang. Om de brug alleen geschikt te maken voor wandelaars bevonden zich aan beide zijden opstapjes.

Op 8 november 1954 begonnen de werkzaamheden; op 8 januari 1955 was de aannemer klaar. De brug kreeg in 1978 nog een nieuw afsluitmechanisme.

Culturele waarde

In 1999 werden alle bruggen in het Amsterdamse Bos door MTD Landschapsarchitecten in opdracht van de gemeente onderzocht op hun cultureel belang. Zij jureerden voor brug 538 negatief:

eenvoudig en sober ontwerp van een draaibrug van staal en hout met gewapend betonnen landhoofden;
een voorbeeld van constructivisme.

De slotconclusie was: een niet waardevolle brug en/of geen identiteitsdrager van het bos. Medebepalend waren de in hun ogen lelijke afsluiting en een bijna overwoekerde omgeving. De gemeente Amstelveen was het eens met deze uitkomst; de brug werd geen monument; bruggen 537 en 539, beide van Kramer werden het wel.

Na die keuring verdween de draaibrug en werd vervangen door een eenvoudiger brug; die tussen de betonnen landhoofden werd geplaatst. de draaibrugconstructie verdween. In het water zijn nog wel de steunpunten voor een geopende draaibrug zichtbaar. Ook dan is het de enige toegang tot en uitgang van het eiland.

Bronnen, noten en/of referenties

Commons heeft mediabestanden in de categorie Brug 538 (in Amsterdam).

Peter Korrel, Brug 538 toegang tot het vogeleiland in het Amsterdamse Bos. Bruggen van Amsterdam. Geraadpleegd op 9 februari 2023 – via bruggenvanamsterdam.nl.
Sebas Baggelaar, Pim van Schaik, Piet Kramer, Bruggenbouwer van de Amsterdamse School, 2016, ISBN 9789079156313 noemt de brug niet
Wim de Boer en Peter Evers: Amsterdamse bruggen 1910-1950, Een uitgave van de Amsterdamse Raad voor de Stedebouw in 1983 ISBN 90-70665-02-6, noemt de brug niet
Frank V. Smit, Bruggen in Amsterdam, 2008, Uitgeverij Matrijs, noemt de brug niet
Rapport MTD Landschapsarchitecten (1999).
Het bouwen van brug 538 draaibrug (dossier 32290 met op pagina 6 de naam van de architect). Centraal Tekeningen Archief (1954). Gearchiveerd op 9 februari 2023. Geraadpleegd op 9 februari 2023 – via Stadsarchief Amsterdam.