Cartellverband der katholischen deutschen Studentenverbindungen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Het Cartellverband der katholischen deutschen Studentenverbindungen, afgekort CV, is een Duitse koepel van katholieke kleurdragende studentenverenigingen. Vandaag overkoepelt het Duitse en Oostenrijkse Cartellverband samen 177 actieve en 12 inactieve studentenverenigingen aan universiteitssteden in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, België, Frankrijk, Italië, Polen, Hongarije, Slowakije, Syrië (Golanhoogten) en Japan.

Zij vertegenwoordigen samen ongeveer 42.000 academici en universitairen. Daarmee is het CV verreweg de grootste interdisciplinaire koepel van academici in Duitsland en op het Europese continent.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Wapenschild van het Cartellverband der katholischen deutschen Studentenverbindungen

Naar aanleiding van de Duitse Kulturkampf (1872–1887) ondervonden katholieken in Duitsland grote maatschappelijke hinder. Zij begonnen zich dan ook te verenigen, om samen sterker te staan, zich wetenschappelijk efficiënter te organiseren en zich beter te kunnen profileren en verdedigen naar buiten toe. Dit fenomeen trad ook op in de studentenwereld en academische elite van Midden-Europa.

Het Cartellverband werd opgericht in 1856 door het afsluiten van een kartelverdrag tussen twee katholieke studentenverenigingen, K.d.St.V. Aenania München en K.d.St.V. Winfridia Breslau (sinds 1946 te Münster in Westfalen). In 1864 werd het Cartellverband vergroot door de toetreding van A.V. Guestfalia Tübingen en A.V. Austria Innsbruck. Reeds vlug groeide het Cartellverband uit tot een internationale organisatie die in het laatste kwart van de negentiende eeuw aanwezig was in verschillende staten en een niet te ontkennen invloed uitoefende. In 1865 werd K.D.St.V. Bavaria Bonn lid en in 1871 werden K.D.St.V. Markomannia Würzburg en V.K.D.St. Saxonia Münster lid. Tot 1897 konden enkel studentenverenigingen gevestigd aan een volwaardige universiteit lid worden van het Cartellverband. Nadien konden ook studentenverenigingen ontstaan aan de Pruisische technische hogescholen (de huidige technische universiteiten) toetreden en kon de koepel sterk doorgroeien. In 1896 nam K.A.V. Lovania Leuven voor het eerst vriendschappelijke betrekkingen aan met het Cartellverband en breidde de koepel haar ledenbestand ook uit tot leidende kringen van het koninkrijk België. Tot 1899 kon er slechts één studentenvereniging per stad lid worden van de koepel. Toen deze beperking werd opgeheven konden meerdere verenigingen per stad lid worden, wat ook op grote schaal plaatsvond. Verschillende kleinere koepels van studentenverenigingen sloten zich gezamenlijk aan.

Van 1904 tot 1908 vond de academische Kulturkampf plaats aan universiteiten en technische hogescholen. Katholieke kleurdragende studentenverenigingen, voornamelijk verenigd in het Cartellverband, werden zwaar gecontesteerd aan de universiteiten en hen werd het bestaansrecht ontzegd vanwege de Duitse overheid. Deze vervolging zorgde echter juist voor een grote toename aan nieuwe studentenverenigingen, die ontstonden in deze nasleep. Na de maatschappelijke was nu ook de universitair Kulturkampf succesvol doorstaan. Tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelden meer dan 1300 leden van het internationale Cartellverband – aan beide zijden van het front. Het studentenverenigingsleven had grotendeels stilgelegen tijdens de oorlog, maar vanaf 1918 werd de draad terug opgepakt en ging de opwaartse groei snel verder.

Deze groei werd enkel gestopt door de opkomst van het nationaalsocialisme. Eenmaal deze ideologie de macht had veroverd, verboden de nazi-leiders systematisch het bestaan van de verschillende studentenverenigingen en hun koepels, en dwongen alle studentenverenigingen te fuseren tot één nationaalsocialistische studentenbond. Na de nationaalsocialistische machtsovername in Duitsland in 1933 splitsten de Oostenrijkse studentenverenigingen zich dan ook af en vormden een zusterkoepel in Oostenrijk, het Cartellverband der katholischen österreichischen Studentenverbindungen, afgekort, ÖCV. Deze splitsing in een Duitse en Oostenrijkse koepel werd tot op vandaag de dag behouden. De samenwerking tussen beide koepels is echter optimaal.

Het Cartellverband groeit steeds verder, ook tegen de algemene tendens bij studentenverenigingen in. In 1986 werd te Rome K.A.V. Capitolina Rome opgericht. In juni 2006 viert het Duitse Cartellverband haar 150e verjaardag in München. Voor het eerst sedert het onheilsjaar 1933 zal deze verjaardag weer met het Oostenrijkse Cartellverband samen worden gevierd.

Beginselen[bewerken | brontekst bewerken]

De werking van het Cartellverband is gebaseerd op onafhankelijke studentenverenigingen die allen dezelfde vier beginselen met elkaar delen:

  • religio: een bekentenis tot de rooms-katholieke geloofsschat
  • scientia: het nastreven van een universitaire en wetenschappelijke vorming
  • amicitia: levenslange vriendschap over de generatiegrenzen heen
  • patria: een positieve ingesteldheid tegenover het eigen vaderland gecombineerd met grensoverschrijdende vriendschap in Europa.

Enkel mannelijke studenten kunnen lid worden van een studentenvereniging die tot het Cartellverband behoort. Alle aangesloten studentenverenigingen zijn kleurdragend en nicht-schlagend (niet-vechtend), wat betekent dat ze niet deelnemen aan gewapende studentenduels zoals de Corps en Burschenschaften.

Aanwezigheid in België[bewerken | brontekst bewerken]

In Vlaanderen is het Cartellverband aanwezig aan de Katholieke Universiteit Leuven in Vlaams-Brabant, alwaar het sedert 1897 een officieel vriendschapsverdrag heeft met K.A.V. Lovania Leuven. Verder heeft het Cartellverband te Brussel twee regelmatige ontmoetingsplaatsen waar oud-leden van de aangesloten studentenverenigingen elkaar kunnen treffen. De leden van de CV-Philisterzirkel te Brussel ontmoet elkaar elke eerste woensdag van de maand. De ÖCV-Philisterzirkel ontmoet elkaar elke eerste dinsdag van de maand.

Bekende leden (selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

Zie: Lijst van studentenverenigingen van het Cartellverband

Nog in leven[bewerken | brontekst bewerken]

Heilig verklaard[bewerken | brontekst bewerken]

Reeds gestorven[bewerken | brontekst bewerken]

Vrienden in Europa[bewerken | brontekst bewerken]

Het Cartellverband heeft sedert 1953 een vriendschapsverdrag met de Zwitserse koepel van christelijke studentenverenigingen, het Schweizerisches Studentenverein en sedert 1977 een vriendschapsverdrag afgesloten met de Vlaamse koepel van katholieke studentenverenigingen, het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond.

Samen met 14 andere koepels van katholieke en christelijke studentenverenigingen vormt zij het Europäischer Kartellverband der christlichen Studentenverbände, afgekort EKV, een Europese koepel van christelijke studentenkoepels. Het EKV is de grootste koepel in Europa, waarbinnen het CV het leeuwendeel van de leden en verenigingen omvat.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Wehr, Florian, Geschichte des Cartell-Verbandes der katholischen deutschen Studenten-Verbindungen, Paderborn, 1890
  • Stitz, Peter, Der akademische Kulturkampf um die Daseinsberechtigung der katholischen Studentenkorporationen in Deutschland und in Österreich von 1903 bis 1908, Gesellschaft für CV Geschichte, München, 1960
  • Stitz, Peter, Der CV 1919 - 1938: der hochschulpolitische Weg des Cartellverbandes der katholischen deutschen Studentenverbindungen (CV) vom Ende des 1. Weltkrieges bis zur Vernichtung durch den Nationalsozialismus, Gesellschaft für CV-Geschichte, München, 1970
  • Popp, Gerhard, CV in Österreich 1864-1938, Hermann Böhlaus, Wien, 1984, ISBN 320508831X
  • Schieweck-Mauk S., Lexikon der CV- und ÖCV-Verbindungen, Gemeinschaft für deutsche Studentengeschichte, Würzburg, 1997, ISBN 3894980400
  • Gesellschaft für Studentengeschichte und Studentisches Brauchtum e.V. (Hrsg), CV-Handbuch, 2. Auflage, Regensburg, 2000, ISBN 3922485111
  • Hartmann, Gerhard, Der CV in Österreich - Seine Entstehung, Geschichte und Bedeutung, Lahn- Verlag, Wien, 2001, ISBN 378403229X

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Cartellverband van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cartellverband_der_katholischen_deutschen_Studentenverbindungen&oldid=67377660"