Chaim Potok

Chaim Potok
Algemene informatie
Bijnaam	Chaim Tzvi
Volledige naam	Herman Harold Potok
Geboren	17 februari 1929
Geboorteplaats	New York
Overleden	23 juli 2002
Overlijdensplaats	Merion
Land	Verenigde Staten van Amerika
Beroep	Schrijver, rabbi
Werk
Bekende werken	Uitverkoren, De belofte, Mijn naam is Asjer Lev, Davita's Harp
Dbnl-profiel
(en) IMDb-profiel
Portaal    Literatuur

Herman Harold (Chaim) Potok (New York, 17 februari 1929 – Merion (Pennsylvania), 23 juli 2002) was een Amerikaans schrijver en rabbijn.
Hij kreeg vanwege de traditie van zijn ouders (afkomstig uit Polen) na zijn geboorte ook nog de Hebreeuwse namen Chaim Tzvi ('chaim' betekent 'leven').

Hij werd vooral bekend door zijn debuutroman The Chosen (Uitverkoren) (1967), die meteen een bestseller werd en het vervolgboek The Promise (De belofte, 1969). The Chosen werd in 1981 verfilmd en ook bewerkt voor theater.

Deze twee boeken gaan over de vriendschap tussen twee Joodse jongens, waarvan de één uit een streng chassidisch milieu komt en de ander een liberale opvoeding heeft gehad. Het thema, de spanning tussen beide werelden kende Potok uit zijn eigen leven. Hij werd opgevoed in een orthodox-joods gezin. Zijn literaire aspiraties wekten veel weerstand op in zijn milieu; men vond dat hij zijn tijd verdeed.

Andere bekende boeken van Potok zijn Mijn naam is Asjer Lev (1972) en De gave van Asjer Lev (1990). Ook in deze twee boeken gaat het over een kunstenaar (kunstschilder) die zijn orthodox-joodse familie en omgeving moet trotseren om van zijn talent zijn beroep te kunnen maken.

Behalve romans schreef hij ook toneelstukken, kinderboeken, korte verhalen en non-fictie. Ook fungeerde hij als ghostwriter van de autobiografie van de Joods-Amerikaanse violist Isaac Stern.

Samen met rabbijn-schrijver Harold Kushner heeft hij in 2001 eveneens een werk over de Thora het licht doen zien dat geldt als het nieuwe officiële Thora-commentaar van de conservatief-joodse richting.

Potok overleed op 73-jarige leeftijd in zijn huis in Pennsylvania aan een hersentumor.

Invloed in Nederland

De eerste Nederlandse vertaling van een boek van Potok verscheen in 1969. Het betrof The Chosen dat verscheen onder de titel De rechtvaardige. In 1974 verscheen Mijn naam is Asjer Lev, dat door Lennaert Nijgh was vertaald. Beide boeken hadden weinig succes en werden in eerste instantie niet herdrukt. Het duurde tot midden jaren tachtig voordat Potok echt populair werd in Nederland. Potok wist niet alleen joodse lezers, maar ook een groot aantal orthodoxe christenen aan zich te binden met zijn beschrijving van het conflict tussen traditie en moderniteit. Zijn grote populariteit leidde ertoe dat enkele boeken eerder in het Nederlands verschenen dan in het Engels, waarin ze geschreven waren. Dit betrof twee publicaties ter gelegenheid van jubilea van zijn uitgever BZZTôH, De hand van de golem (1995) en Op zoek naar Ruth (2000).

Werken

• Uitverkoren (eerder verschenen als De rechtvaardige en De rechtvaardiging) (The Chosen, 1967)
• De belofte (The Promise, 1969)
• Mijn naam is Asjer Lev (My Name is Asher Lev, 1972)
• In den beginne (In the beginning, 1975)
• Het lijvige Omzwervingen (Wanderings, 1978), waarin hij de geschiedenis van het Joodse volk beschrijft
• Het boek van het licht (The Book of Lights, 1981)
• Davita's Harp (1985)
• De gave van Asjer Lev (The Gift of Asher Lev, 1990)
• Het cijfer zeven (verhalenbundel,1990)
• Het stof der aarde (I Am the Clay, 1992)
• De troopleraar (1992, een eigentijds spookverhaal)
• Het kanaal (The Canal, 1993)
• Mijn vriend de boom (1993, kinderboek)
• De hand van de golem/De oorlogsdokter (1995)
• Mijn oom de piloot (1995, kinderboek)
• De familie Slepak (The Gates of November, 1996)
• Isabel en andere verhalen (1998)
• Op zoek naar Ruth (2000, vertelling)
• Oude mannen om middernacht (2001) (De arkenbouwer/ De oorlogsdokter/ De troopleraar)
• De arkenbouwer (2001)

Bronnen, noten en/of referenties