Charles Mathieu Schols

Charles Mathieu Schols (Maastricht, 28 maart 1849 - Delft,10 maart 1897) was een Nederlands waterbouwkundige en hoogleraar aan de Koninklijke Academie in Delft.

Opleiding en eerste werkkring[bewerken | brontekst bewerken]

Schols zat op de in 1863 opgerichte HBS in Maastricht (hij was dus een van de eerste leerlingen van dit nieuwe schoolsysteem), waar hij in 1866 met hele goede resultaten slaagde. Daarna kreeg hij nog een jaar privaatles in wiskunde ging daarna naar de polytechnische school in Delft. Hij studeerde in 1871 af. Hij had een slechte gezondheid, hij kon niet studeren bij de warmte van een kachel. 's Winters ging hij daarom vaak even naar een huisgenoot om op te warmen. Ook op de polytechnische school had hij excellente resultaten.

Direct na zijn afstuderen kreeg hij een baan bij de Waterstaat, waar hij een jaar betrokken was bij de rivierwerken in de Waal in Nijmegen.

Hoogleraar in Delft[bewerken | brontekst bewerken]

Met ingang van 1 september 1872 werd hij benoemd tot leraar in de wiskunde, de landmeetkunde, het waterpassen en de geodesie aan de militaire academie te Breda. Deze betrekking verwisselde hij met ingang van 1 september 1878 tegen die van hoogleeraar in de drie laatstgenoemde vakken aan de polytechnische school te Delft.

Waterpassing[bewerken | brontekst bewerken]

Hij werd in 1881 lid der Rijkscommissie voor graadmeting en waterpassing, die door L. Cohen Stuart begonnen was, waaronder de nauwkeurigheidswaterpassing (verbetering van het peil van AP naar NAP), en die tevens het door dr. F.J. Stamkart werk met betrekking tot de graadmeting, wat hij na diens overlijden in januari 1882 voortzette. In 1886 werd met een geheel nieuwe triangulatie van Nederland begonnen, ter vervanging van het op dat moment verouderde driehoeksnet van generaal C.R.T. Krayenhoff moest dienen. Vanaf 1888 werd hieraan een driehoeksnet van lagere orde ten behoeve van het kadaster en van de rivierkaarten toegevoegd. Bij het overlijden van Schols aan een slepende ziekte waren deze werken nog niet voltooid. De Koninklijke Academie spelde in dit werk een hoofdrol, nog steeds is in het gebouw van de Academie (Oude Delft 95 in Delft, in gebruik bij het IHE) een van de basispeilmerken te zien.

Overige functies[bewerken | brontekst bewerken]

Schols werd in 1880 benoemd tot lid der Koninklijke Akademie van wetenschappen. Van 1884 tot 1887 en van 1888 tot 1893 was hij lid van het bestuur van het Koninklijk Instituut van ingenieurs. In 1886 werd hij door de Senaat van de Leidse universiteit benoemd tot doctor honoris causa.

Hij was met zijn ambtgenoten N.H. Henket en E. Steuerwald hoofdredacteur van het handboek Waterbouwkunde. Hij bewerkte daarvan met E. Steuerwald de afdeling Beschoeiingen en bekleedingsmuren (1885) en met dr. C.A. Scheltema (1888-1896) de afdeling Berekening der bruggen.

Privé[bewerken | brontekst bewerken]

Schols was de zoon van Johannes Petrus Georgius Schols en Maria Hubertina Hendrica Josepha Ubaghs. Hij was ongehuwd.

Publicaties van Charles Mathieu Schols

Henket, N.H., Schols, C.M.; Telders, J,M. (1878), Waterbouwkunde, meerdere delen. Gebr. Van Cleef.
leerboek voor landmeten en waterpassen, met atlas (Breda 1879; in 1912 verscheen van dit werk de 9e druk, bewerkt door F.J.H.M. Thijs)
Bijlage Q van het Jaarboekje van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs, afdeeling Landmeten en waterpassen jrg. 1893
Opmerkingen naar aanleiding van eene voordracht van Dr. E.F. van Dissel over formulen ter berekening van de hoeveelheid water, geloosd door eene sluis in Notulen K.I.v.I. 1880-1881 (12 Apr. 1881), blz. 69
Opmerkingen over eene voordracht van R.O. van Manen over het berekenen van de coördinaten der getrianguleerde punten voor de topografische en rivierkaarten in dezelfde Notulen (8 Juni 1885), blz. 139
Over de theorie der fouten in de ruimte en in het platte vlak in Verhandelingen afdeeling Wis- en Natuurkunde der Koninklijke Academie van Wetenschappen 10e deel (1875), afzonderlijk gepagineerd;
de interpolatie-formule van Tchébychef volgens de methode der kleinste vierkanten in Verslagen en mededeelingen van de K. Akad., 2e reeks, 9e deel (1876), blz. 301
Over de aansluiting van een driehoeksnet van lagere orde aan een van hoogere orde in Verslagen afdeeling Natuurkunde der Koninklijke Akademie van wetenschappen, 16e deel (1881), blz. 297
Berekening van afstand en azimuth uit lengte en breedte, in dezelfde Verslagen, 18e deel (1883), blz. 1
Over de aansluiting van een driehoeksnet van lagere orde aan drie punten van een net van hoogere orde, in dezelfde Verslagen, 18e deel (1883) blz. 303;
Over de aansluiting van een driehoeksnet van lagere orde aan drie punten van een net van hoogere orde, in dezelfde Verslagen, 18e deel (1883) blz. 303
Opmerkingen naar aanleiding van verschillende opstellen van J.J. Roetants, betrekkelijk waarnemingen van waterstanden aan zee in Notulen K.I.v.I. 1884-1885 (13 Nov. 1884) blz. 41
Over driehoeksmetingen in het Gedenkboek van het K.I.v.I. 1847-1897 blz. 243
De half convergente reeks ter berekening van de integraal (deze wordt hier niet herhaald), in bovengenoemde Verslagen 3e reeks, 2e deel (1886), blz. 40
Mededeeling over de wet van de fouten van waarneming in Verslagen der zittingen van de wis- en natuurkundige afdeeling der K.A.v.W. 1892-1893, blz. 194
Mededeeling omtrent het onderzoek van de Zandverdeeling van de theodolieten, in gebruik bij de Rijks driehoeksmeting in dezelfde Verslagen 1894-1895, blz. 2.

Bronnen

Ramaer, J.C. (1911), Charles Mathieu Schols, Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek, Deel 6, 1228.

Zie de categorie Charles Mathieu Schols van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.