Darwinplantsoen
| Darwinplantsoen | ||
|---|---|---|
| ||
Darwinplantsoen (2010)
Links de straat, rechts het plantsoen | ||
| Geografische informatie | ||
| Locatie | Amsterdam | |
| Stadsdeel | Amsterdam-Oost | |
| Wijk | Watergraafsmeer | |
| Begin | Hugo de Vrieslaan | |
| Eind | Kruislaan | |
| Lengte | 500 | |
| Algemene informatie | ||
| Aangelegd in | 1952/1953 | |
| Genoemd naar | Charles Darwin | |
| Naam sinds | 1939 | |
| Bestrating | klinkers | |
| Opvallende gebouwen | ruime villa’s | |
Darwinplantsoen is een straat en een park in Amsterdam-Oost, Watergraafsmeer.
Straat[bewerken | brontekst bewerken]
De straat kreeg bij het raadsbesluit van 26 juli 1939 al haar naam, een vernoeming naar Charles Darwin. Bebouwing was er toen nog niet, die volgde pas in 1952 en 1953. Er kwamen aan de oostkant van de straat ruime villa’s/herenhuizen te staan in de bouwstijl van twee-onder-een-kap en een-onder-een-kap met garage, waarbij opvalt hoeveel ruimte er lag tussen de villa’s. Het werd gebouwd als rand van de stad, de nummering is doorlopend, er is dus geen even en oneven straatzijde. De huizen keken destijds uit op een zand/blubbervlakte met in de verte de Gooiseweg. Er is sindsdien, behalve de aanleg van het park en diverse verbredingen van de Gooiseweg nauwelijks iets veranderd.
Park[bewerken | brontekst bewerken]
Het plantsoen is een langgerekte parkstrook van 500 bij 100 meter aan de rand van tuindorp Frankendael aan de kant van de Gooiseweg. Het ontwerp (1952) is van tuin- en landschapsarchitect Hans Warnau. Het wordt begrensd door de genoemde straat, de Kruislaan, Gooiseweg en Hugo de Vrieslaan. Het park kent een vijftal toegangen, waarvan twee in de vorm van een brug.
Het ontwerp voorzag in een strakke rechtlijnige inrichting. In de invulling van de ruimtes hield Warnau rekening met de behoeften van verschillende leeftijdsgroepen in de wijk, dat leidde tot 4 compartimenten met een eigen functie en opzet.
- Een rozentuin voor ouderen
- Een speelweide voor algemeen gebruik
- Een vasteplantentuin met taxushagen voor plantenliefhebbers
- Een verhard bomenplein met zandbak en speelvijver voor kinderen en schaduwzoekers
De rozen en de vasteplantentuin werden op hetzelfde niveau aangelegd als de bebouwing om de relatie tussen beiden te versterken en om het onderscheid te benadrukken tussen verfijnde en eenvoudige ruimtes voor sport en spel. Er kwam een dubbele bomenrij als afscheiding met de drukke Gooise weg en om te benadrukken dat het terrein de verbinding vormt tussen het park Frankendael en de Nieuwe Ooster. Bij beplantingen met vaste planten gebruikte Warnau graag soorten van ‘boerentuinen’ en cultivars die natuurlijk oogden. Hij paste vaak struiken en kleine sierbomen toe tussen vaste planten, zoals dat ook gebeurde in het Darwinplantsoen.
Hoewel het park en de tuin in 1952 ontworpen zijn, kwam het pas tot uitvoering in 1963, men zag toen ook een verbinding naar het Prins Bernhardpark. Sindsdien zijn er natuurlijk inhoudelijk wel wat veranderingen gekomen maar de structuur zowel van park als van tuin is dezelfde gebleven. In 2017 is het park flink op de schop genomen en zijn er wadi's aangelegd. Dit vooral om de drainage van de bomen te verbeteren. Er is voor gekozen om met heuvels te werken met diverse beplantingen die het geheel een speels aanzien geven.
Verdwenen beeld[bewerken | brontekst bewerken]
In het park stond in de periode 1978 tot en met 1985 het beeld Paard en ruiter van de hand van Floyd DeWitt. De gemeente Amsterdam had in 1969 al een opdracht gegeven voor het kunstwerk, maar het duurde en duurde. Pas in 1978 kon het beeldje van 85 cm hoog en gemonteerd op een sokkel geplaatst worden. DeWitt is een kunstenaar, die veelvuldig beelden/beeldjes van paarden heeft ontworpen. Het bronzen beeld werd in november 1985 ontvreemd uit het park in een periode waarin meer bronzen beelden uit Amsterdam-Oost verdwenen.[1] Een beeld met dezelfde titel en van dezelfde kunstenaar staat in het Gijsbrecht van Aemstelpark, vermoedelijk gaat het om hetzelfde beeld of een replica.
Bruggen[bewerken | brontekst bewerken]
Zowel in noorden als in het zuiden maken bruggen deel uit van de toegangen tot het park. Brug 442 geeft daarbij toegang vanaf de Hugo de Vrieslaan, brug 443 vanaf de Kruislaan. De bruggen zijn alleen toegankelijk voor voetgangers en fietsers, liggen in elkaars verlengde, hebben hetzelfde uiterlijk en dezelfde constructie. Foto’s uit 1958 laten de bruggen al zien, maar ze leiden nog nergens naar toe.[2] Beide bruggen zijn van beton en liggen over een ruime duiker. De brugleuningen zijn van ijzer of staal. De bruggen liggen er in 2018 nog net zo bij. Het ontwerp voor bruggen in Amsterdam kwam destijds van de Dienst der Publieke Werken, de naam van de architect is vooralsnog onbekend.
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 
