Douwe Dabbert

Douwe Dabbert
(Stripomslag op en.wikipedia.org)
Land van oorsprong	Nederland
Oorspronkelijke taal	Nederlands
Creatieteam
Schrijver(s)	Thom Roep
Tekenaar(s)	Piet Wijn Dick Matena
Publicatie
Uitgever	Oberon Big Balloon Don Lawrence Collection
Publicatie	23 albums
Publicatiemedia	Tijdschrift Stripalbums
Huidige status	Inactief
Eerste publicatie	1975
Laatste publicatie	2001
Portaal    Strip

Douwe Dabbert is een Nederlandse stripreeks rond een dwerg met een magische knapzak, bedacht door tekenaar Piet Wijn (1929-2010) en scenarist Thom Roep (1952).

Douwe Dabbert beleeft allerlei vreemde avonturen, vaak met bovennatuurlijke wezens. Hij heeft een toverknapzak waarmee hij zichzelf uit de meest benarde posities kan redden omdat er altijd dingen in zitten die hem uit de brand helpen. In welke historische periode de verhalen zich precies afspelen is niet altijd even duidelijk. In de meeste verhalen lijkt het de 17e of 18e eeuw te zijn, maar soms ook de middeleeuwen (zoals in Florijn de flierefluiter). In een aantal verhalen krijgt Douwe Dabbert te maken met sprookjesfiguren zoals heksen en tovenaars. Dan weer bevat een verhaal wat meer realistische elementen, zoals de West-Indische Compagnie (die voorkomt in De weg naar west en De zee naar zuid).

Personages

Op zijn reizen komt Douwe vaak dezelfde figuren tegen zoals Domoli, Pief en Kijfje, drie bevriende tovenaarsleerlingen die in zes van zijn avonturen voorkomen, en Ludo Lafhart en Knudde, twee klungelige boeven die in drie verhalen een rol spelen.

Douwe Dabbert

Douwe Dabbert is een klein kabouterachtig mannetje. Hij heeft een toverknapzak geërfd van zijn grootvader, die zoals Douwe het zelf zegt 'een beetje toveren kon.' De knapzak bevat altijd net datgene wat Douwe nodig heeft, maar wanneer een ander de zak doorzoekt is deze doorgaans leeg, of bevat hij zaken als modder en zand.

Prinses Pauline

Prinses Pauline is de verwende prinses die in het eerste album voorkomt. Aanvankelijk speelt zij de hoofdrol in het verhaal, maar naderhand wordt zij verdrongen door Douwe Dabbert, die op de dertiende pagina ten tonele komt. Verder komt ze voor in een van de vertellingen in het laatste album.

Ludo Lafhart

Ludo Lafhart is een schurk met zwarte golvende haren en een sikje. Zijn doel is om met behulp van gemene streken zo snel mogelijk rijk te worden. Samen met zijn domme knecht Knudde komt hij voor in De verwende prinses, Het verborgen dierenrijk en Het monster van het Mistmeer. Het is Douwe Dabbert die steeds een stokje steekt voor hun kwade plannen.

Wredulia

Zie Wredulia voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De heks Wredulia, die voorkomt in De poort naar oost (1978) en De schacht naar noord (1979), stuurt Douwe tot twee maal toe op een schier onmogelijke missie. Haar bedoelingen zijn ondubbelzinnig duidelijk: ze wil de absolute macht. Onder de vloer van haar hutje diep in het bos leidt een onderaardse grot naar alle windstreken.

Dodo

Terwijl Douwe op de Noordpool is, ontmoet hij daar vreemd genoeg een dodo. Hij ontdekt gaandeweg dat het dier naar hetzelfde op zoek is als hij, namelijk een dodo-ei. Nadat het ei in handen van Wredulia valt en door haar wordt vernietigd, gaat het tweetal op zoek naar een vrouwtje voor Dodo. Dodo komt voor in De schacht naar noord (1979) en De weg naar west (1980).

Berendsz en Knielsen

Berendsz en Knielsen komen voor in De zee naar zuid. Ze zijn een hebberig tweetal, die als zeemannen meevaren op een Hollands vrachtschip. Nadat ze Douwe Dabbert, die op zoek is naar de weg terug naar huis vanuit Afrika, goudstukken uit zijn knapzak zien halen, zijn ze ervan overtuigd dat ze hem moeten achtervolgen en bestelen om snel rijk te worden.

De tovenaarskinderen

Douwe Dabbert ontmoet Pief voor het eerst in Het flodderwerk van Pief. Pief woont in een voor gewone mensen onzichtbare wereld waar het heel gewoon is te "fliffen"; een manier van toveren waarbij door het bewegen van de vingers dingen en situaties zomaar veranderd kunnen worden. Helaas heeft Pief het fliffen nog niet goed onder de knie, dit tot grote ergernis van zijn vader, de tovenaar Socratof. Douwe Dabbert komt Pief in latere verhalen regelmatig weer tegen.

Pief heeft verder nog een neefje en een nichtje (Domoli en Kijfje), kinderen van zijn oom Balthasof. Uiteraard zijn ook zij tovenaarskinderen. Kijfje, de oudste, is een mager, sprietig, enigszins kattig maar ook slim meisje. Domoli, de jongste, is een dik jongetje dat alleen maar aan eten kan denken en ook vaak voor zichzelf taartjes e.d. flift. Zoals het broers en zussen betaamt, kibbelen ze regelmatig. Zij komen samen met Pief voor in de albums 12, 16 en 18 t/m 21.

Net als alle andere tovenaars hebben Pief, Kijfje en Domoli uitzonderlijk lange levens. Alle kinderen zijn reeds enkele eeuwen oud, maar ogen en gedragen zich niet ouder dan tieners. In de albums 18 t/m 21 gaan ze tien jaar uit logeren bij bevriende tovenaars zodat ze wat volwassener kunnen worden, en moet Douwe hen ophalen. Domoli vertrekt tien jaar naar Rusland, Pief naar Japan, en Kijfje naar Amerika. Pief is na afloop inderdaad een stuk volwassener en heeft zelfs een vriendinnetje.

Geschiedenis

Er zijn in het totaal 23 stripalbums verschenen met Douwes avonturen. Vanaf 1975 tot 2001 heeft deze stripreeks als vervolgverhalen in het weekblad Donald Duck gestaan. Ook verschenen er in totaal 23 albums. Naast de verhalen zelf zijn in Donald Duck met grote regelmaat aankondigingen verschenen. Ook heeft Douwe gefigureerd in diverse prijsvragen en verscheen hij soms in reclamecampagnes van bedrijven.

Het laatste verhaal is, vanwege Piet Wijns slechte gezondheid, gedeeltelijk getekend door Dick Matena.

Verhalen

Alle verhalen in Donald Duck

In totaal zijn er 33 verhalen van Douwe Dabbert in de Donald Duck gepubliceerd.

Titel	Aantal pagina's	Publicatie in Donald Duck weekblad	Albumpublicatie
De verwende prinses	44	1975-1 t/m 1975-15	De verwende prinses
Het verborgen dierenrijk	46	1975-44 t/m 1976-7	Het verborgen dierenrijk
De valse heelmeester	45	1976-41 t/m 1977-2	De valse heelmeester
De poort naar oost	55	1977-43 t/m 1978-9	De poort naar oost
Het monster van het Mistmeer	43	1978-39 t/m 1979-1	Het monster van het Mistmeer
De schacht naar noord	49	1979-26 t/m 1979-41	De schacht naar noord
De weg naar west	49	1980-13 t/m 1980-29	De weg naar west
De zee naar zuid	51	1981-13 t/m 1981-29	De zee naar zuid
Florijn de flierefluiter	48	1981-53 t/m 1982-15	Florijn de flierefluiter
Douwe Dabberts kerstavontuur	10	1982-50 t/m 1982-52	De laatste plager
De tanden van Casius Gaius	44	1983-9 t/m 1983-23	De tanden van Casius Gaius
Woeste Willem	6	1983-47 t/m 1983-48	Op het spoor van kwade zaken
Twee gauwdieven en een picknickmand	6	1983-52 t/m 1984-1	Op het spoor van kwade zaken
Een scheve schaats	4	1984-5	Op het spoor van kwade zaken
Het flodderwerk van Pief	41	1984-24 t/m 1984-37	Het flodderwerk van Pief
Vis-à-vis	3	1984-45	Op het spoor van kwade zaken
De laatste plager	33	1985-19 t/m 1985-29	De laatste plager
De heksen van eergisteren	52	1986-9 t/m 1986-25	De heksen van eergisteren
Kleren maken de man	4	1987-43	Op het spoor van kwade zaken
De struikrovers van Koeterwaal	18	1988-26 t/m 1988-31	Op het spoor van kwade zaken
Het bedrog van Balthasar	48	1989-48 t/m 1990-11	Het bedrog van Balthasar
De dame in de lijst	45	1990-52 t/m 1991-14	De dame in de lijst
Wolven in het wilde woud	3	1991-43	Bombasto met het boze oog
De poppen aan 't dansen	16	1991-52 t/m 1992-4	Bombasto met het boze oog
In de aap gelogeerd	9	1992-9 t/m 1992-11	De kast met duizend deuren
Bombasto met het boze oog	27	1992-33 t/m 1992-41	Bombasto met het boze oog
De kast met duizend deuren	36	1993-17 t/m 1993-27	De kast met duizend deuren
Het schip van ijs	45	1994-14 t/m 1994-22, 1994-24 t/m 1994-27	Het schip van ijs
De zwarte kimono	48	1995-13 t/m 1995-27	De zwarte kimono
Het gemaskerde opperhoofd	43	1996-17 t/m 1996-29	Het gemaskerde opperhoofd
Tweeëntwintig jaar later	51	1997-16 t/m 1997-31	Terug naar het verborgen dierenrijk
Een strenge vorst	25	1998-1 t/m 1998-8	De wonderlijke raamvertelling
Stuivertje-wisselen	20	2001-9 t/m 2001-14	De wonderlijke raamvertelling

Albums

De complete reeks is (wordt) uitgebracht in vier uitvoeringen:

• In softcover én hardcover door uitgeverij Oberon / Big Balloon.
• In luxe-uitvoering in cassette door uitgeverij Lekturama.
• In zéér luxe, zeer gelimiteerde uitvoering door uitgeverij Barabas. In deze reeks verschijnen de verhalen in zwart-wit. De serie is gestart in 2013 en het project loopt nog een aantal jaren.
• In softcover én hardcover door uitgeverij Don Lawrence Collection. Het is de bedoeling om ook in deze reeks alle verhalen uit te brengen. De kaften zijn wat bijgewerkt en de inkleuringen zijn vernieuwd. Daarnaast zijn in de hardcover versies enkele bladzijden toegevoegd met daarin achtergrond informatie over de totstandkoming van het betreffende verhaal.

Daarnaast zijn verschillende verhalen verschenen in bloemlezingen. Alle verhalen die in Donald Duck zijn verschenen, zijn in de albumreeks opgenomen. Slechts één verhaal van drie pagina's, Hoe wordt een strip gemaakt - Douwe Dabbert vertelt, is niet in de reeks opgenomen. Dit korte verhaal is wel gepubliceerd in de boeken Leer striptekenen met: Avro Wordt Vervolgd Club en Wordt Vervolgd ‘presenteert’ (beide uit 1985).

Douwe Dabbert
Nummer	Titel	Eerste druk	Inhoud
1	De verwende prinses	1977	De verwende prinses
2	Het verborgen dierenrijk	1977	Het verborgen dierenrijk
3	De valse heelmeester	1978	De valse heelmeester
4	De poort naar oost	1978	De poort naar oost
5	Het monster van het Mistmeer	1979	Het monster van het mistmeer
6	De schacht naar noord	1979	De schacht naar noord
7	De weg naar west	1980	De weg naar west
8	De zee naar zuid	1981	De zee naar zuid
9	Florijn de flierefluiter	1982	Florijn de flierefluiter
10	De tanden van Casius Gaius	1983	De tanden van Casius Gaius
11	Het flodderwerk van Pief	1984	Het flodderwerk van Pief
12	De laatste plager	1985	De laatste plager -- Douwe's kerstavontuur
13	De heksen van eergisteren	1986	De heksen van eergisteren
14	Op het spoor van kwade zaken	1988	De struikrovers van Koeterwaal -- Woeste Willem -- Vis à vis -- Twee gauwdieven en een picknickmand -- Een scheve schaats -- Kleren maken de man
15	Het bedrog van Balthasar	1990	Het bedrog van Balthasar
16	De dame in de lijst	1991	De dame in de lijst
17	Bombasto met het boze oog	1992	Wolven in het wilde woud -- Bombasto met het boze oog -- De poppen aan het dansen
18	De kast met duizend deuren	1993	De kast met duizend deuren -- In de aap gelogeerd
19	Het schip van ijs	1994	Het schip van ijs
20	De zwarte kimono	1995	De zwarte kimono
21	Het gemaskerde opperhoofd	1996	Het gemaskerde opperhoofd
22	Terug naar het verborgen dierenrijk	1997	Tweeëntwintig jaar later
23	De wonderlijke raamvertelling	2001	Een strenge vorst -- Een grijpstuiver

Vertalingen

• De hele reeks is tevens uitgebracht in het Deens (Gammelpot) en Indonesisch (Pak Janggut)
• Enkele individuele verhalen zijn uitgebracht in het Spaans (Bermudillo), Portugees (Danny Doodle), Engels (Danny Doodle), Duits (Timpe Tampert), Fries (Douwe Dabbert), Pools (Daniel Dudek), Zweeds (Teobald) en Luxemburgs (Nicky Bommel).

Bronnen, noten en/of referenties