Europese tjitjak
Europese tjitjak IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2009) | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||||||||
Exemplaar met een buitgemaakte boktor. | |||||||||||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Soort | |||||||||||||||||
Hemidactylus turcicus Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||
Afbeeldingen op ![]() | |||||||||||||||||
Europese tjitjak op ![]() | |||||||||||||||||
|
De Europese tjitjak[2] (Hemidactylus turcicus) is een hagedis uit de infraorde gekko's (Gekkota) en de familie Gekkonidae. Andere benamingen voor deze soort zijn Turkse huisgekko, Europese huisgekko of gewone huisgekko. De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door Carolus Linnaeus in 1758. Oorspronkelijk werd de naam Lacerta turcica gebruikt.[3]
Uiterlijke kenmerken
De Europese tjitjak is meestal witgeel met een luipaard-achtig patroon van bruine vlekjes op de rug en een bruin en geel gebandeerde staart. Er zijn minder variaties dan bij de tjitjak (Hemidactylus frenatus) maar het verspreidingsgebied is ook aanzienlijk kleiner. De huid van deze soort is een beetje doorzichtig en rozeachtig van kleur. De eieren van zwangere vrouwtjes zijn hierdoor goed te zien.
De gekko wordt maximaal 16 centimeter lang inclusief staart.[4] De tenen hebben kleine lamellae (hechtkussentjes) en huidflappen over de tenen. Op de flanken en de staartwortel bevinden zich kleine stekelachtige bultjes. De ogen hebben een verticale pupil.[5]
Verspreiding en levenswijze
Deze gekko leeft in het Middellandse Zeegebied, in droge, zanderige bosgebieden, en prefereert hagen en struiken, maar kruipt ook op muren en steenhopen. De soort heeft zich ook verspreid naar enkele staten in de Verenigde Staten, te weten: Florida, Louisiana en Texas. Hier is de gekko waarschijnlijk geïntroduceerd tussen de 15e en de 18e eeuw door toedoen van de zeevaart van de mens. De slavenhandel of de massale immigratie rond die tijd hebben hieraan bijgedragen. De Europese tjitjak is in staat om zich te handhaven bij temperaturen tot 10 graden Celsius, in tegenstelling tot andere gekko's.[2]
De Europese tjitjak is een schemer- en nachtactieve soort die dan op zoek gaat naar insecten en larven. Hagedissen die aan de randen van steden leven komen op de insecten af die weer op licht afkomen, waardoor het lijkt alsof de gekko's de mens opzoeken. De mannetjes lokken de vrouwtjes met jammerende geluiden die lijken op het miauwen van een kat. Als de mannetjes om een vrouwtje vechten, of als ze worden aangeraakt, kunnen ze ook knorrende of gillende geluiden produceren.
De eieren zijn bijna rond en meten gemiddeld 1 bij 1,5 centimeter. Als de jonge hagedissen uit het ei kruipen zijn ze 4 tot 5 centimeter lang.
Bronvermelding
Referenties
- ↑ (en) Europese tjitjak op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ a b Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 180. ISBN 90 274 8626 3.
- ↑ Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database – Hemidactylus turcicus.
- ↑ Herps of France, Turkish Gecko - Hemidactylus turcicus.
- ↑ Animal Diversity Web, Hemidactylus turcicus. Gearchiveerd op 29 juli 2014. Geraadpleegd op 20 juli 2014.
Bronnen
- (en) Animal Diversity Web - Hemidactylus turcicus - Website
- (nl) Bernhard Grzimek - Het leven der dieren deel VI :Reptielen - Pagina 180 - Kindler Verlag AG - 1971 - ISBN 9027486263
- (en) Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Hemidactylus turcicus - Website Geconsulteerd 20 juli 2014