Gele ganzenbloem
| Gele ganzenbloem | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||||||
| Glebionis segetum (L.) Fourr. (1869) | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Afbeeldingen Gele ganzenbloem op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||||||
Gele ganzenbloem op  Wikispecies
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
De gele ganzenbloem (Glebionis segetum, synoniem: Chrysanthemum segetum) is een plant die behoort tot de composietenfamilie (Asteraceae of Compositae). Het is een eenjarige plant.
Het bloemhoofdje heeft een geel hart van buisbloempjes met daaromheen een krans van platte, over elkaar heen liggende gele lintbloemen. De totale diameter kan 6,5 cm bedragen. Het vruchtbeginsel is eenhokkig, onderstandig. De bladeren zijn vlezig, wasachtig en grof getand en kunnen 8 cm lang worden. Ze staan verspreid aan de lange steel. De gele ganzenbloem kan een totale hoogte van 50–60 cm bereiken. De bloeitijd is van juni tot en met augustus.
Het heeft een voorkeur voor open, omgewerkte, zanderige grond zoals braakliggend terrein, bermen, en net geploegde akkerland. Het is waarschijnlijk van origine inheems in Turkije en het oostelijk Mediterraan, maar is een archeofyt die als akkeronkruid in de oudheid de eerste landbouwers gevolgd is vanuit het Midden-Oosten en onder andere West-Europa heeft gekoloniseerd, en dus tegenwoordig soms voorkomt in landen zoals in Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland, België en West-Scandinavië. In sommige plekken zoals Schotland in de 13de eeuw was het een zeer gevreesde invasieve onkruid -een boer die niet genoeg gewied had en maar één plant liet bloeien kon wachten op een harde straf. Door verbeterde landbouwmethoden is het niet meer zo algemeen als in vroegere tijden, en daardoor, desondanks dat het een niet inheemse onkruid is, is het in 2012 in de Rode Lijst als bedreigd opgenomen, hoewel dat inmiddels (sinds 2017) weer terug gedraaid is.
De chrysant, Chrysanthemum morifolium, dank zijn naam eigenlijk aan dit plantje, dat eigenlijk de originele chrysant is: Chrysanthemum is afgeleid van het Grieks χρυσός (goud) en ᾰ̓́νθος (bloem). Toen later meerkleurig chrysanten uit Azië geïntroduceerd werden, werden deze soorten bij de ganzenbloem in het geslacht Chrysanthemum ingedeeld. Dit geslacht is in de latere 20ste eeuw weer in aparte geslachten opgesplitst, maar omdat de Aziatische soort inmiddels een veel bekender plant was geworden en men geen zin had die te vernoemen, is in 1999 besloten om de originele Chrysanthemum te herbenoemen als Glebionis, al is de huidige chrysant maar zelden geel of goud (in China is een gele chrysant een symbool voor de dood).
Externe links[bewerken]
- Gele ganzenbloem (Chrysanthemum segetum) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de Heukels23, dit is de laatste uitgave)
- Glebionis segetum in de Flora of North America
- Glebionis segetum in de Flora of China
|
|
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Glebionis segetum op Wikimedia Commons. |
