Gaston Eysselinck

Gaston Eysselinck
Persoonsinformatie
Nationaliteit	Belg
Geboortedatum	12 oktober 1907
Geboorteplaats	Tienen
Overlijdensplaats	6 december 1953
Beroep	Oostende
	architect
Werken
Praktijk	Architect
Belangrijke gebouwen	Postgebouw te Oostende & Eigen woning te Gent
Archieflocatie	Archieven voor Moderne Architectuur
	RKD-profiel
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

Gaston Eysselinck (Tienen, 12 oktober 1907 - Oostende, 6 december 1953) was een Belgisch architect en meubeldesigner. Hij schiep op korte tijd een beperkt maar krachtig oeuvre. Volgens Huib Hoste was Eysselinck een van de radicaalste figuren binnen de avant-garde.^[1]

Biografie

Opleiding en begin van zijn carrière in Gent

Eysselinck kreeg een opleiding aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent, waar hij les kreeg van onder meer Geo Henderick. Eysselinck wist op korte tijd buitenlandse invloeden op persoonlijke wijze te interpreteren. Tijdens een studiereis door Nederland in 1929 leerde de architect zowel gebouwen van de Amsterdamse School als werk van Dudok, Oud en Gerrit Rietveld kennen. De gevelopbouw van de woning Serbruyns (1930) aan de Koning Fabiolalaan nr. 71 verduidelijkt hoe hij de vormentaal van De Stijl interpreteerde.^[2] Rond die tijd die komt hij via Le Corbusiers werk Vers une architectuur in contact met de toen heersende Europese stromingen. In 1930 bezocht Eysselinck op zijn huwelijksreis de Weissenhofsiedlung in Stuttgart. Hij maakte er kennis met de Citrohanwoning van Le Corbusier. Begin jaren 1930 wist hij met zijn eigen woning aan de Vaderlandstraat te Gent al deze elementen tot een synthese te brengen. Voor deze woning ontwierp Eysselinck in 1932 een serie stalen buismeubelen die later in productie kwamen onder de naam FRATSTA, wat staat voor Fabriek van RATionele STAalmeubelen. Een deel van deze meubelen bevindt zich in de collectie van het Gentse Design Museum. Dit museum bewaart ook het archief van de ontwerper. De ontwerper was ook docent aan de Koninklijke Academie in Gent en Antwerpen en voor een tijd redactielid van het tijdschrift La Cité. In 1937 won hij de Prijs Van de Ven voor de woning Verplancken/Haerens te Gent (Patijntjesstraat nr 44, 1934-35).

Leraar

Van 1933 af was Gaston Eysselinck leraar aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent en van 1945 af gaf hij ook les aan de Academie te Antwerpen.

Oostende

Na de Tweede Wereldoorlog was Eysselinck vooral actief in Oostende.

De eigen woning in Gent (1930-1931) en het Postgebouw in Oostende (1946-1953) zijn bepalende bakens binnen het Belgische architectuurlandschap van de 20e eeuw. Immers in zijn eigen woning weet hij het gedachtegoed van het nieuwe bouwen op vindingrijke wijze aan te passen aan de eisen van de locatie van het gebouw en de door Le Corbusier geformuleerde Vijf punten van een nieuwe architectuur op niet dogmatische wijze toe te passen. Deze woning wendt hij aan als een proefstation voor zijn eerste grote openbaar gebouw, het Postgebouw van Oostende. Het uiteindelijk ontwerp is het resultaat van een moeizaam ontstaansproces met verschil in visie met de Oostendse bouwadministratie, meer bepaald met architect-urbanist Jean-Jules Eggericx^{[noot 1]}. Tijdens de uitvoering van het postgebouw ontstond er in 1953 meningsverschillen tussen de architect en de opdrachtgever (de Regie voor Telefonie en Telegrafie) over het plaatsen van een beeldhouwwerk van Jozef Cantré voor het gebouw. Eysselinck vond dat de ronde vormen van het beeld nodig waren om de strakke lijnen van zijn gebouw te breken en aan te vullen. Men ontzegde hem ten slotte de toegang tot de werf. Het beeld van Cantré werd 10 jaar na zijn dood toch geplaatst. Eysselinck was ook erg begaan met het personeel en de werkmensen. Zo voorzag hij de refter voor het personeel in het postgebouw in Oostende bovenaan met een prachtig uitzicht op Oostende.

Tragisch einde

Eysselinck pleegde zelfmoord op 6 december 1953 na financiële moeilijkheden, huwelijksproblemen en twee maanden nadat zijn nieuwe vriendin Georgette Troy overleden was aan kanker. Hij liet ook een afscheidsbrief achter. In dit verband stelt architect Albert Bontridder in Dialoog tussen licht en stilte: Mag men herinnerd worden aan het jammerlijke einde van een der meest verdienstelijke persoonlijkheden van de periode tussen de twee wereldoorlogen, architect Gaston Eysselinck, die het krachtige postgebouw van Oostende oprichtte, en die vrijwillig de dood is ingegaan, nadat tal van zijn ontwerpen schipbreuk leden.

Architecturaal oeuvre

1930: Lijstenmakerij Serbruyns, Koningin Fabiolalaan 71 te Gent en woning Serbruyns (nr 72)
1930-1931: Atelierwoning Gaston Eysselinck, Vaderlandstraat 120 in het Miljoenenkwartier in Gent (beschermd in 1994)
1932: Woning De Waele, Abdisstraat 8 te Gent
1932: Woning De Clerck, Abdisstraat 12 te Gent
1933: Woning Van Hoogenbemt, Auwegemvaart Mechelen (beschermd in 1995)
1933: Woning Contryn, Auwegemvaart te Mechelen (beschermd in 1995)^{[noot 2]}
1933-1934: Woning F. Peeters, Ter Rivierenlaan 55 te Deurne (beschermd in 1995)^[3]^[4]
1934: Woning Van Waes, Kortedagsteeg 41 te Gent^{[noot 3]}
1934: Fabriek voor lijsten voor Serbruyns, Afsneelaan 62, Gent
1934: Flieberge Magazijn, Schoolstraat-Nieuwestraat, Gent
1934: Woning Rombauts, Vogelvangstlaan 13 te Bosvoorde (verbouwd)
1934: Woning Arends, Patijntjesstraat 166 te Gent
1934: Woning De Baive, Patijntjesstraat, Gent
1934: Woning Verplancken/Haerens, Patijntjesstraat 44, Gent^{[noot 4]}
1934: Woning Dr Calant, Gevaertsdreef 6 te Oudenaarde
1935: Magazijnen Defauw, Magelijnstraat 31, Gent (verbouwd)
1935: Woning K. Cornel, Zwijnaardesteenweg, Gent (verbouwd)
1935: Woning Prof. L. De Coninck, Verschansingstraat, Mariakerke (Gent)
1937: Appartementsgebouw, Pekelharing, Gent
1937: Woning De Buck, Voetbalstraat, Gentbrugge
1937: Rijwoning Vermarcken, Henri Pirennelaan 68 te Gentbrugge (beschermd in 1995)
1937: Woning Stuyck, Zwijnaardsesteenweg, Gent
1939: Woning Louis Brounts, Sint-Martens-Latem
1939: Woning Jules De Sutter, Sint-Martens-Latem
1939: Woning Devolder, Sportstraat, Gent
1940: Woning Dr Lambrechts, Rozenbroekstraat, Sint-Amandsberg
1946-1953: Postgebouw Oostende, Hendrik Serruyslaan 18 te Oostende met in 1963 geplaatst beeldhouwwerk van Jozef Cantré^{[noot 5]}
1952-1953: Woning De Wispelaere, Acacialaan 6 te Mariakerke^{[noot 6]}
1949-1955: Voormalig warenhuis van de verbruikerscoöperatieve Samenwerking Economie Oostende Gentstraat 6 en Romestraat 11 te Oostende^{[noot 7]}

Galerij

Voormalig postgebouw Oostende met beeld van Jozef Cantré (1946-1953)
Warenhuis SOE, voor de Socialistische Coöperatieve (1949-1955) nu Kunstmuseum aan Zee

Bibliografie

Bontridder, A., Dialoog tussen Licht en Stilte. De Hedendaagse Bouwkunst in België, Antwerpen, Helios, 1963.
Daenens, L., Demeyer, H. en Dubois M., Gaston Eysselinck architect en meubeldesigner (1907-1953), Tentoonstellingscatalogus Stad Gent, Museum voor Sierkunst, Gent, 1978.
Dubois, M., Architect Gaston Eysselinck: De fatale ontgoocheling - Zijn werk te Oostende 1945-1953, Provinciaal Museum voor Moderne Kunst, Oostende, 1986.
Dubois, M., Architect Gaston Eysselinck en zijn meesterwerk, het postgebouw in Oostende, in: Monumenten en Landschappen, nr. 1, 1986.
Dubois, M., L'influence de Le Corbusier dans l'oeuvre de Gaston Eysselinck, Le Corbusier et La Belgique, CFC, Brussel/Editions-Fondation Le Corbusier, Parijs, 1997.
Dubois, M., e.a.,Interbellumarchitectuur en monumentenzorg, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, Dienst 92, Monumentenzorg en Cultuurpatrimonium, 1997 (Zie artikel: Witte doos in klassiek bouwblok. Woonhuis Gaston Eysselinck in Gent (1930-1931).)
Bekaert, G., Hedendaagse architectuur in België, Lannoo, Tielt, 1995.
Bekaert, G. en Strauven, F., La Construction en Belgique (1945-1970), Confédération nationale de la Construction, Bruxelles, 1971 (zie blz 309-310 met interview van W. Enzinck met Eysselinck over het bouwverhaal van het Postgebouw).
Vandenbreeden, J. en Vanlaethem, F., Art Deco en Modernisme in België - Architectuur in het Interbellum, Uitg. Lannoo, Tielt, 1996.
De Meyer, D. en Lagae, J., Gaston Eysselinck 1907-1953, in de Kooning, M. (red.), Horta and after. 25 Masters of Modern Architecture in Belgium, vakgroep Architectuur en Stedenbouw, Universiteit Gent, 1999, pp. 120–129.

Referenties

Noten

↑ In een interview met W. Enzinck in Architectura, 1948, nr 1, blz 8 zegt hij in dit verband: J'ai aussi dû faire face à l'opposition venant de l'urbaniste conseiller d'Ostende: l'architecte Eggericx, ce qui est d'autant plus décévant qu'il faissait jadis partie du groupe révolutionnaire en matière d'architecture. A ce titre il a même acquis avec juste raison une certaine réputation, mais au fil des ans il s'est rélévé être un anti-révolutionnaire extrémiste et il semblait désavouer ses idéaux d'antan.
↑ De woningen Van Hoogenbemt en Contryn zijn twee eengezinswoningen die verwijzen naar het werk van Le Corbusier op de Weissenhofsiedlung in Stuttgart
↑ Gebouwd i.s.m. Prosper Buyck; voorbeeld van kubistische architectuur met verwijzing naar de nieuwe zakelijkheid; nu volledig gerestaureerd; beschermd in 2005
↑ Voor deze woning won de ontwerper in 1937 de architectuurprijs Van de Ven
↑ Het gebouw werd in 1981 beschermd en de diensten van De Post verlieten het gebouw in 1999. Sinds 2012 is dit het cultuurcentrum van de stad Oostende
↑ Eysselincks laatste ontwerp waarin hij breekt met de klassieke bel-étagewoning; ramen en voordeur zijn vervangen
↑ Beschermd in 2002; sinds 1986 Provinciaal Museum voor Moderne Kunst, nu Kunstmuseum aan Zee of MuZEE

[1] Over Gaston Eysselinck

[2] De rijwoningen van Gaston Eysselinck

[5] Het bouwverhaal van de woning Peeters

[6] Woning F. Peeters - Inventaris bouwkundig erfgoed

[3] In een interview met W. Enzinck in Architectura, 1948, nr 1, blz 8 zegt hij in dit verband: J'ai aussi dû faire face à l'opposition venant de l'urbaniste conseiller d'Ostende: l'architecte Eggericx, ce qui est d'autant plus décévant qu'il faissait jadis partie du groupe révolutionnaire en matière d'architecture. A ce titre il a même acquis avec juste raison une certaine réputation, mais au fil des ans il s'est rélévé être un anti-révolutionnaire extrémiste et il semblait désavouer ses idéaux d'antan.

[4] De woningen Van Hoogenbemt en Contryn zijn twee eengezinswoningen die verwijzen naar het werk van Le Corbusier op de Weissenhofsiedlung in Stuttgart

[7] Gebouwd i.s.m. Prosper Buyck; voorbeeld van kubistische architectuur met verwijzing naar de nieuwe zakelijkheid; nu volledig gerestaureerd; beschermd in 2005

[8] Voor deze woning won de ontwerper in 1937 de architectuurprijs Van de Ven

[9] Het gebouw werd in 1981 beschermd en de diensten van De Post verlieten het gebouw in 1999. Sinds 2012 is dit het cultuurcentrum van de stad Oostende

[10] Eysselincks laatste ontwerp waarin hij breekt met de klassieke bel-étagewoning; ramen en voordeur zijn vervangen

[11] Beschermd in 2002; sinds 1986 Provinciaal Museum voor Moderne Kunst, nu Kunstmuseum aan Zee of MuZEE

[1]

[2]

[noot 1]

[noot 2]

[3]

[4]

[noot 3]

[noot 4]

[noot 5]

[noot 6]

[noot 7]