Sint-Martens-Latem

**Sint-Martens-Latem**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Gent
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	14,45 km² (2021); 46,36%; 35,82%; 17,81%
Coördinaten	51° 1' NB, 3° 38' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	8.257 (01/01/2023) ; 48,29% ; 51,71% ; 571,35 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 17,67%; 54,47%; 27,86%
Buitenlanders	4,43% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Pieter Vanderheyden ; (Welzijn)
Bestuur	Welzijn
Zetels; Welzijn; Samen N-VA; Voor Latem en Deurle;	19; 10; 5; 4;
Economie
Gemiddeld inkomen	30.859 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	3,82% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 9830; 9831	Deelgemeente; Sint-Martens-Latem; Deurle
Zonenummer	09
NIS-code	44064
Politiezone	Schelde-Leie
Hulpverleningszone	Centrum
Website	www.sint-martens-latem.be
Detailkaart
	Ligging in het arrondissement Gent; in de provincie Oost-Vlaanderen
Foto's
	Sint-Martens-Latem
Portaal	België

Sint-Martens-Latem, in de streek vaak afgekort tot Latem, is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente is gelegen aan de Leie en telt ruim 8.000 inwoners, die Latemnaars^[1] worden genoemd.

De gemeente wordt een 'kunstenaarsgemeente' genoemd (zie ook schildersdorp), omdat vele kunstenaars er hun inspiratie vonden langs de oevers van de Leie. Tegenwoordig is de gemeente echter bekender om zijn weelderige villa's; Sint-Martens-Latem geldt als een van de meest welgestelde gemeenten van België.

Deelgemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Martens-Latem bestaat uit twee deelgemeenten: Sint-Martens-Latem zelf en Deurle. De laatste jaren zijn deze kernen door de aangroei van de residentiële woonwijken steeds meer vergroeid geraakt, al moet hierbij vermeld worden dat deze residentiële woonwijken een lage bevolkingsdichtheid hebben en er dus nog steeds sprake kan zijn van twee duidelijke kernen.

In tegenstelling tot de meeste andere fusiegemeenten is de band tussen beide deelgemeenten geen kunstmatige uitvinding uit de jaren 70. Reeds in 1804 stelde Emmanuel Papeleu, die toen burgemeester van zowel Deurle als Latem was, een grenscorrectie tussen Sint-Martens-Leerne en Deurle voor, en indien dit niet haalbaar zou zijn, wilde hij dat Deurle en Sint-Martens-Latem zouden worden samengevoegd. Zowel de grenswijziging met Sint-Martens-Leerne als de samenvoeging van Latem en Deurle gingen toen echter niet door.

De gemeente Sint-Martens-Latem grenst aan volgende deelgemeenten (de letters verwijzen naar de kaart onderaan):

a. Drongen (Gent)
b. Afsnee (Gent)
c. Sint-Denijs-Westrem (Gent)
d. De Pinte
e. Nazareth
f. Astene (Deinze)
g. Bachte-Maria-Leerne (Deinze)
h. Sint-Martens-Leerne (Deinze)

De Sint-Martinuskerk
Leiebocht in Sint-Martens-Latem met het oude gemeentehuis
Het graf van George Minne te Sint-Martens-Latem
Het Museum Gevaert-Minne
Het Museum Gust De Smet in Deurle

Tabel[bewerken | brontekst bewerken]

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS code
1	Sint-Martens-Latem (I)	8,98	5.872	654	44064A
2	Deurle (II)	5,48	2.493	455	44064B

Kaart[bewerken | brontekst bewerken]

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie lijst van onroerend erfgoed in Sint-Martens-Latem voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Sint-Martinuskerk en de dorpskern werden reeds in 1983 als monument en dorpsgezicht geklasseerd.
Het vroegere Latemse gemeentehuis, met zijn vermaarde Artiestenzolder, werd in 1939 opgetrokken.
De Latemse Molen.
Het Torenhuis aan de Baarle-Frankrijkstraat
Diverse villa's en kunstenaarswoningen

Voor bezienswaardigheden in Deurle, dat bekend staat als het mooiste dorp van Oost-Vlaanderen, zie Deurle.

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Martens-Latem ligt aan de Leie op een hoogte van 8-10 meter. De rivierduinen kunnen een hoogte tot 20 meter bereiken. Langs de Leie ligt natuurgebied de Latemse meersen.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische evolutie voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; 1976= inwonertal per 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Martens-Latem is de wieg van het Vlaamse expressionisme, met beoefenaars als onder andere Albijn Van den Abeele , George Minne, Valerius de Saedeleer, Gustave Van de Woestijne, Albert Servaes, Jules de Praetere, Alfons Dessenis en Frits Van den Berghe, die behoorden tot de Latemse Schildersgroep, soms abusievelijk Latemse Scholen genoemd. Na hen ontstond de tweede Latemse groep: Frits van den Berghe, Gustave de Smet, Constant Permeke, Albert Saverys, Jules De Sutter, Edgar Tijtgat, en anderen. Later behoorden Fons Roggeman, Martin Wallaert, Luc-Peter Crombé, Joe Van Rossem, Chris Pots, Jef Wauters en Lea Vanderstraeten tot de vierde generatie van de Latemse Schilders.

In 1994 kocht het gemeentebestuur van Sint-Martens-Latem het huis van Edgar Gevaert en zijn echtgenote Marie Minne, dochter van George Minne. Het werd de locatie voor het Museum Gevaert-Minne waarin werken van de kunstenaars van de Latemse Scholen worden tentoongesteld.^[2]

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

1869-1876 : Albijn Van den Abeele
. . .
1965-1980 : Raf Van den Abeele (Welzijn)
1980-2000 : Bob Van Hooland (Welzijn)
2000-2012 : Freddy Vanmassenhove (VLD)
2013-2023 : Agnes Lannoo (Welzijn)
2023-heden : Pieter Vanderheyden

2013-2018[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeester is Agnes Lannoo-Van Wanseele (Welzijn). Zij leidt een coalitie bestaande uit Welzijn, Samen en N-VA. Samen vormen ze de meerderheid met 14 op 19 zetels.

2019-2024[bewerken | brontekst bewerken]

Welzijn heeft een absolute meerderheid met 10 op 19 zetels. Burgemeester blijft Agnes Lannoo-Van Wanseele (Welzijn). Zij wordt in 2023 als burgemeester opgevolgd door Pieter Vanderheyden.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij	10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018
Stemmen / Zetels	%	17	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19	%	19
Welzijn76¹ / Welzijn² / WELZYN³	38,52¹	8	60,68²	12	50,67²	11	44²	10	40,33³	8	37,27²	8	36,82²	8	47,7²	10
SP¹ / Groen Progressief en Sociaal²	-		8,72¹	1	6,9¹	0	4,91¹	0	-		31,53^A	6	5,79²	0	-
PVV¹ / VLD² / VLDplus^A / Voor Latem en Deurle³	-		30,6¹	6	37,53¹	8	35,17²	7	44,95²	9			23,35³	5	25,3³	4
Deurle Latem	-		-		-		15,92	2	14,72	2			23,35³	5	25,3³	4
SAMEN¹ / SAMEN N-VA^B	-		-		-		-		-		26,02¹	5	19,14¹	4	27,0^B	5
N-VA	-		-		-		-		-		-		14,89	2	27,0^B	5
Centr L	32,18	6	-		-		-		-		-		-		-
Groen	16,99	2	-		-		-		-		-		-		-
CVP	12,3	1	-		-		-		-		-		-		-
Vlaams Belang	-		-		-		-		-		5,19	0	-		-
Open LD	-		-		4,9	0	-		-		-		-		-
Totaal stemmen	4543		5269		5700		5951		6204		6295		6330		6332
Opkomst %					95,45		94,4		95,08		96,59		94,87		94,0
Blanco en ongeldig %	2,47		2,51		2,3		2,47		2		2,00		2,53		2,9

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Sport en recreatie[bewerken | brontekst bewerken]

Het 39 hectare grote golfterrein uit 1909 heette oorspronkelijk Les Buttes Blanches, maar met de taalwet heeft men de naam moeten veranderen in Royal Latem Golf Club. De aanleg van dit terrein veranderde het oorspronkelijke landschap van Sint-Martens-Latem enigszins.

Bekende inwoners[bewerken | brontekst bewerken]

Albijn Van den Abeele (1835-1918), schilder
George Minne (1866-1941), tekenaar en beeldhouwer
Valerius De Saedeleer (1867-1941), schilder
Gustaaf De Smet (1877-1943), schilder
Karel van de Woestijne (1878-1929), schrijver
Edgard Tytgat (1879-1957), schilder
Gustave Van de Woestyne (1881-1947), schilder
Frits Van den Berghe (1883-1939), schilder
Albert Servaes (1883-1966), schilder
Albert Saverys (1886-1964), schilder
Constant Permeke (1886-1952), schilder
Edgar Gevaert (1891-1965), schilder
Richard Minne (1891-1965), dichter
Evarist De Buck (1892-1974), schilder
Jules De Sutter (1895-1970), schilder
Raf Van den Abeele (1918-2008), historicus, heemkundige en burgemeester
Luc-Peter Crombé (1920-2005), schilder
Henri Loos (1922-2003), ondernemer, rallyrijder, journalist en avonturier
Jef Wauters (1927-2013), schilder
Joe Van Rossem (1940-2004), schilder
Dimitri Casteleyn (1966), auteur
Gideon Kiefer (1970), beeldend kunstenaar

Nabijgelegen kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Denijs-Westrem, De Pinte, Afsnee, Deurle

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

de Potter, Frans; Jan Broeckaert, Geschiedenis van de Gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen, eerste reeks: Arrondissement Gent, derde deel: Gaver, Gentbrugge, Gontrode, Gijzenzele, Gottem, Grammene, Hansbeke, Heusden, Knesselare, St.-Martens-Latem, Landegem, Landskouter. Annoot-Braeckman (1864-1870) – via Google Books.

Zie de categorie Sint-Martens-Latem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ VRT-Taalnet
↑ Piet Boyens, Sint-Martens-Latem - kunstenaarsdorp in Vlaanderen, Tielt (Lannoo), 1992, 1998
↑ Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
↑ Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Geraadpleegd op 16 juni 2019.
↑ Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1] VRT-Taalnet

[2] Piet Boyens, Sint-Martens-Latem - kunstenaarsdorp in Vlaanderen, Tielt (Lannoo), 1992, 1998

[3] Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[4] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006. Geraadpleegd op 16 juni 2019.

[5] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Sint-Martens-Latem

Inhoud