Gebruiker:Bertux/Wijkrechtspraak
Wijkrechtspraak in Nederland, ook wel buurtrechtspraak genoemd, is een vorm van laagdrempelige rechtspraak. De Nederlandse rechterlijke macht wil daarmee bijdragen aan het oplossen van meervoudige problemen van mensen in wijken met veel financiële en sociale problematiek.[1] Het doel is om de veiligheid, de leefbaarheid en het maatschappelijk welzijn in die wijken te verbeteren.[bron?] De opzet is dat de problemen van burgers in hun samenhang worden bekeken in plaats van geïsoleerd, zoals vaak het geval is bij gewone rechtbanken.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Vanaf 2019 experimenteren Nederlandse rechtbanken met wijkrechtspraak. De experimenten begonnen in Eindhoven en Rotterdam, maar zijn nagevolgd in Amsterdam, Den Haag en Tilburg. Het concept leunt op de community courts in de Verenigde Staten.[1]
De rechtbank Oost-Brabant (Wijkrechtbank Eindhoven) en de rechtbank Rotterdam (Wijkrechtspraak op Zuid) hebben de aanpak enkele jaren getest en hebben deze opgenomen in hun productaanbod. Bij de rechtbank Amsterdam (buurtrechtspraak Venserpolder) is het proefproject in 2023 met succes afgerond. Begin 2024 spreekt Tilburg als enige recht in twee wijklocaties:: De Ypelaer in Stokhasselt en Het Kruispunt in Tilburg West.
De experimenten werden positief beoordeeld, zodat men naar een meer structurele aanpak gaat.[2] Doordat zaken in samenhang behandeld worden, zijn ze wel complexer voor raadslieden en in 2023 werden er verschillende regelingen ingevoerd waarmee advocaten gecompenseerd konden worden voor de extra kosten. Vanaf 2024 geldt hiervoor een landelijke regeling.[2]
Uitgangspunten en werkwijze[bewerken | brontekst bewerken]
De wijkrechtbanken behandelen in het algemeen zaken waarbij individuele buurtbewoners te maken krijgen met instanties. Een zaak kan alleen in de wijk behandeld worden als de burger daarmee instemt.[bron?]
De rechtbanken hebben wat vrijheid in het type zaken dat ze behandelen. Zo doet Tilburg anno 2024 als enige echtscheidingszaken. De instanties kunnen twee rollen hebben:
- Een instantie kan partij zijn in de zaak, bijvoorbeeld de woningcorporatie bij achterstallige huur of de zorgverzekeraar bij onbetaalde premies voor de zorgverzekering
- Een instantie kan een publieke taak uitvoeren die de burger raakt, bijvoorbeeld de politie bij vandalisme of de leerplichtambtenaar bij schoolverzuim.
De burgers die in de wijkrechtbank komen, hebben vaak moeilijkheden op meerdere gebieden, zoals schulden, schoolverzuim en strafbare feiten. De rechter probeert versnippering te voorkomen door de verschillende problemen in samenhang te behandelen. Al voor de zitting stemmen gemeente, Openbaar Ministerie en reclassering hun aanpak af.[1][bron?]
De aanpak met wijkrechtbanken maakt deel uit van het streven om de maatschappelijke effectiviteit van de rechtspraak te bevorderen.[1] Het uitgangspunt is, dat het gezag van de rechter en de druk van een rechterlijke procedure leiden tot effectieve hulpverlening en het aanvaarden van hulp. De zittingen vinden plaats in de wijk, bijvoorbeeld in buurtcentra. Men hoopt dat het vertrouwen in instituties daardoor zal stijgen.
De betrokken instanties veronderstellen dat wijkrechtspraak recidive voorkomt en een rem zet op afglijden in criminaliteit.
Financiering[bewerken | brontekst bewerken]
Het Ministerie van Justitie en Veiligheid financiert althans het Tilburgse project voor tien jaar, vanaf 2023.[3][bron?] De locaties moeten beveiligd worden en er moet een zittingzaal zijn, evenals ruimtes voor overleg tussen advocaat en cliënt.
Bronnen
|
Nog te verwerken:
- Bij meer wijkrechtbanken kan toeslag worden gevraagd voor rechtsbijstand - Mr. Online
- WODC - Google Zoeken
- rebo-Outline evaluatie Wijkrechtspraakinitiatieven - Google Docs
- Actueel / Wijzigingen werkinstructies - rvr.org
- 9e voortgangsrapportage stelselvernieuwing gesubsidieerde rechtsbijstand | Rapport | Rijksoverheid.nl
- en:Community court
- Art. 02 Vergoeding Toeslag wijk/-buurtrechtspraak - rvr.org