Gebruiker:Niobe2023/Kladblok

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De Cam (Gooik)[bewerken | brontekst bewerken]

Gevel van geuzestekerij 'De Cam'

De Cam (ook: De Oude Cam) is een ontmoetingscentrum gelegen te Gooik. Het omvat een volkscafé, volksinstrumentenmuseum, geuzestekerij, polyvalente zaal en twee vergaderlokalen. Zowel de dienst Socioculturele Zaken als een afdeling van de dienst Burgerzaken is er gehuisvest.[1]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Reeds in 1515 wordt er gesproken van de boerderij-brouwerij "des Heeres Landcamme".[2]

De residentie werd opgetrokken in 1742 door baron Lancelot Ignace van Gottignies en gebruikt als zomerverblijf tot 1786 . Hij was de laatste heer van Gooik en behoorde tot de familie de Gottignies, een adellijke familie die deel uitmaakten van de zeven geslachten van Brussel. De residentie beschikte over een brouwerij, paardenstal en stokerij.[3]

Men kon ook lang de schepenbank op dit adres vinden. Er werd indertijd gebruik gemaakt van de 'versterkte kamer' om belangrijke documenten en geld te bewaren. De eerste burgemeester van Gooik verbleef ook destijds in de vierkantshoeve. Het gebouw behield zijn functie als gemeentehuis tot 1856 wanneer het nieuwe gemeentehuis werd gebouwd in de Koekoekstraat. Naderhand vervulde het zijn functie als boerderij en handel in bouwmaterialen.[4]

Sinds 1992 is het gebouw in handen van het gemeentebestuur en werd het omgebouwd tot gemeenschapscentrum.[5] Van de schuur werd een polyvalente ruimte gemaakt, de cultuurschuur. Datzelfde jaar werd er een geuzestekerij opgericht door Willem Van Herreweghen, zoon van de dichter Hubert van Herreweghen en productiedirecteur bij Palm. In 1997 werden de eerste lokale geuzes gepresenteerd.

In 2000 werd de productie overgenomen door Karel Goddeau, brouwmeester bij brouwerij Slaghmuylder.[2]

Geuzestekerij[bewerken | brontekst bewerken]

In geuzestekerij De Cam wordt er ter plaatse niet gebrouwd. Wel wordt er lambiek gebotteld of gemengd tot geuze. Karel Goddeau koopt wort van vier verschillende lambiekbrouwerijen aan en laat deze over aan spontane gisting. De jonge lambiek wordt gerijpt in meer dan 100 jaar oude, eiken vaten van het Tsjechische biermerk Pilsner Urquell. Door een proces van mengen en de spontane hergisting op de fles verkrijgt men de alombekende "Oude Geuze".[6]

Verkrijgbare bieren:[bewerken | brontekst bewerken]

  • De Cam Oude Geuze 6,5% vol alc
  • De Cam Oude Kriek 7,5% vol alc
  • De Cam Oude Lambic 4,5% vol alc
  • De Cam Oude Faro 4,5% vol alc
  • De Cam Oude Framboise 6% vol alc
  • De Cam Kriekenlambiek 6% vol alc
  • De Cam Lambiek Special 6% vol alc

Architectuur[bewerken | brontekst bewerken]

Het complex bestaat uit de U-vormige voormalige brouwerij, een woonhuis, een vrijstaande brouwerijvleugel, een schuur, een stalvleugel, een formele tuin en een binnenkoer. In de authentieke oogstschuur vindt men nog steeds bogen aan de zijmuren boven de ingangsdeur, alwaar vroeger de oogstkarren binnenreden. We vinden hier ook het wapenschild van de Gottignies terug, de drie beukhamers, dat later ook de inspiratie zou vormen voor de vlag van Gooik.[7]

Etymologie[bewerken | brontekst bewerken]

Cam is afgeleid van Cambe of Camme, een Middelnederlands woord voor brouwerij.[8] 'Cam' zou kunnen verwijzen naar een kamvormig instrument dat gebruikt werd bij het roeren of een kamvormig hangijzer waarmee de brouwketel boven de haard werd gehangen.

Er wordt soms gesproken van De Oude Cam vanwege De Nieuwe Cam, een naburige hoeve waar eveneens vroeger een brouwerij was.

Gallerij[bewerken | brontekst bewerken]

Externe Links[bewerken | brontekst bewerken]

  1. GC De Cam - UiTinVlaanderen.
  2. a b Geuzestekerij De Oude Cam, Gooik - Het Huis van de Geuze.
  3. Heemkundige Kring van Gooik.
  4. Heemkundige Kring van Gooik.
  5. De Oude Cam - Boeiend België.
  6. Heemkundige Kring van Gooik.
  7. Heemkundige Kring van Gooik.
  8. C - Woordweter.

De Hespendroger[bewerken | brontekst bewerken]

De Hespendroger is een standbeeld aan het gemeentehuis van Gooik. Het is een werk van Rita Callebaut.

Historiek[bewerken | brontekst bewerken]

Het beeld stelt een 19e-eeuwse spekslager voor die een gedroogde ham op zijn schouder draagt. Dit is een verwijzing naar de spotnaam die de Gooikenaars toegewezen kregen: "de hespendrogers". Gooik stond namelijk sinds lange tijd bekend voor zijn handel in ham. Ze legden de hesp, een Vlaams woord voor ham, te drogen in zout en verkochten deze op de naburige markten te Lennik en Halle. Met het beeldje, dat werd onthult in 1994, wil men eer aandoen aan deze volkse traditie en bijnaam. Twee jaar later werd er een tweede beeld aan de gemeente geschonken. Het bevindt zich in de raadzaal van het gemeentehuis en werd vervaardigd door Jacques De Dobbeleer.

De bijnaam 'Hespendroger' komt vermoedelijk van de wraakzuchtige Lennikenaars, die wel eens 'windheren' werden genoemd vanwege hun schijnbaar meerderwaardigheidscomplex. Ze woonden namelijk in de schaduw van de Heer van Gaasbeek en waren bijgevolg bewoners van de kantonhoofdplaats. Zij bekeken op hun beurt de Gooikenaars als een "gierig volkje" dat hun gedroogde, gezouten ham wilden doorverkopen.[1]

  1. Doomst, Michel, "De Hespendroger, de Drie Hamertjes", Het oude land van Edingen en omliggende, nummer 3, 2001, p. 183.

Sint-Niklaaskerk (Gooik)[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Niklaaskerk

De Sint-Niklaaskerk is een parochiekerk in romaanse stijl gesitueerd te Gooik. Het is het oudste gebouw in Groot-Gooik dat tot op heden nog gebruikt wordt.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De kerk dateert uit de 11de of 12de eeuw en was een laat romaans bedehuis. Het gebouw maakte verschillende verbouwingen mee uit verscheidene tijdsperiodes wat het een eclectisch karakter geeft. In de 16de eeuw werd het koor herbouwd in de gotische stijl en in 1750 kreeg het schip een classicistische uitstraling. Vervolgens werd het in 1821 verlengd met twee bijkomende traveeën en en afgewerkt met een voorgevel, eveneens in gotische stijl, waarvan de materialen afkomstig waren van de Abdij van Ninove.[1]

Sinds 1976 zijn de kerk en het orgel wettelijk beschermd.

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

De kerk bestaat uit een driebeukig schip, een koor met driezijdige sluiting en een oostertoren. Ten noorden vindt men een doopkapel en ten zuiden de sacristie. Op de voorgevel treft men het chronogram:

"Haec sacra aedes de Goyk Industria Parochiae instauratur".[2]

Interieur[bewerken | brontekst bewerken]

Orgel[bewerken | brontekst bewerken]

Ter afsluiting van de verbouwingen in de 19de eeuw werd ook anno 1843 een Loretorgel opgetrokken. Gedurende drie jaar werd het instrument door Hippolyte Loret en Jan-Baptiste Pouliart opgebouwd in het Dendermondse atelier van Loret's vader. Het werd vervaardigd in een late rococo stijl maar vertoonde enigszins wat kenmerken van de romantiek.[3]

Meubilair[bewerken | brontekst bewerken]

  • Schilderijen van L. Bonet (1834).
  • Een reeks heiligenbeelden in late barokstijl (19e eeuw) vervaardigd in hout.
  • Lodewijk XV-communiebank (18de eeuw).
  • Biechtstoel en kansel (18de eeuw).
  • Koorlambrisering met wapenschild van de Gottignies (18de eeuw).
  • Classicistisch portaal en orgeltribune.
  • Ingemetseld grafkruis in de zuidgevel, met kleine gebeeldhouwde Christusfiguur.[2]

Kerkhof[bewerken | brontekst bewerken]

Het kerkhof werd opgedoekt in 1985. Enkele bezienswaardige en uitzonderlijk gedecoreerde neo-gotische (18-19e eeuw) grafstenen worden wel nog steeds tentoongesteld tegen de gevel, sommigen werden ook ingemetseld. De ruimte wordt momenteel benut als groenbeplanting.[2]

Galerij[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Heemkundige Kring van Gooik.
  2. a b c Parochiekerk Sint-Niklaas met kerkhof | Inventaris Onroerend Erfgoed.
  3. POTVLIEGHE, Ghislain, "Het Monumentale Orgel van de Sint-Niklaaskerk te Gooik", Tijdschrift van de Heemkundige Kring, Maart 2014.

De 3 Hamers (monument) (vanaf hier nakijken)[bewerken | brontekst bewerken]

De 3 Hamers is een monument in het Vlaams-Brabantse Gooik, te vinden op de rotonde aan de Statie en werd ontworpen door Luc De Maeyer.

Monument 3 Hamers

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Toen in 1976 de fusiegemeente Gooik werd opgericht, ging men op zoek naar een wapenschild en vlag voor deze kersverse gemeente. Op zoek naar personen die in het verleden een grote belangstelling hadden getoond voor de stad, kwam men bij Lancelot Ignace Jozef de Gottignies uit, de laatste baron van Gooik en lid van de Gottignies familie. Hij stierf in 1786 wou hij in Gooik begraven worden en zijn wapenschild hier achterlaten. Dit wapenschild, drie zilveren hamers, kan men nog steeds terug op verscheidene gebouwen in Gooik. Waarschijnlijk stelden dit de steenkappershamers voor die men zag in de steengroeve in Henegouwen, waar de familie oorspronkelijk vandaan kwam. Diezelfde hamers vormden de uiteindelijke inspiratie voor het monument.[1]

Het monument werd bewust geplaatst bij de Statie, de oorspronkelijke poort van Gooik, een plaats met heel wat historisch belang. [2]

Betekenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het beeld staat symbool voor "verbondenheid, vooruitgang en vriendschap".[2] Ook verwijzen de hamers naar de werkzaamheid van de Gooikenaars.[1]

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

Het monument bestaat uit drie hamers die in het middelpunten met elkaar verweven zijn. De hamers zijn een versimpelde versie van het ontwerp te vinden op het Gooiks wapenschild. Het beeld staat 4,5 meter hoog en werd afgewerkt met een bronslaag.[3] Luc De Maeyer kreeg ondersteuning van Atelier Stalpaert, die het werk vervaardigde. De realisatie werd gesponsord door Delhaize Gooik, Century 21 en Sanitair Van Loo.

Inhuldiging[bewerken | brontekst bewerken]

Het beeld werd geplaatst op zondag 17 oktober 2004 en ingehuldigd met een volksfeest. In slecht 15 minuten en in aanwezigheid van 500 Gooikenaars werd het monument neergezet op de rotonde. De vrachtwagen die het werk de stad binnenreed werd geaccompagneerd door een stoet bestaande uit een huifkar, een oude paardentram, het majorettenkorps De Crescendo's en de Koninklijke Harmonie De Vrede. Vervolgens werd het feest afgesloten door een speech in naam van Lancelot de Gottignies en een lied in het Gooikse dialect door Jos Huwaert en zijn muzikanten.[1]

  1. a b c PEETERMANS, Frans, VAN BAVEGEM Johnny, HUWAERT jos (17 oktober 2004). Bijzondere bijlage 66. Heemkundige Kring Gooik 2004
  2. a b Drie hamers staan in een kwartier recht | Het Nieuwsblad.
  3. Drie hamers voor Gooik-Statie | Het Nieuwsblad.

Kasteel Saffelberg[bewerken | brontekst bewerken]

Het Kasteel van Saffelberg

Het Kasteel van Saffelberg, ook wel het Kasteel van Oplombeek genoemd, is een kasteeldomein gelegen in Gooik.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste vermelding van het Kasteel van Saffelberg vindt men terug in de vroege 18de eeuw. Het werd toen bewoond door de familie Wouters en stond getekend als een omwalde motte. In 1843 werd Charles-Joseph Wouters de eigenaar, de toenmalige burgemeester van Gooik. Na de dood van zijn kinderen in 1906, kwam het kasteel in handen van Marie de Wouters de Bouchout, zijn nicht. Zij was de echtgenote van baron Philippe-Charles-Marie van Oldeneel. Deze familie zou de komende jaren het land beheren.

In 1909 besloot de familie het oorspronkelijke gebouw af te breken en een nieuwe residentie te bouwen. De exacte reden voor deze beslissing is niet gekend en alle sporen van het vorige gebouw zijn zo goed als verdwenen. Het nieuwe kasteel werd vervaardigd in neo-rennaissancestijl door architect Gustave Vanden Bemden en ondernemer Joseph Van Den Bremden-Denayer.

Na jaren van verloedering werd het pand in 2007 overgekocht door Jos Sluys, een investeerder en multimiljonair. In vijf jaar tijd werd het Kasteel van Saffelberg terug in zijn glorie hersteld. Momenteel huist het kasteel de kantoren van Saffelberg Investments, waar Sluys de CEO rol op zich neemt.[1]

Etymologie en architecturale kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

Het heeft zijn naam te danken aan de heuvel Saffelberg waarop het is gelegen en is een verbastering van het woord zavelberg. Zoals de naam suggereert vindt men hier veel zavel in de bodem, wat de grond minder vruchtbaar maakt.

Het huidige kasteel werd gebouwd in neorenaissance stijl en heeft een licht eclectisch karakter. Het domein van 63 hectaren bezit ook een dienstgebouw, een moestuin, een kleine vijver en een Franse tuin.

Het wordt ook regelmatig gebruikt als decor voor tv-opnames (e.g. Witse) of evenementen.[2]

......

  1. MAEBE, Veerle, PEETERMANS, Frans (2014), Kasteel Saffelberg. Heemkindige Kring van Gooik. ISBN 9789081740333.
  2. Domein Saffelberg | Inventaris Onroerend Erfgoed.