Gordeldieren
| Gordeldieren | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Negenbandgordeldier (Dasypus novemcinctus) | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Familie | |||||||||
| Dasypodidae | |||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||
Gordeldieren op  Wikispecies
| |||||||||
| |||||||||
Gordeldieren (Dasypodidae) of armadillen zijn de enige overlevende familie uit de gordeldierachtigen (Cingulata). Er zijn 21 levende soorten in acht geslachten. De Dasypodidae is een oude familie. Utaetus, een van de eerste gordeldieren, leefde in het Eoceen en leek veel op de huidige soorten.
Kenmerken
De kleinste soort, de gordelmol (Chlamyphorus truncatus) weegt minder dan 100 gram en is 15 tot 20 cm, terwijl de grootste soort, het reuzengordeldier (Priodontes maximus) meer dan 60 kilogram weegt en ongeveer anderhalve meter groot wordt. Alle soorten bezitten een pantser, bestaande uit verbeende huidschilden.
Leefwijze
Het zijn allen insectivoren. De meeste soorten eten ook ander voedsel, als kleine gewervelden, eieren, paddenstoelen en vruchten.
Verspreiding en leefgebied
De familie komt voor in Midden- en Zuid-Amerika. Het negenbandgordeldier (Dasypus novemcinctus) is de enige soort die in Noord-Amerika voortkomt, in het zuidoosten van de Verenigde Staten.
Voortplanting
Het negenbandige gordeldier heeft een ongebruikelijk voortplantingssysteem, in die zin dat het eeneiige vierlingen kan voortbrengen. Dit betekent dat alle vier de jongen uit één nest dezelfde genetische informatie met zich meedragen. Dit komt van pas in onderzoek waarbij vergelijkingen gemaakt moeten worden tussen constante factoren, in dit geval bij de genetisch identieke gordeldieren. Hier hebben zowel medicinale als gedragsonderzoeken baat bij.
Taxonomie
- Familie: Dasypodidae (Gordeldieren) (21 soorten)
- Onderfamilie: Dasypodinae (7 soorten)
- Geslacht: Dasypus (7 soorten)
- Soort: Dasypus hybridus (Zuidelijk gordeldier)
- Soort: Dasypus kappleri (Kapplergordeldier)
- Soort: Dasypus novemcinctus (Negenbandig gordeldier)
- Soort: Dasypus pilosus (Harig gordeldier)
- Soort: Dasypus sabanicola (Savannegordeldier)
- Soort: Dasypus septemcinctus (Zevenbandgordeldier)
- Soort: Dasypus yepesi
- Geslacht: Dasypus (7 soorten)
- Onderfamilie: Euphractinae (7 soorten)
- Geslacht: Calyptophractus (1 soort)
- Geslacht: Chaetophractus (3 soorten)
- Geslacht: Chlamyphorus (1 soort)
- Soort: Chlamyphorus truncatus (Gordelmol)
- Geslacht: Euphractus (1 soort)
- Soort: Euphractus sexcinctus (Zesbandgordeldier)
- Geslacht: Zaedyus (1 soort)
- Soort: Zaedyus pichiy (Dwerggordeldier)
- Onderfamilie: Tolypeutinae (7 soorten)
- Geslacht: Cabassous (4 soorten)
- Geslacht: Priodontes (1 soort)
- Soort: Priodontes maximus (Reuzengordeldier)
- Geslacht: Tolypeutes (2 soorten)
- Soort: Tolypeutes matacus (Kogelgordeldier)
- Soort: Tolypeutes tricinctus (Driebandgordeldier)
- Onderfamilie: Dasypodinae (7 soorten)