Johann Olav Koss

Johann Olav Koss
Persoonlijke informatie
Volledige naam	Johann Olav Koss
Geboortedatum	29 oktober 1968
Geboorteplaats	Drammen
Geboorteland	Noorwegen
Lengte	189 cm
Sportieve informatie
Specialisatie(s)	Allround, 5000 en 10.000 meter
Actieve jaren	1986-1994
Vereniging	Strømmen IF (1979/80 - 1988/89); Sk-94 (1989/90 - 1993/94)
Medailleoverzicht
Medailles
Olympische Winterspelen
Wereldkampioenschappen allround
Europese kampioenschappen allround
Portaal	Schaatsen

Johann Olav Koss (Drammen, 29 oktober 1968) is een Noors voormalig langebaanschaatser, die grote successen kende in de jaren negentig.

Schaatscarrière[bewerken | brontekst bewerken]

Koss behoorde tot de wereldtop in de eerste helft van de jaren 90. Hij werd wereldkampioen allround in 1990, 1991 en 1994 en Europees kampioen allround in 1991. In 1992 won hij goud op de 1500 meter en zilver op de 10.000 meter bij de Olympische Spelen in Albertville. In 1994 won hij drie keer goud (1500, 5000 en 10.000 meter) bij de Spelen in Lillehammer.

Hij was naast Roberto Sighel de enige schaatser, die de Nederlandse hegemonie (Bart Veldkamp, Falko Zandstra, Rintje Ritsma en Ids Postma) in het allround schaatsen heeft kunnen onderbreken. Door de jaren heen is Koss goed bevriend geraakt met Bart Veldkamp.

Vooral het wereldrecord op de tien kilometer bij de Olympische Spelen in 1994 was een grootse prestatie. Zijn tijd 13.30,55 was veruit de beste. Dit record werd pas verbeterd na de introductie van de revolutionaire klapschaats.

In 1997 voltooide hij als toerrijder de Elfstedentocht.

Right To Play[bewerken | brontekst bewerken]

Op het hoogtepunt van zijn carrière in 1994 is hij gestopt met schaatsen, om zich te richten op het afronden van zijn studie en het werk voor de organisatie Right To Play, waar hij initiatiefnemer van is. Met deze organisatie wil hij zich inzetten voor de rechten van het kind, in de meest achtergestelde gebieden van de wereld, door ze te laten sporten en te spelen. De organisatie is anno 2005 actief in 21 landen waaronder Oeganda en Israël/Palestijnse gebieden met 41 projecten en betrekt wereldwijd topsporters als ambassadeurs bij de activiteiten. De organisatie heeft kantoren in Nederland, Noorwegen, Zwitserland, Italië, Engeland, USA en Canada – waar ook het hoofdkantoor is gevestigd. Koss was er dagelijks bij betrokken als CEO en President tot 2018, toen hij aankondigde niet langer over de wereld te willen reizen. Hij gaat in zijn woonplaats Toronto een investeringsfonds oprichten, maar blijft op afstand betrokken bij Right To Play.^[1]

Effect[bewerken | brontekst bewerken]

Koss heeft een boek geschreven (Effect, over communicatie en teambuilding) waarin hij beschrijft hoe het communicatiemodel dat hij met de gezusters Ihlen maakte voor een belangrijk deel heeft bijgedragen aan zijn successen: op het ijs, en daarbuiten.

Records[bewerken | brontekst bewerken]

Persoonlijke records[bewerken | brontekst bewerken]

Afstand	Tijd	Datum	Baan
500 meter	37,98	7 januari 1994	Hamar
1000 meter	1.14,9	10 januari 1993	Hamar
1500 meter	1.51,29	16 februari 1994	Hamar
3000 meter	3.57,52	13 maart 1990	Heerenveen
5000 meter	6.34,96	13 februari 1994	Hamar
10.000 meter	13.30,55	20 februari 1994	Hamar

Wereldrecords[bewerken | brontekst bewerken]

Nr.	Afstand	Tijd	Datum	Baan
1.	3000 meter	3.57,52	13 maart 1990	Heerenveen
2.	5000 meter	6.41,73	9 februari 1991	Heerenveen
3.	10.000 meter	13.43,54	10 februari 1991	Heerenveen
4.	Grote vierkamp	157,396	26 februari 1991	Heerenveen
5.	5000 meter	6.38,77	22 januari 1993	Heerenveen
6.	5000 meter	6.36,57	13 maart 1993	Heerenveen
7.	5000 meter	6.35,53	4 december 1993	Hamar
8.	5000 meter	6.34,96	13 februari 1994	Hamar
9.	1500 meter	1.51,29	16 februari 1994	Hamar
10.	10.000 meter	13.30,55	20 februari 1994	Hamar

Wereldrecords laaglandbaan (officieus)[bewerken | brontekst bewerken]

Nr.	Afstand	Tijd	Datum	Baan
1.	3000 meter	3.57,52	13 maart 1990	Heerenveen
2.	5000 meter	6.43,79	2 december 1990	Heerenveen
3.	5000 meter	6.41,73	9 februari 1991	Heerenveen
4.	10.000 meter	13.43,54	29 februari 1991	Heerenveen
5.	5000 meter	6.38,77	22 januari 1993	Heerenveen
6.	1500 meter	1.52,53	13 februari 1993	Hamar
7.	5000 meter	6.36,57	13 maart 1993	Heerenveen
7.	5000 meter	6.35,53	4 december 1993	Hamar
8.	1500 meter	1.51,29	12 februari 1994	Hamar
9.	5000 meter	6.34,96	13 februari 1994	Hamar
10.	10.000 meter	13.30,55	20 februari 1994	Hamar

Adelskalender[bewerken | brontekst bewerken]

Johann Olav Koss heeft drie periodes aan de top van de Adelskalender gestaan: eerst van 21 maart 1992 tot 23 januari 1993 (308 dagen), een tweede keer van 13 maart 1993 tot 7 januari 1994 (300 dagen) en ten slotte van 16 februari 1994 tot 7 februari 1997 (1.390 dagen). In totaal heeft Johann Olav Koss 1.998 dagen aan de top van de Adelskalender gestaan.

Hieronder staan de persoonlijke records (PR's) waarmee Johann Olav Koss aan de top van de Adelskalender kwam en de PR's die hij had staan toen hij van de eerste plek verdreven werd. Tevens zijn de gegevens weergegeven van de schaatsers die voor en na hem aan de top van de lijst stonden.

Datum	500 m	1500 m	5000 m	10.000 m	Punten	Voorganger / Opvolger
21-02-1988	36,98	1.52,12	6.47,09	14.05,57	157,340	Eric Flaim
21-03-1992	38,17	1.52,76	6.41,73	13.43,54	157,106
22-01-1993	38,17	1.52,76	6.38,77	13.43,54	156,764
23-01-1993	37,90	1.52,17	6.40,01	13.46,96	156,639	Falko Zandstra
13-03-1993	38,17	1.52,53	6.36,57	13.43,54	156,514
04-12-1993	38,17	1.52,53	6.35,53	13.43,54	156,410
07-01-1994	37,30	1.52,81	6.39,46	13.47,14	156,206	Rintje Ritsma
08-01-1994	37,30	1.51,60	6.39,46	13.47,14	155,803	Rintje Ritsma
16-02-1994	37,98	1.51,29	6.34,96	13.43,54	155,749
20-02-1994	37,98	1.51,29	6.34,96	13.30,55	155,100
07-02-1997	37,30	1.49,58	6.35,89	13.47,14	154,772	Rintje Ritsma

Resultaten[bewerken | brontekst bewerken]

Jaar	EK Allround	WK Allround	Olympische Spelen	Wereldbeker	WK Junioren
1986					14e (17e, 16e, 18e, 15e)
1987					14e (40e, 7e, 8e, 10e)
1988		30e (20e, 35e, 26e, NC)		45e 1500 m 38e 5k/10k
1989	15e (9e, 12e, 28e, 16e)	8e (16e, 9e, , 15e)		7e 1500 m 8e 5k/10k
1990	4e (11e, , 4e, 7e)	1 (11e, , , )		51e 500 m 1 1500 m 3 5k/10k
1991	1 (6e, , , )	1 (6e, , , )		1 1500 m 1 5k/10k
1992	2 (8e, , 4e, )	3 (8e, , , )	1 1500 m 7e 5000 m 2 10.000 m	2 1500m 2 5k/10k
1993	2 (5e, , , 4e)	2 (6e, , , )		32e 1000 m 6e 1500 m 2 5k/10k
1994	2 (6e, 4e, , )	1 (9e, , , )	1 1500 m 1 5000 m 1 10.000 m	7e 1500 m 1 5k/10k