Ard Schenk
![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Persoonlijke informatie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Volledige naam | Adrianus Schenk | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geboortedatum | 16 september 1944 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geboorteplaats | Anna Paulowna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geboorteland | ![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sportieve informatie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Specialisatie(s) | Allround | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trainer/coach | Anton Huiskes | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Actieve jaren | 1963-1974 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Medailleoverzicht | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Medailles | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Adrianus (Ard) Schenk (Anna Paulowna, 16 september 1944) is een Nederlands voormalig langebaanschaatser. Hij werd driemaal wereldkampioen allround bij de amateurs en eenmaal bij de profs. Daarnaast won hij drie gouden olympische titels en werd hij even vaak Europees kampioen bij de amateurs en een keer bij de profs.
De jaren dat Schenk zijn schaatssuccessen vierde, gaan door voor het tijdperk van 'Ard en Keessie'. Met Keessie wordt Kees Verkerk bedoeld, zijn belangrijkste Nederlandse rivaal op het ijs. Schenk en Verkerk waren tijdens hun schaatsloopbaan immens populair in Nederland en werden beschouwd als ware volkshelden.
Biografie[bewerken | brontekst bewerken]
Schenk werd geboren als zoon van de boer Klaas Schenk, die later coach van de Nederlandse schaatsploeg zou worden, en Elisabeth Bakker.
Hij maakte deel uit van een zeer sterke lichting, die in de jaren zestig opkwam. In 1965 debuteerde hij onder leiding van coach Anton Huiskes met een derde plaats bij de WK allround. Het jaar daarna werd hij Europees kampioen in dezelfde discipline, en aan het eind van het seizoen stond hij eerste op de wereldranglijst.
Aanvankelijk werd Schenk in Nederland overklast door Verkerk, die in 1966 wereldkampioen werd en in 1967 zowel het EK als het WK op zijn naam schreef. Ook kwam Schenk nog weleens ten val, zoals in 1967 bij de EK, in 1969 bij de WK en in 1972 bij de Olympische Spelen.
Vanaf 1970 was hij drie jaar achter elkaar de beste schaatser bij de amateurs ter wereld. In 1970 en 1972 combineerde hij de wereldtitel met de Europese. In 1971 werd hij wereldkampioen met winst op drie van de vier afstanden en reed hij dat seizoen op de 1500 meter in Davos voor het eerst onder de twee minuten, in 1972 won hij ze allemaal.
Bij de Olympische Spelen van 1972 in Sapporo vergooide hij met een val zijn kansen op de 500 meter, maar was daarna van zeldzame klasse: hij won het goud op de drie overige afstanden. Bij de 10.000 meter werd op aandringen van trainer Leen Pfrommer de startvolgorde gewijzigd, zodat Verkerk in plaats van Schenk als eerste zou starten. Verkerk had tot Schenk op het ijs verscheen op dat moment de beste tijd neergezet.[1]
Schenk grossierde in wereldrecords: hij reed er achttien gedurende zijn carrière. Aan het eind van het seizoen 1970-1971 stonden alle records, behalve die op de 500 meter, kleine vierkamp en sprintvierkamp op zijn naam (1000, 1500, 3000, 5000, 10.000 meter, grote vierkamp).
Hij was ook de eerste die onder de vijftien minuten reed op de 10.000 meter en de 1500 meter binnen de twee minuten.
Aan het eind van het seizoen 1972 stapte hij, samen met een dozijn andere topschaatsers, over naar het nieuw opgestarte profcircuit van de International Speed Skating League en werd daar een keer wereldkampioen. Tot 1976 stond Schenk bovenaan de wereldranglijst aller tijden, de zogenaamde Adelskalender.
Na zijn actieve loopbaan was Schenk kort schaatsverslaggever bij Studio Sport. Later trad hij op als chef de mission van de Nederlandse afvaardiging bij de Olympische Winterspelen van 1992, 1994 en 1998. Sinds 1 november 2012 is hij ambassadeur van het schoonrijden.[2] Van beroep was hij fysiotherapeut in Purmerend.
Hij verkocht zijn medailles en besteedde dit geld aan verschillende vakanties waaronder het maken van een trip door Amerika met een Ford Galaxie, die hij uiteindelijk aan de jeugd van New York heeft geschonken.
Onderscheidingen[bewerken | brontekst bewerken]
- Hij werd vier maal gekozen tot Sportman van het jaar
- Op 9 december 2005 kreeg Schenk uit handen van de voorzitter van NOC*NSF Erica Terpstra in de Oval Lingotto te Turijn samen met kunstrijdster Sjoukje Dijkstra, roeier Nico Rienks en judoka Anton Geesink de eerste Fanny Blankers-Koen Trofee uitgereikt.
- Op 20 maart 2010 werd Schenk met Verkerk benoemd tot erelid van de KNSB.
Privéleven[bewerken | brontekst bewerken]
Schenk trouwde op 18 oktober 1975 te Amstelveen met Christine Schermeij, die zes weken later plotseling overleed aan hartklachten. Op 19 juli 2004 trad hij in het huwelijk met Carolien van der Heijden. Ze wonen in Grootschermer.
Records[bewerken | brontekst bewerken]
Persoonlijke records[bewerken | brontekst bewerken]
Afstand | Tijd | Datum | Baan |
---|---|---|---|
500 meter | 38,9 | 15 januari 1971 | ![]() |
1000 meter | 1.18,8 | 20 februari 1971 | ![]() |
1500 meter | 1.58,7 | 16 januari 1971 | ![]() |
3000 meter | 4.08,3 | 2 maart 1972 | ![]() |
5000 meter | 7.09,8 | 4 maart 1972 | ![]() |
10.000 meter | 14.55,9 | 14 maart 1971 | ![]() |
Wereldrecords[bewerken | brontekst bewerken]
Nr. | Afstand | Tijd | Datum | Baan |
---|---|---|---|---|
1. | 1500 meter | 2.06,2 | 26 januari 1966 | ![]() |
2. | 3000 meter | 4.26,2 | 29 januari 1966 | ![]() |
3. | 1500 meter | 2.05,3 | 30 januari 1966 | ![]() |
4. | 3000 meter | 4.18,4 | 25 februari 1967 | ![]() |
5. | 1000 meter | 1.20,6 | 28 februari 1967 | ![]() |
6. | 1000 meter | 1.20,6 | 5 februari 1968 | ![]() |
7. | 3000 meter | 4.12,6 | 15 januari 1971 | ![]() |
8. | 1500 meter | 1.58,7 | 16 januari 1971 | ![]() |
9. | Grote vierkamp | 171,317 | 31 januari 1971 | ![]() |
10. | 10.000 meter | 15.01,6 | 14 februari 1971 | ![]() |
11. | Grote vierkamp | 171,130 | 14 februari 1971 | ![]() |
12. | 1000 meter | 1.18,8 | 20 februari 1971 | ![]() |
13. | 5000 meter | 7.12,0 | 13 maart 1971 | ![]() |
14. | 10.000 meter | 14.55,9 | 14 maart 1971 | ![]() |
15. | Grote vierkamp | 168,248 | 14 maart 1971 | ![]() |
16. | 3000 meter | 4.08,3 | 2 maart 1972 | ![]() |
17. | 5000 meter | 7.09,8 | 3 maart 1972 | ![]() |
18. | Grote vierkamp | 167,420 | 5 maart 1972 | ![]() |
Wereldrecords laaglandbaan (officieus)[bewerken | brontekst bewerken]
Nr. | Afstand | Tijd | Datum | Baan |
---|---|---|---|---|
1. | 1500 meter | 2.07,2 | 22 januari 1966 | ![]() |
2. | 10.000 meter | 15.13,4 | 30 januari 1971 | ![]() |
3. | 1500 meter | 2.02,3 | 31 januari 1971 | ![]() |
4. | 5000 meter | 7.18,8 | 13 februari 1971 | ![]() |
5. | 10.000 meter | 15.01,6 | 14 februari 1971 | ![]() |
6. | 10.000 meter | 15.01,35 | 3 februari 1972 | ![]() |
Adelskalender[bewerken | brontekst bewerken]
Ard Schenk heeft twee periodes aan de top van de Adelskalender gestaan: eerst van 30 januari 1966 tot 26 februari 1967 (394 dagen) en een tweede keer van 13 februari 1971 tot 13 maart 1976 (1.855 dagen). In totaal heeft Ard Schenk 2.249 dagen aan de top van de Adelskalender gestaan.
Hieronder staan de persoonlijke records (PR's) waarmee Ard Schenk aan de top van de Adelskalender kwam en de PR's die hij had staan toen hij van de eerste plek verdreven werd. Tevens zijn de gegevens weergegeven van de schaatsers die voor en na hem aan de top van de lijst stonden.
Datum | 500 m | 1500 m | 5000 m | 10.000 m | Punten | Voorganger / Opvolger |
---|---|---|---|---|---|---|
26-01-1966 | 41,6 | 2.06,9 | 7.38,6 | 15.47,8 | 177,150 | ![]() |
30-01-1966 | 41,0 | 2.05,3 | 7.35,2 | 16.02,8 | 176,426 | |
26-02-1967 | 40,7 | 2.04,2 | 7.35,2 | 15.51,2 | 175,180 | |
28-02-1967 | 42,0 | 2.03,9 | 7.26,6 | 15.35,2 | 174,720 | ![]() |
03-02-1968 | 41,7 | 2.03,9 | 7.26,6 | 15.35,2 | 174,420 | ![]() |
05-02-1968 | 40,0 | 2.02,5 | 7.38,1 | 15.33,5 | 173,318 | ![]() |
07-02-1968 | 40,8 | 2.02,6 | 7.26,6 | 15.35,2 | 173,086 | ![]() |
16-01-1971 | 39,9 | 1.58,9 | 7.13,2 | 15.03,6 | 168,033 | ![]() |
13-02-1971 | 38,9 | 1.58,7 | 7.18,8 | 15.13,4 | 168,016 | |
04-03-1972 | 38,9 | 1.58,7 | 7.09,8 | 14.55,9 | 166,241 | |
13-03-1976 | 39,28 | 1.55,61 | 7.07,82 | 14.59,09 | 165,553 | ![]() |
Resultaten[bewerken | brontekst bewerken]
Jaar | NK Allround | EK Allround | Olympische Spelen | WK Allround | WK Sprint | EK ISSL | WK ISSL |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1964 | ![]() |
- | 13e 1500m | 7e | |||
1965 | ![]() |
5e | ![]() |
||||
1966 | ![]() |
![]() |
![]() |
||||
1967 | ![]() |
15e | ![]() |
||||
1968 | ![]() |
6e | 13e 500m![]() |
![]() |
|||
1969 | ![]() |
4e | 13e | ||||
1970 | ![]() |
![]() |
![]() |
6e | |||
1971 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
|||
1972 | ![]() |
34e 500m![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|||
1973 | ![]() |
![]() | |||||
1974 | 6e |
Medaillespiegel[bewerken | brontekst bewerken]
Kampioenschap | Goud ![]() |
Zilver ![]() |
Brons ![]() |
---|---|---|---|
NK Allround | 3 | 4 | 1 |
EK Allround | 3 | 1 | 0 |
Olympische Spelen | 3 | 1 | 0 |
WK Allround | 3 | 2 | 2 |
WK Sprint | 0 | 0 | 2 |
EK Allround - ISSL | 1 | 0 | 0 |
WK Allround - ISSL | 1 | 0 | 0 |
Trivia[bewerken | brontekst bewerken]
- Schenk en Verkerk kwamen voor het eerst tegen elkaar uit in Graft op 17 februari 1963. Zij troffen elkaar op de 10 kilometer. Schenk won die afstand, maar Verkerk het eindklassement. Op basis van die resultaten werden beiden opgenomen in de nationale kernploeg.
- Zanger Johnny Hoes schreef over Schenk en Verkerk het lied "Ard en Keessie" waarmee hij in 1966 de hitparade haalde.
- Sinds 1990 bestaat er de Ard Schenk Award die jaarlijks wordt uitgereikt.
- In 2004 eindigde hij op nr. 114 in de verkiezing van de Grootste Nederlander.
- In 2008 was er onder leiding van Schenk een commissie die in opdracht van de KNSB onderzoek deed naar hervormingen in de sportstructuur.
- In 2009 verscheen Ard Schenk, de biografie van Bert Wagendorp, Wybren de Boer en Frans Oosterwijk. De eerste oplage (8.000 exemplaren) was binnen vier dagen uitverkocht.
- In 2011 verscheen Je tweede jeugd begint nu van Schenk, samen met Edwin van den Dungen.
- In 2020 eindigde Schenk op de 9e plek in de verkiezing van de beste Nederlandse Olympiër aller tijden, georganiseerd door het radioprogramma Langs de lijn en omstreken op NPO Radio 1.[4]
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
- Een avond met Ard en Keessie NPS 5 januari 2005
Bronnen, noten en/of referenties
|
Aanvoerders van de Adelskalender mannen |
---|
Rudolf Ericson · Peder Østlund · Jaap Eden · Oscar Mathisen · Ivar Ballangrud · Michael Staksrud · Åke Seyffarth · Nikolaj Mamonov · Hjalmar Andersen · Boris Sjilkov · Dmitri Sakoenenko · Juhani Järvinen · Knut Johannesen · Jonny Nilsson · Per Ivar Moe · Eduard Matoesevitsj · Ard Schenk · Kees Verkerk · Magne Thomassen · Hans van Helden · Vladimir Lobanov · Jan Egil Storholt · Sergej Martsjoek · Vladimir Belov · Eric Heiden · Viktor Sjasjerin · Andrej Bobrov · Nikolaj Goeljajev · Michael Hadschieff · Eric Flaim · Johann Olav Koss · Falko Zandstra · Rintje Ritsma · Gianni Romme · Jochem Uytdehaage · Chad Hedrick · Sven Kramer · Shani Davis · Patrick Roest |
Onofficiële Europese kampioenschappen
1891: Onbeslist ·
1892: Onbeslist ·
1946: Göthe Hedlund
Officiële Europese kampioenschappen
1893: Rudolf Ericson ·
1894: Onbeslist ·
1895: Alfred Næss ·
1896: Julius Seyler ·
1897: Julius Seyler ·
1898: Gustaf Estlander ·
1899: Peder Østlund ·
1900: Peder Østlund ·
1901: Rudolf Gundersen ·
1902: Johan Schwartz ·
1903: Onbeslist ·
1904: Rudolf Gundersen ·
1905: Johan Vikander ·
1906: Rudolf Gundersen ·
1907: Moje Öholm ·
1908: Moje Öholm ·
1909: Oscar Mathisen ·
1910: Nikolaj Stroennikov ·
1911: Nikolaj Stroennikov ·
1912: Oscar Mathisen ·
1913: Vasilij Ippolitov ·
1914: Oscar Mathisen ·
1922: Clas Thunberg ·
1923: Harald Strøm ·
1924: Roald Larsen ·
1925: Otto Polacsek ·
1926: Julius Skutnabb ·
1927: Bernt Evensen ·
1928: Clas Thunberg ·
1929: Ivar Ballangrud ·
1930: Ivar Ballangrud ·
1931: Clas Thunberg ·
1932: Clas Thunberg ·
1933: Ivar Ballangrud ·
1934: Michael Staksrud ·
1935: Karl Wazulek ·
1936: Ivar Ballangrud ·
1937: Michael Staksrud ·
1938: Charles Mathiesen ·
1939: Alfons Bērziņš ·
1947: Åke Seyffarth ·
1948: Reidar Liaklev ·
1949: Sverre Farstad ·
1950: Hjalmar Andersen ·
1951: Hjalmar Andersen ·
1952: Hjalmar Andersen ·
1953: Kees Broekman ·
1954: Boris Sjilkov ·
1955: Sigge Ericsson ·
1956: Jevgeni Grisjin ·
1957: Oleg Gontsjarenko ·
1958: Oleg Gontsjarenko ·
1959: Knut Johannesen ·
1960: Knut Johannesen ·
1961: Viktor Kositsjkin ·
1962: Robert Merkoelov ·
1963: Nils Egil Aaness ·
1964: Ants Antson ·
1965: Eduard Matoesevitsj ·
1966: Ard Schenk ·
1967: Kees Verkerk ·
1968: Fred Anton Maier ·
1969: Dag Fornæss ·
1970: Ard Schenk ·
1971: Dag Fornæss ·
1972: Ard Schenk ·
1973: Göran Claeson ·
1974: Göran Claeson ·
1975: Sten Stensen ·
1976: Kay Arne Stenshjemmet ·
1977: Jan Egil Storholt ·
1978: Sergej Martsjoek ·
1979: Jan Egil Storholt ·
1980: Kay Arne Stenshjemmet ·
1981: Amund Sjøbrend ·
1982: Tomas Gustafson ·
1983: Hilbert van der Duim ·
1984: Hilbert van der Duim ·
1985: Hein Vergeer ·
1986: Hein Vergeer ·
1987: Nikolaj Goeljajev ·
1988: Tomas Gustafson ·
1989: Leo Visser ·
1990: Bart Veldkamp ·
1991: Johann Olav Koss ·
1992: Falko Zandstra ·
1993: Falko Zandstra ·
1994: Rintje Ritsma ·
1995: Rintje Ritsma ·
1996: Rintje Ritsma ·
1997: Ids Postma ·
1998: Rintje Ritsma ·
1999: Rintje Ritsma ·
2000: Rintje Ritsma ·
2001: Dmitri Sjepel ·
2002: Jochem Uytdehaage ·
2003: Gianni Romme ·
2004: Mark Tuitert ·
2005: Jochem Uytdehaage ·
2006: Enrico Fabris ·
2007: Sven Kramer ·
2008: Sven Kramer ·
2009: Sven Kramer ·
2010: Sven Kramer ·
2011: Ivan Skobrev ·
2012: Sven Kramer ·
2013: Sven Kramer ·
2014: Jan Blokhuijsen ·
2015: Sven Kramer ·
2016: Sven Kramer ·
2017: Sven Kramer ·
2019: Sven Kramer
Voorganger: Wim Cornelis |
Chef de mission Nederland op de Olympische Winterspelen 1992-1998 |
Opvolger: Leo Visser |