Proosten

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Klinken (tafelmanier))
Voor de gelijknamige single van Guus Meeuwis, zie Proosten (Guus Meeuwis)
Klinken

Proosten (ook wel een toost genoemd) doet men gewoonlijk bij bevestigen van de heilwens met een heildronk, dat wil zeggen dat men drinkt op iemands welzijn, waaronder de goede gezondheid. Na het uitspreken van de heilwens, wordt in een groter gezelschap het glas geheven onder het uitspreken van het woord "proost", "gezondheid", "lechajem" en een slok genomen. In een kleiner gezelschap wordt de heildronk op andermans welzijn niet bevestigd door het glas te heffen, maar door te klinken; het gevulde eigen drinkglas of bierpul eerst tegen een andermans gevulde glas of pul te tikken. Daarna wordt de slok genomen; soms worden eerst nog de gebogen armen met het glas of de pul in elkaar gestoken.

Betekenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het woord proost is afgeleid van het Latijnse prosit. Dit is letterlijk te vertalen als het strekke u tot voordeel, te vergelijken met het Duitse Zum Wohl.

Herkomst[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding uit Das festliche Jahr in Sitten, Gebräuchen und Festen der germanischen Völker, 1863

De meningen over de herkomst van het gebruik verschillen:

  • Het zou een gebruik uit de middeleeuwen kunnen zijn, ter voorkoming van vergiftiging. Een voorbeeld van dit gebruik uit de middeleeuwen is dat bepaalde groepen (ridders) tijdens oorlogen vredesbesprekingen voerden. Dit om bijvoorbeeld een coalitie te smeden of om de oorlog te beëindigen. Wantrouwen tussen de verschillende groepen leidde ertoe dat men vreesde voor een vergiftigd drankje. Voordat men de lippen aan bekers zette was het gebruikelijk om de bekers tegen elkaar aan te slaan, hierdoor kwam er altijd wel een beetje drank van de ene in de andere beker. Op deze wijze kon men er op vertrouwen (als een ongeschreven regel) dat het drankje niet vergiftigd zou zijn door de andere zijde. Deze hypothese wordt echter sterk betwijfeld. De bekers zouden namelijk tot de rand gevuld moeten zijn en tot veel verlies leiden.
  • Welgestelden zouden op deze manier hebben laten horen dat ze zich kristallen glazen konden veroorloven.[1]
  • Als je het glas vast pakt, voel je met je hand, je ogen zien de inhoud, je neus ruikt en je tong proeft. Om ook je oren aan hun trekken te laten komen hef je het glas en klinkt. Proost![2].
  • De meest waarschijnlijke reden achter het proosten ligt in het feit dat er vroeger vaak uit gemeenschappelijke bekers werd gedronken. Toen men met individuele bekers begon te werken, bracht men de glazen nog eenmaal bij elkaar om de eenheid en het groepsgevoel te benadrukken.

Proosten in verschillende talen[bewerken | brontekst bewerken]

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

  • Georgië kent een traditie van zeer uitgebreid proosten.
  • In verschillende culturen bestaat een bijgeloof dat, als je elkaar niet aankijkt tijdens het proosten, dit ongeluk brengt. (Zoals zeven jaar ongeluk, zeven jaar slechte seks of andere varianten.)
  • Het italiaanse cin-cin heeft, als een van de weinige proostuitingen geen betekenis. Het is enkel het geluid dat de glazen maken bij het proosten. Wie dit in Japan zegt, begaat echter een faux pas omdat het sterk lijkt op chin-chin, een aanduiding voor het mannelijk lid.
  • Het wereldrecord proosten of "santé" staat op naam van het West-Vlaamse Heule. Op 20 juli 2018 proostten zo'n 1.273 personen met elkaar. Niet enkel het Belgisch record van Deerlijk met 1.005 personen, maar ook het wereldrecord van het Portugese dorpje Anadia met 1.233 ‘santé-zeggers’ werd hiermee verbroken.[3]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Proosten&oldid=63330331"