Kristien Hemmerechts

Kristien Hemmerechts
Hemmerechts vertelt en leest voor. Alken, 20 januari 2013
Algemene informatie
Geboren	27 augustus 1955
Geboorte­plaats	Brussel
Land	België
Beroep	Auteur
Werk
Jaren actief	1986 - heden
Dbnl-profiel
Portaal    Literatuur

Kristien Hemmerechts (Brussel, 27 augustus 1955) is een Vlaams auteur.

Leven en werk

Kristien Hemmerechts (officieel wordt haar voornaam gespeld als Christien) is een Vlaams schrijfster. Ze studeerde Germaanse filologie aan de Universitaire Faculteiten Sint-Aloysius (de tegenwoordige Katholieke Universiteit Leuven campus Brussel) en aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 1986 promoveerde zij op het proefschrift A Plausible Story and a Plausible Way of Telling It: A structuralist analysis of Jean Rhys's novels.

Zij debuteerde in 1986 als schrijfster van fictie met drie Engelstalige verhalen in de bundel First fictions, Introduction 9' bij de Engelse uitgeverij Faber and Faber. Haar Nederlandstalige debuut en eerste korte roman was Een zuil van zout uit 1987, bij uitgeverij Houtekiet, waarvoor zij de driejaarlijkse Prijs voor het proza, van de provincie Brabant ontving. In 1990 kreeg zij de Vlaamse driejaarlijkse Prijs van de Vlaamse gemeenschap voor verhalend proza. Vanuit Nederland volgden in 1993 een nominatie voor de AKO Literatuurprijs voor Kerst en andere liefdesverhalen, en de eerste Frans Kellendonk-prijs voor haar gehele oeuvre. In 1998 verscheen Taal zonder mij, een autobiografisch essay over Hemmerechts' in 1997 overleden echtgenoot, de Vlaamse dichter Herman de Coninck. In 2007 werd zij genomineerd voor de Anna Bijns Prijs voor De waar gebeurde geschiedenis van Victor en Clara Rooze.

Hemmerechts schrijft romans, verhalen, reisverhalen en essays. Ook heeft zij een aantal scenario's voor korte films geschreven. Constante in haar fictiewerk is het thema van het menselijk onvermogen: door verlies en gebrekkige communicatie zijn haar personages vaak niet in staat greep op hun leven te krijgen en blijvende, bevredigende relaties aan te gaan. Ze blijven vaak met hun hoofd in het verleden hangen en worden geteisterd door gevoelens van vervreemding, eenzaamheid en schuld. Hoewel die vervreemding hier ook geldt, biedt seks vaak wel een vlucht uit die dagelijkse werkelijkheid (in De kinderen van Arthur wordt seks 'de pijnstiller van het leven' genoemd). Hemmerechts maakt in haar boeken vrij veel plaats voor de beleving van de (vrouwelijke) seksualiteit, waardoor zij er vroeger nog weleens van beschuldigd werd bewust te willen provoceren.
De vrouw die de honden eten gaf (2014), geïnspireerd door de zaak Dutroux, deed veel stof opwaaien, vooral in Vlaanderen, waar Hemmerechts verdacht werd van sensatiezucht. In Nederland was de ontvangst rustiger. De roman verscheen in het Frans bij Galaade en Livre de poche.

Naast fictie schrijft Hemmerechts non-fictie, onder andere Ann (2008), over een vrouw met chronische anorexia. In 2012 speelde het boek een belangrijke rol in de zaak rond Walter Vandereycken, de psychiater die door zijn eigen getuigenis in het programma Terzake in opspraak kwam. Het boek werd door Hemmerechts bewerkt voor het toneel, en gebracht samen met Marleen Merckx in een regie van Warre Borgmans.

Haar stijl en techniek kenmerken zich door een tamelijk afstandelijke registratie van gebeurtenissen en gedachtes; rechtstreeks ingrijpen in een verhaalgebeurtenis doet zij nauwelijks. Zij toont – zonder te moraliseren – personages en gebeurtenissen die vastlopen. Vaak vertrekken haar romans vanuit een eenvoudig en herkenbaar gegeven (een sterfgeval, een scheiding), waar vervolgens verschillende verhaallijnen en personages omheen opgezet worden die een complex netwerk opleveren.

In oktober 1992 werd Hemmerechts deeltijds hoofddocente Engelse letterkunde aan de Katholieke Universiteit Brussel (nu de KU Leuven campus Brussel). Sinds februari 1999 doceert ze ook creatief schrijven aan het Herman Teirlinck Instituut in Antwerpen, tegenwoordig Hogeschool Antwerpen Departement Dramatische Kunst genaamd.

In 2008 stelde ze het negentiende Groot Dictee der Nederlandse Taal op, met als titel Hartenpijn. Hiermee was ze ook de eerste Vlaming die het dictee opstelde.

Van mei 2012 tot mei 2013 was zij Schrijver Op Locatie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In die rol heeft zij een bijdrage geleverd aan het jaarthema 2012/2013 van de VU: "Verbeelding gezocht!" Als onderdeel van deze opdracht schreef ze een eerste, korte versie van de roman De vrouw die de honden eten gaf met als titel Uitgespuwd.

Hemmerechts begon te publiceren bij Houtekiet. Na drie publicaties stapte ze over naar De Arbeiderspers en volgde vervolgens haar vaste redacteur naar uitgeverij Atlas. In 2009 stapte ze over naar De Geus. Werk van haar werd vertaald naar het Frans, het Duits en het Russisch.

Op 25 augustus 2007 trouwde Hemmerechts te Berchem met de West-Vlaamse Bart Castelein, met wie ze sinds 1999 een liefdesrelatie had. Als "Casteleintje" komt hij veelvuldig voor in Een jaar als (g)een ander en V, notities bij een reis naar Vietnam. Eerder was Hemmerechts getrouwd met de Brit Stephen Smith, met wie ze drie kinderen kreeg, en met de dichter Herman de Coninck. Over de wiegendood van haar twee zoontjes heeft ze het verhaal Sprookje geschreven (opgenomen in de bundel Kerst en andere liefdesverhalen).

Hemmerechts was in de jaren negentig voorzitster van de Vlaamse tak van de Anna Bijnsstichting, en heeft altijd een feministisch standpunt verdedigd. Typisch voorbeeld is haar essay in Bok 11 (1987) naar aanleiding van Mooie jonge goden, de toenmalige zogeheten nieuwe generatie Vlaamse schrijvers waartoe geen enkele vrouw werd gerekend.

Hemmerechts was jaren actief als recensente voor Vrij Nederland, De Morgen, De Standaard en De Volkskrant. Ze staat bekend als opiniemaker met deelname aan programma’s als Morgen Beter en Recht van Antwoord. Ze schrijft een tweewekelijkse blog voor de website van de VRT.

Van 2004 tot 2014 was ze ‘meter’ (beschermvrouw) van Te Gek?!, een stichting die ijvert voor het slopen van de taboes om en rond psychische aandoeningen.

Planetoïde (12354) Hemmerechts is naar haar genoemd.

Bibliografie

Fictie

• Een zuil van zout, 1987 (novelle)
• Weerberichten, 1988 (korte verhalen)
• Brede heupen, 1989 (roman)
• 's Nachts, 1989 (korte verhalen)
• Zonder Grenzen, 1991 (roman)
• Kerst en andere liefdesverhalen, 1992 (korte verhalen)
• Zegt zij, zegt hij, 1992 (bundeling korte verhalen uit Weerberichten en 's Nachts)
• Wit zand, 1993 (roman)
• Lang geleden, 1994 (verhalen)
• Amsterdam Retour, 1995 (reisverhalen)
• Veel vrouwen, af en toe een man, 1995 (roman)
• Kort kort lang, 1996 (korte verhalen)
• Margot en de engelen, 1997 (roman)
• Taal zonder mij, 1998
• De tuin der onschuldigen, 1999 (roman)
• De kinderen van Arthur, 2000 (roman)
• O, toen alles nog voorbij kon gaan, 2000 (kort proza)
• Donderdagmiddag. Halfvier., 2002 (roman)
• De laatste keer, 2004 (roman)
• De waar gebeurde geschiedenis van Victor en Clara Rooze, 2005 (roman)
• De schapen en de bokken, 2005 (Rotterdams Leescadeau)
• Als een kinderhemd, 2006 (verhalen)
• In het land van Dutroux, 2007 (roman)
• Kleine zielen, 2009 (roman)
• Gitte, 2010 (roman)
• Vermiljoen, 2011 (matchbox-boekje)
• Haar bloed, 2012
• De vrouw die de honden te eten gaf, 2014 (roman)
• Ik ben van u, 2014 (korte verhalen in opdracht van De Bijenkorf)
• Alles verandert, 2015 (roman)
• Wolf, 2018 (roman)

Non-fictie

• "Altijd met uw gezever, gij: essay", 1996
• O, toen alles nog voorbij kon gaan, 2000 (columns 1995-2000)
• Een jaar als (g)een ander: dagboek: 5 februari 2001-15 februari 2002, 2003 (dagboek)
• V, notities bij een reis naar Vietnam, 2004 (reisverslag)
• Ann, 2008
• De man, zijn penis en het mes: pamflet, 2008
• De dood heeft mij een aanzoek gedaan, 2010
• Lettres du plat pays, 2010
• Kronkelpaden van het geheugen, 2012
• Er gebeurde dit, er gebeurde dat, 2016
• Het verdriet van Vlaanderen, op pad met Hein en Toon, tweeling van de collaboratie, 2018

Externe links

• Biografie van Hemmerechts bij Uitgeverij De Geus
• Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
• Pagina van Hemmerechts bij de Katholieke Universiteit Brussel (laatste update 9 oktober 2007

Bronnen, noten en/of referenties