Overleg:IJsbergtheorie

Enkele zo kaal mogelijk geformuleerde vragen over de beginzin De ijsbergtheorie is de metafoor waarmee Ernest Hemingway zijn schrijfstijl beschreef:

1. Gebruikte Hemingway zelf expressis verbis de term 'iceberg theory' om zijn eigen schrijfstijl te beschrijven? Of is die term later door anderen gemunt op basis van Hemingways metafoor?
2. Kan een theorie een metafoor worden genoemd? Is de metafoor strikt genomen niet eerder het verhaaltje van Hemingway over de ijsberg?
3. Kan een schrijfstijl als een theorie worden beschreven?

Vermetel alternatief: De ijsbergtheorie is de theorie die ten grondslag lag aan Hemingways schrijfstijl. Marrakech (overleg) 31 aug 2014 21:13 (CEST)

Ik lees bijvoorbeeld in The Cambridge Companion to Hemingway: "Hemingway later said that his style was fashioned on the “principle of the iceberg,” for “seven eighths of it [is] under water for every part that shows.” en dat zou een citaat zijn uit George Plimpton, “Ernest Hemingway,” Writers at Work: The “Paris Review” Interviews (New York: Viking, 1963), p. 235. Daaruit blijkt dus dat hij het zelf zo heeft gezegd.

Hij legt met de metafoor van de ijsberg zijn principe uit dat wat de lezer ziet slechts het topje is (of mag zijn) van het verhaal. Je zou het ook het principe van de ijsberg kunnen noemen, waardoor Hemingway zich bij het schrijven van zijn verhaal laat leiden, maar ijsbergtheorie is letterlijker vertaald.

Dat het (alles van) zijn schrijfstijl beschreef is inderdaad wat te ruim. Ik heb er maar even een beginnetje van gemaakt en wil er later wel op terugkomen, tenzij iemand anders er zijn kop wil over breken natuurlijk :) Beachcomber (overleg) 31 aug 2014 22:38 (CEST)

Goed, maar daar staat niet met zoveel woorden dat Hemingway die term zelf gebruikte. Ik heb het sterke vermoeden, maar kan dat niet hard maken, dat critici die term zijn gaan gebruiken naar aanleiding van Hemingways metafoor.

George Orwell fulmineerde tegen het gebruik van de lijdende vorm, maar uit een analyse van zijn werk blijkt dat hij vaker dan andere schrijvers voor passieve constructies koos, zelfs in het artikel warin hij de staf brak over die constructies. Bij Hemingway speelt volgens mij iets soortgelijks in verband met het gebruik van adjectieven. Neem deze passage uit Death In The Afternoon: "The chances are that the first bullfight any spectator attends may not be a good one artistically; for that to happen there must be good bullfighters and good bulls; artistic bullfighters and poor bulls do not make interesting fights, for the bullfighter who has ability to do extraordinary things with the bull which are capable of producing the intensest degree of emotion...". Zoals je ziet wemelt het van de adjectieven. Dat Hemingway er zo spaarzaam gebruik van maakte lijkt me dan ook tot op zekere hoogte een mythe. Marrakech (overleg) 1 sep 2014 12:54 (CEST)

Dat hij helemaal geen adjectieven of bijzinnen gebruikte is nergens beweerd. Ik denk dat je die sobere stijl vooral moet zien in relatie tot zijn voorgangers (zoals Faulkner bv.), pas dan merk je hoe revolutionair Hemingways bondigheid moet zijn overgekomen. Voor een citaat van Hemingway zelf over die iceberg theory ga ik eerst even in mijn boekjes moeten duiken. Beachcomber (overleg) 1 sep 2014 13:19 (CEST)

Hemingway zelf sprak al zeker over "the principle of the iceberg" - dat staat tenminste in een interview voor de Paris Review in 1918 ("I always try to write on the principle of the iceberg.") Of hij ook "Iceberg Theory" in de mond nam, weet ik (nog) niet, mogelijk is dat zoals je al zei iets dat critici er later zelf van gemaakt hebben, en dan klopt de eerste zin van mijn artikeltje natuurlijk niet - wordt vervolgd, Beachcomber (overleg) 1 sep 2014 13:45 (CEST)

Afgaande op het citaat "iceberg principle", zou het artikel niet Ijsbergtheorie maar Ijsbergprincipe moeten heten, wat ook veel beter bij de inhoud past... Zwitser123 (overleg) 1 sep 2014 14:05 (CEST)

Maar dan lopen we weer uit de pas met de Engelse tegenhanger (waar ze trouwens listig in het midden laten wie de term heeft bedacht). Lastig dus... Ik heb onderwijl een paar dingetjes veranderd in het artikel. Kijk er svp even kritisch naar. Marrakech (overleg) 1 sep 2014 14:08 (CEST)

Ziet er goed uit, Marrakech; handelingen past inderdaad beter bij de personages dan acties, en de vertaling met de beweging van de ijsberg is ook beter. Ik snap je punt wel, Zwitser123, maar zou het artikel toch niet meteen hernoemen, omdat Iceberg Theory zo'n ingebakken begrip is geworden. In alle literatuur die ik over Hemingway kan inzien, spreekt men ook over Iceberg Theory, niet over The principle of the iceberg. Beachcomber (overleg) 1 sep 2014 14:24 (CEST)

Nog beter klinkt: "Een ijsberg beweegt zo waardig omdat maar een achtste deel ervan boven water uitsteekt". Wat beknoptheid betreft wel in de geest van Hemingway, maar misschien niet meer helemaal getrouw aan het origineel. Marrakech (overleg) 1 sep 2014 14:46 (CEST)

De schaduw van de Meester reikt ver, er valt niet aan te ontkomen :) Beachcomber (overleg) 1 sep 2014 15:04 (CEST)

Citaat

Wat gebeurt er met het citaat als we daar de IJsbergtheorie op toepassen? Jan Arkesteijn (overleg) 30 mei 2020 12:06 (CEST)