Portaal:Sport/Uitgelicht
DocumentatieIn dit sjabloon wordt een sporter, sport of sportevenement uitgelicht. De inhoud verandert elke maand.
Januari[brontekst bewerken]
Biatlon is een olympische wintersport waarbij de disciplines langlaufen en schieten zijn gecombineerd. Tijdens het langlaufen moet op bepaalde punten met een geweer worden geschoten op vijf doelen. Wordt een doel gemist, dan betekent dit tijdverlies in de vorm van een straftijd of het lopen van een strafronde. Dit heeft tot gevolg dat het wedstrijdverloop snel kan veranderen, maar bijvoorbeeld ook dat slechte langlaufers hun verlies kunnen beperken door zuiver te schieten.
Biatlon vindt zijn oorsprong in oefeningen voor Noorse soldaten; de eerste bekende wedstrijd vond plaats in 1767 tussen compagnies van de grenspolitie. Langzaamaan breidde de sport zich uit over Scandinavië en daarna over de Alpen. Het eerste officiële wereldkampioenschap vond plaats in 1958, het olympisch debuut was in 1960.
De doelen waarop geschoten wordt bevinden zich op een afstand van 50 meter en hebben een diameter van 45 mm bij het liggend schieten en 115 mm bij het staand schieten. >>lees verder
Februari[brontekst bewerken]
IJshockey valt onder de "balsporten" maar de puck waarmee gespeeld wordt is geen ronde bal, maar een platte schijf van (bevroren) gevulkaniseerd rubber, met een diameter van 3 inch (7,5 cm) en een dikte van 1 inch (2,5 cm). De spelers gebruiken een stick met een vrij groot plat vlak. Wel is het blad van de stick gekromd waardoor er nauwkeuriger en harder geschoten kan worden. Bij rechtshandige spelers (die de stick aan de rechterkant van het lichaam houden) wijst de uiterste punt van het blad naar links, bij linkshandige spelers is dit andersom.
Montréal wordt het meest genoemd als de plek waar ijshockey begonnen is, hoewel Kingston, Ontario en Halifax, Nova Scotia ook aanspraak maken op die titel. Er is echter een Nederlands schilderij uit de 17e eeuw, waarop een aantal mensen te zien is die iets soortgelijks spelen op een kanaal.
Toen Engeland in 1763 Canada veroverde op Frankrijk, ontwikkelden soldaten in Engeland een sport door hun kennis van hockey te combineren met de fysieke aspecten van wat de Mi'kmaq stam van Nova Scotia dehuntshigwa'es noemden (lacrosse) om de lange koude winters van Canada door te komen. >>lees verder
Maart[brontekst bewerken]
Basketbal is een wedstrijdsport die in 1891 door James Naismith in Springfield, (Verenigde Staten) (opnieuw) werd uitgevonden. Oorspronkelijk was het een Amerikaanse mannensport, maar het huidige basketbal wordt op elk continent door zowel mannen als vrouwen beoefend. De sport wordt gespeeld door twee teams van elk vijf aan het spel deelnemende spelers en een aantal wisselspelers. Doel van het spel is de (ronde) bal te veroveren en deze door een ijzeren ring, –de basket, een ring met een doorsnede van 45,0 cm– te werpen en te verhinderen dat de tegenstander hetzelfde doet. De basket hangt op een hoogte van 3,048 meter (10 feet), is bevestigd aan een backboard en voorzien van een net. Aan elk van de korte zijden van het rechthoekig basketbalveld bevindt zich een basket. Basketbal wordt zowel binnen als buiten (het zogenaamde streetbasketball of streetball) beoefend; binnen is de ondergrond doorgaans van hardhout of kunststof en buiten wordt op asfalt gespeeld. Internationale basketbalwedstrijden wordt volgens de officiële regels van de FIBA gespeeld, de NBA heeft hier echter sinds jaar en dag een grote invloed op en neemt vaak het voortouw in spelregelwijzigingen, die later door de FIBA worden overgenomen.
De originele regelgeving van Naismith vermeldde niet het aantal spelers dat op het speelveld werd toegestaan. In 1900 werd een aantal van vijf spelers standaard. >>lees verder
April[brontekst bewerken]
Cricket is een balsport die met name in de landen van het Britse Gemenebest populair is. Op een afstand van 20 meter staan twee "wickets" die door de aanvallende partij beschermd moeten worden. De werper van de verdedigende partij, de "bowler", probeert met een harde aangooi het wicket te raken. Als dit lukt, dan is de aanvaller, de "batsman", uit. De verdediger probeert met zijn slaghout, het "bat", te voorkomen dat het wicket wordt geraakt. Hij kan dit doen door de bal tegen te houden, maar hij kan de bal ook proberen hard weg te slaan. Lukt dat, dan kan de aanvaller een punt scoren door naar het tegenoverliggende wicket te lopen (een "run") of zelfs meerdere punten als hij meerdere keren heen en weer loopt. Hij loopt dan wel het risico om uitgegooid te worden door de verdedigers die proberen de bal te pakken en het wicket te raken voordat de aanvaller in de veilige zone is aangekomen. Als de aanvaller de bal direct uit het veld slaat krijgt hij zes punten, wanneer de bal rollend het veld uitgaat vier punten. Elk team bestaat uit elf spelers en een slagbeurt is afgelopen als tien van de elf aanvallers uit zijn, of indien een vooraf afgesproken aantal ballen is gegooid. Vervolgens moet het andere team "batten" en proberen om het aantal punten van het eerste team te verbeteren. Cricketwedstrijden kunnen lang duren, soms zelfs enkele dagen. Het wereldkampioenschap heeft om de vier jaar plaats. Om het spel sneller te maken is er sinds enkele jaren de variant Twenty20 waarvan in juni dit jaar het tweede wereldkampioenschap wordt gehouden. >>lees verder
Mei[brontekst bewerken]
De Volvo Ocean Race is een prestigieuze zeilwedstrijd om de wereld die elke drie jaar wordt gehouden. De race duurt meestal zo'n 8 maanden.
De eerste editie was in 1973-1974 en heette toen nog de Whitbread Round the World Race. De af te leggen route was telkens min of meer gelijk, maar in 2008 wordt voor het eerst ook Singapore en China aangedaan, vooral om commerciële redenen. Ook zijn vanaf de vorige editie havenraces toegevoegd zodat het publiek beter kennis kan maken met de race. De af te leggen route was tot de editie van 2008-2009 op hoofdlijnen hetzelfde. De race begon traditioneel in het najaar in Engeland, maar sinds 2005 wordt in Spanje gestart. De route gaat zuidwaarts door de Atlantische Oceaan naar het zuidelijkste puntje van Afrika en vandaar uit naar Australië over de Zuidelijke Oceaan. In deze oceaan komen de deelnemers doorgaans in confrontatie met de slechtst denkbare weerscondities, waar golven soms wel hoger dan 30 meter kunnen worden en windsnelheden kunnen oplopen tot 110 kilometer per uur. In 2008/2009 wordt echter voor het eerst vanuit Zuid-Afrika niet naar Oceanië maar naar Azië gevaren en dan door naar Zuid-Amerika. De boten gaat dan om Kaap Hoorn van waaruit ze terugkeren op de Atlantische Oceaan en via Noord-Amerika terug naar Europa gaan. De route betreft doorgaans zo'n 45.000 kilometer over open zee.
Samen met de Vendée Globe en de Global Challenge behoort de Volvo Ocean Race tot de drie meest vooraanstaande zeilavonturen. >>lees verder
Juni[brontekst bewerken]
Rugby Union, kortweg rugby, is een balsport die is ontstaan aan de Rugby School in Rugby (Engeland). Een leerling van deze school, William Webb Ellis, wordt (al dan niet terecht) gezien als de uitvinder van deze sport. In ieder geval is de Cup die de winnaar van het Wereldkampioenschap krijgt naar hem genoemd. Van 7 september tot 20 oktober vindt in Frankrijk het WK 2007 plaats.
In 1886 werd de International Rugby Football Board (IRFB) opgericht, de naam werd in 1997 gewijzigd in International Rugby Board (IRB). De organisatie is gevestigd in Dublin. De IRB bepaalt de spelregels (in de rugbywereld 'laws' genoemd) en organiseert wereldkampioenschappen (sinds 1987). Sinds 1995 is de sport professioneel. Daarvoor was van betaling geen enkele sprake. De spelers moesten zelf hun kopje koffie na afloop van de wedstrijd betalen, bier was wel gratis. Door deze houding van de bonden behoren de rugbybonden tot de rijkste sportbonden ter wereld. Er wordt wel eens gesproken over het feit dat de mijnwerkersstaking begin jaren 70 in Wales gesponsord werden door de WRU. Rugby League is de oorspronkelijke professionele rugbyvariant, met 13 in plaats van 15 spelers. >>lees verder
Juli[brontekst bewerken]
Honkbal (in het Engels: baseball) is een team- en balsport die vooral populair is in de Verenigde Staten, Mexico, de Caraïben en in grote delen van Azië. Honkbal wordt ook wel America's Favorite Pastime genoemd.
Honkbal is een van de meest gespeelde sporten ter wereld. In Europa is het een van de minder populaire sporten. In Nederland honkballen er ongeveer 25.000 tot 30.000 mensen. In de Verenigde Staten spelen miljoenen mensen honkbal.
In de Verenigde Staten is honkbal de belangrijkste sport in de zomermaanden. Tegen het einde van september wordt het seizoen afgesloten door de World Series. Na afloop van het honkbalseizoen zijn American football en basketbal, en in mindere mate ijshockey, de belangrijkste sporten.
Het spel wordt gespeeld door twee teams bestaande uit negen spelers, eventueel aangevuld met een aangewezen slagman. >>lees verder
Augustus[brontekst bewerken]
Badminton is een olympische sport die wordt gespeeld met rackets en een shuttle. De shuttle, die gemaakt kan zijn van nylon of van veren, wordt over een net heen en weer geslagen met de rackets.
Badminton wordt in een zaal gespeeld, zodat er geen hinder van wind en andere weersomstandigheden is. Er zijn verschillende vormen: mannen-/vrouwensingle, mannen-/vrouwendubbel en gemengd dubbel.
In Aziatische landen (onder andere China, Vietnam, Indonesië en Maleisië) wordt badminton massaal gespeeld. Van de westerse landen zijn vooral Denemarken en het Verenigd Koninkrijk landen met aanzienlijke prestaties op het gebied van de badmintonsport.
Badminton staat sinds 1992 op het programma van de Olympische Spelen. Daarvoor was het tweemaal een olympische demonstratiesport; in 1972 en 1988.
Nationaal erkende instanties van de badmintonsport zijn in Nederland: de Badminton Nederland (BN), en in België: de Belgische Badminton Federatie (BBF) en de Vlaamse Badminton Liga (VBL). De hoogste internationale instantie is de Badminton World Federation (BWF) (Badminton Wereld Federatie), gezeteld in Kuala Lumpur, Maleisië. >>lees verder
September[brontekst bewerken]
Volleybal is een balsport waarbij het speelveld is verdeeld in twee gelijke helften gescheiden door een net. De beide teams, die elk uit 6 spelers bestaan, bevinden zich ieder op hun eigen helft en proberen door het slaan of tikken tegen de bal deze op het tegenoverliggende deel van het speelveld binnen de lijnen de grond te doen raken. Een geslaagde poging, of een fout van de tegenstander, levert een punt op. Wie het eerst 25 punten heeft behaald wint de set. Wie het eerst 3 sets heeft gewonnen wint de wedstrijd. Op lagere niveaus wordt ook wel een vast aantal van 5 sets gespeeld.
Op de zijkanten van het net, precies boven de zijlijn, zijn twee verticale sprieten, de zogenoemde "antennes", geplaatst. Een bal die naar het speelveld van de tegenstander wordt gespeeld moet tussen deze antennes of het verlengde ervandoor gaan.
In de oorspronkelijke variatie, het gewone zaalvolleybal, bestaat ieder team uit zes personen en meet het veld 9 bij 18 meter.
In de loop der tijd zijn er een aantal variaties ontstaan, waaronder zitvolleybal, minivolleybal en strandvolleybal. >>lees verder
Oktober[brontekst bewerken]
Golf is een balspel waarbij een kleine, harde bal met een golfclub van de tee (afslagplaats) weggeslagen wordt in de richting van een met een vlag gemarkeerd punt (de hole). Het doel is om de bal in zo min mogelijk slagen in de hole te doen belanden.
De lengte tussen de tee en de hole ligt meestal tussen de 100 en 560 meter. Afhankelijk van de lengte en de moeilijkheid van de hole wordt vastgesteld in hoeveel slagen de hole gespeeld zou moeten worden, de zgn. "par". Zo kan een speler die erg goed speelt op een baan onder par spelen, oftewel in minder dan het aantal vooraf vastgestelde slagen.
Vanaf de Spelen van 2016 in Rio de Janeiro staat de sport voor het eerst sinds 1904 weer op het programma van de Olympische Spelen. >>lees verder
November[brontekst bewerken]
Atletiek is een oude sport waar de sporters (atleten) individueel of in groepen (estafette) moeten presteren.
Atletiek wordt zowel op de weg als op een atletiekbaan beoefend. Atletiek wordt wel 'de moeder der sporten' genoemd omdat het de menselijke basisbewegingen (lopen, springen, werpen) omvat.
Atletiekbanen zijn meestal ovaal gevormd en 400 meter lang. Op het middenterrein worden de werp- en springonderdelen beoefend. Er zijn banen van gras, kunststof en gravel. Atletiek in brede zin omvat behalve wedstrijden ook recreatieve vormen. De Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie (kortweg Atletiekunie) in Nederland doet ook veel voor de loopsport, sportief wandelen en Nordic walking. Voor de loopsporters zijn er wel wedstrijden maar ook de zogeheten trimlopen, 'wedstrijden' waarbij geen uitslag wordt opgemaakt. Slechts een klein deel van degenen die hardlopen als eerste sport noemen, is daadwerkelijk lid van de KNAU.
Atletiek is een sport die oorspronkelijk nauw verbonden was met de Griekse klassieke Olympische Spelen, die vanaf 776 voor Christus om de vier jaar gehouden werden als onderdeel van een feest ter ere van de god Zeus. Het vijfdaagse programma bestond uit sportieve krachtmetingen en wedstrijden in de schone kunsten. De beste atleten kwamen tegen elkaar uit in een vijfkamp, die bestond uit de onderdelen: hardlopen, verspringen, worstelen, speerwerpen en discuswerpen. De diverse onderdelen hadden veel minder regels dan nu. >>lees verder
December[brontekst bewerken]
Schaatsen is het zich voortbewegen op dunne, rechte ijzers (schaatsen) over ijs. Schaatsen kan zowel op natuur- als op kunstijs beoefend worden. Het woord schaatssport duidt meer op het wedstrijdschaatsen.
Sinds de opening van de eerste kunstijsbaan in 1960 en de eerste overdekte baan in 1985 wordt een groot deel van de schaatswedstrijden verreden op kunstijs. Enkele banen, welke op grote hoogte of in koude gebieden liggen, bieden nog buitenijs aan, maar dit wordt ook kunstmatig bijgehouden. De schaatsbanen van Calgary en Salt Lake City zijn zogenoemde hooglandbanen. Deze liggen op meer dan 1000 meter boven de zeespiegel, waardoor de luchtdruk er lager is dan op andere (laagland)banen en er sneller gereden kan worden. De meeste wereldrecords zijn op een van beide banen gereden.
Samen met Noorwegen, Duitsland, Italië, Rusland, Verenigde Staten, Japan, Canada, China, Zuid-Korea en in mindere mate Zweden, Finland, Oostenrijk, Polen en Zwitserland mag Nederland zich tot de grote schaatsnaties rekenen. Enkele andere landen zoals Frankrijk doen weliswaar mee met de grote toernooien, maar gooien nog geen hoge ogen. >>lees verder