Portaal:Steden/Uitgelicht stad BNL/20

Heerlen is een gemeente in de Nederlandse provincie Limburg. Op 1 juni 2005 had Heerlen 92.000 inwoners.

Hoewel er sporen zijn van eerdere bewoning, begon de bewoningsgeschiedenis van Heerlen pas met de komst van de Romeinen. Deze stichtten er 2000 jaar geleden een militaire nederzetting, die zij de naam Coriovallum gaven. De nederzetting ontstond aan het kruispunt van twee belangrijke heerwegen: Boulogne sur Mer-Keulen en Xanten-Aken-Trier.

Rond de tiende eeuw komt in heel Europa de landbouw goed tot ontwikkeling en krijgt, door het ontstaan van boerenhoeven en molens langs de dalen van de Caumer-, Schandeler- en Geleenbeek, Heerlen gestalte.

Momenteel herinnert nog maar weinig aan het kolenverleden van de stad. De steenbergen zijn afgegraven en veranderd in woonwijken of parken. De koeltorens en grote schoorstenen zijn verdwenen. Het schachtgebouw van de Oranje Nassau I is nog het meest in het oog springende directe overblijfsel, maar de vele wijken die in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog zijn aangelegd, zijn nog steeds sprekende getuigen van die markante periode uit Heerlens geschiedenis. Op dit moment vormt Heerlen samen met Kerkrade, Landgraaf en Brunssum een sterk verstedelijkt gebied, waarin in totaal ongeveer 250.000 mensen wonen. Heerlen vervult voor deze steden net als vroeger een centrumfunctie.

De massale immigratie in de mijnwerkerstijd heeft ertoe geleid dat de gemeenschap van Heerlen ingrijpend veranderd is. Andere Limburgers merken dit vooral aan de taalsituatie: nergens anders in Nederlands Limburg neemt het plaatselijk dialect zo'n marginale plaats in, al is het Heerlens nog niet verdwenen. Het Nederlands dat er gesproken wordt is echter zeer zwaar door het Limburgs beïnvloed; zie Heerlens Nederlands.