Rube Goldbergmachine

Een Rube Goldbergmachine

Something for nothing (1940)

Een Rube Goldbergmachine, genoemd naar de Amerikaanse cartoonist Rube Goldberg, is een complex apparaat dat een zeer eenvoudige opgave onnodig langzaam, indirect en omstandig uitvoert. Daarbij worden verschillende delen (bijvoorbeeld conservenblikken, kogels en bindtouw, enz.) zo opgebouwd, dat ze een kettingreactie geven die uiteindelijk helemaal aan het eind zijn doel bereikt.

In tegenstelling tot apparaten die tot de kinetische kunst behoren heeft de Rube Goldbergmachine altijd een op zich zinvolle functie.

Een volvelle, in dit geval om de baan van Mars om de aarde bij benadering te construeren. De ptolemeïsche opzet maakt het apparaat ingewikkeld en onnauwkeurig.

Een bekende vorm van de Rube Goldbergmachine was Domino Day, waarbij in één zet zoveel mogelijk stenen moesten worden omgegooid. Dit gebeurde in verschillende projecten met verschillende mechanieken volgens het principe van de Rube Goldbergmachine.

Wetenschap

Een planetarium dat de aarde als statisch middelpunt van het heelal ziet, is een onbedoelde Rube Golbergmachine: een dergelijk model moet bijvoorbeeld voorzien in vreemde banen met retrograde bewegingen. Die werden gesimuleerd met epicykels, maar in een heliocentrisch model met elliptische banen blijkt dat die overbodig zijn.

Ook Feynmandiagrammen zijn omschreven als Rube Goldbergmachines. Deze diagrammen waren op zichzelf een enorme verbetering ten opzichte van eerdere methodes in de kwantumveldentheorie, maar gaven zelfs bij betrekkelijk eenvoudige interacties onhandelbare resultaten. Een botsing tussen twee gluonen kostte bijvoorbeeld 220 diagrammen, die samen een formule met miljarden termen genereerden. In 1986 vroegen theoretici zich af of dergelijke formules ooit opgelost zouden worden. Nadat wiskundigen zich realiseerden dat vele van deze termen tot nul optelden, konden ze deze monsterformule vereenvoudigen tot een berekening van negen bladzijden lang, die voor de toenmalige supercomputers hanteerbaar was. Uit dergelijke resultaten werden nog eenvoudigere formules afgeleid, die tot simpele, maar onbegrepen regels leidden. Deze bleken herleidbaar te zijn tot het amplituhedron, een mathematische structuur die in 2013 ontdekt is. Daarmee is de uitkomst van vrij complexe interacties op papier te berekenen, terwijl ze voorheen zelfs met computers niet gesimuleerd konden worden.

Externe link

• (en) Website Rube Goldberg

Een cartoon van Rube Goldberg: doordat de eter zijn lepel optilt, zoeft er een cracker langs de papegaai. Die springt ernaar en brengt zijn zitstok in onbalans, zodat er zaden in een emmertje vallen, waardoor een tondeldoos opengaat en een vonk een vuurpijl ontsteekt, die met een sikkel een draad doorsnijdt, wat een slinger met een servet eraan in beweging brengt die gemorste soep van de kin afveegt. De hele machinerie is met een forse beugel vastgezet op het hoofd van de man. Het proces doorloopt dertien stappen, maar dat is nog niet alles: de uitvinding kon alleen gedaan worden doordat 'Professor Kont', op blote voeten slaapwandelend door een cactusveld, zijn idee uitschreeuwde. Goldberg geeft aan het eind nog een tip: na het eten kan het servet vervangen worden door een mondharmonica om de gasten te plezieren.

Bronnen