Kaga (schip, 1928)

1941

1928

1936

1941 op weg naar Pearl Harbor

Midway

De Kaga (加賀,Kaga) was een vliegdekschip van de Keizerlijke Japanse Marine dat in december 1941 deelnam aan de aanval op Pearl Harbor en op 4 juni 1942 tijdens de Slag bij Midway tot zinken werd gebracht. Het was vernoemd naar de toenmalige provincie Kaga, (de huidige prefectuur Ishikawa) in Japan. Ook het zusterschip van de Kaga: de "Akagi" zonk tijdens de Slag bij Midway.

1921 tot 1941

De "Kaga", voor haar conversie tot vliegdekschip een slagschip van de Tosa-klasse, werd te water gelaten in 1921 op de Kawasaki Heavy Industries scheepswerf te Kobe. Vanwege de bepalingen van het Verdrag van Washington uit 1922, mocht de "Kaga" niet worden afgebouwd. Toen het in aanbouw zijnde vliegdekschip de "Amagi" werd vernield tijdens de aardbeving van 1 september 1923, werd beslist om het carriercasco te herplaatsen en werd de onafgewerkte romp daarna afgebouwd tot de complete "Kaga". De naam "Amagi" had geen geluk gebracht en het geheel werd daarom vernoemd naar de toenmalige provincie Kaga. In de jaren 30 werd de "Kaga" ingezet in China, was het betrokken bij het Shanghai-incident en de eerste fase van de Tweede Sino-Japanse Oorlog.

Tweede Wereldoorlog

Bij aanvang van de Tweede Wereldoorlog stond de "Kaga" onder bevel van kapitein-ter-zee Jisaku Okada. Samen met haar zusterschip de "Akagi" vormde ze de Carriergroup Division 1 die Pearl Harbor zou aanvallen. Op 7 december 1941 lanceerde de "Kaga" twee vliegtuigaanvallen tegen Oahu, Hawaï. In de eerste aanvalsgolf, ondernamen 26 Nakajima B5N vliegtuigen van de Kaga een aanval op de USS Arizona (BB-39), de USS Vestal (AR-4)), de USS Tennessee (BB-43), de USS West Virginia (BB-48), de USS Oklahoma (BB-37) en de USS Nevada (BB-36), terwijl 9 Zero's van de Kaga de luchtmachtbasis Hickam Field aanvielen. In de tweede aanvalsgolf werden de USS Nevada, de USS Maryland (BB-46), de USS California (BB-44) en de USS West Virginia aangevallen.

In januari 1942 namen de "Kaga" en de "Akagi" deel aan de invasie van Rabaul in de Bismarck-archipel. Op 9 februari 1942 maakte het schip water doordat het een rif bij Palau had geraakt. De romp was grotendeels in de lengte opengescheurd maar na reparaties kon de "Kaga" in de Timorzee worden ingezet, waar op 19 februari haar vliegtuigen opstegen voor de aanval op Darwin in Australië. 150 Vliegtuigen vlogen over de stad en de haven en zaaiden paniek onder de Australische bevolking. "Kaga"'s vliegtuigen lieten 9 schepen, waaronder de USS Peary (DD-226), zinken.

Slag bij Midway

Op 28 mei, om 08.00 u. werd het sein tot vertrek gegeven door de "Akagi", de aanvoerder van de Japanse "Carrier Kido Butai Striking Force" en haar luchtmacht. Onder gejuich vertrok de armada uit de Baai van Hiroshima richting Midway. De vliegdekschepen de "Akagi", de "Soryu", de "Hiryu" de "Kaga" vormden de spits, gevolgd door de gehele Keizerlijke Vloot. Drie uren duurde het voordat het laatste oorlogsschip de Baai van Hiroshima verlaten had.

De "Kaga" stond onder direct bevel van Nagumo's "Akagi". Op 4 juni 1942 rond 04.45 u. was de Japanse aanvalsvloot Midway tot op 250 mijl genaderd en admiraal Nagumo besloot de gevechtsvliegtuigen te laten vertrekken. Strijdkreten weerklonken op de vliegstrippen van alle vliegdekschepen. Omstreeks 05.00 u. waren de vliegtuigen onderweg naar Midway. Rond 06.29 u. bereikten zij Midway en begon het bombardement. Ondertussen waren van de Midway-basis en van de drie Amerikaanse vliegdekschepen vliegtuigen opgestegen. De Amerikanen ondernamen drie pogingen om de Japanse vliegdekschepen te vernietigen. De eerste aanval mislukte volledig met vele Amerikaanse verliezen tot gevolg. De tweede aanval onder leiding van eskadercommandant John Waldron, was niet veel beter, de Japanse vliegdekschepen liepen nauwelijks een krasje op.

De derde aanval werd de Japanse vliegdekschepen echter fataal. Op de "Kaga" waren alle bommen en benzinevaten tussen de klaarstaande vliegtuigen gezet omdat Nagumo beslissing had genomen de torpedo's van alle vliegtuigen te laten vervangen door bommen. Commandant-luitenant-vlieger Clarence McClusky van de USS Enterprise (CV-6) en de vliegers van de USS Hornet (CV-8) daalden onverhoeds neer uit het wolkendek en vielen de carriervloot aan. Het was 10.22 u en hun aanval concentreerde zich vooral op de "Akagi" en de "Kaga". De "Kaga" en de "Akagi" werden vrijwel gelijktijdig getroffen. Op het vliegdek van de "Kaga" stonden 30 herbewapende vliegtuigen toen de Amerikaanse duikbommenwerpers uit de wolken aankwamen.

Kaga's einde

De "Kaga" kreeg vier voltreffers van 500-kg bommen, afgeworpen door Douglas SBD Dauntless-bommenwerpers en leed daardoor evenveel schade als de "Akagi" en de "Soryu". De "Hiryu" was de dans ontsprongen net ontsprongen. Eén van de bommen was op de commandobrug van de "Kaga" gevallen en had vrijwel alle aanwezigen gedood, ook kapitein-ter-zee Jisaku Okada. Zijn plaatsvervanger, officiercommandant Kachisa Amagai, nam onmiddellijk het commando over, maar de roerganger, die door de bomexplosie verblind was, kon het schip niet onder controle houden. De brug lag vol glassplinters en door de zwarte, dikke rook was het zicht praktisch nul. Het wapendepot van de "Kaga" was eveneens getroffen en dit veroorzaakte een waar inferno. Amagai beval de mannen het vliegdek vrij te maken, de branden te blussen en de doden en gewonden weg te dragen. Onderdeks was het niet veel beter. Een bom was in de ruimen van het hangardek neergekomen waar ook nog vliegtuigen, bommen, torpedo's en benzinevaten stonden. Het boordgeschut op de "Kaga" was uitgeschakeld en de vliegtuigen aan dek stonden in brand of waren ontploft. Maar juist toen het erop leek dat ze de vuurhaarden bijna meester waren, explodeerde een wagen vol vliegtuigbenzine. Deze brand verspreidde zich razendsnel en toen de vlammen over de gehele lengte van de "Kaga" oplaaiden, was Amagai gedwongen de brug te verlaten. Amagai realiseerde zich dat het einde naderde en gaf order het portret van keizer Hirohito plechtig neer te laten in een sloep van de torpedobootjager "Hagikaze".

Ongeveer drieëneenhalf uur na de Amerikaanse aanval voerde Amagai nog steeds het bevel over de hevig brandende "Kaga". Omstreeks 14.05 verscheen op enkele honderden meters afstand de Amerikaanse onderzeeër USS Nautilus. De USS Nautilus, onder bevel van luitenantcommandant William Brockman, was Nagumo's vloot voorzichtig genaderd en zag kans de stilgevallen "Kaga" met torpedo's aan te vallen. Enkele minuten later, om 14.10 u., zag luitenant-ter-zee Jochio Kunisada, die op dek van het al slagzij makende vliegdekschip stond, aan stuurboordzijde van de "Kaga" drie witte torpedosporen. Er zat niets anders op dan de torpedoinslagen af te wachten. De torpedobootjagers "Hagikaze" en "Maikaze" stormden op de weggedoken onderzeeboot af en bestookten hem met dieptebommen. Twee van de Type 93-torpedo's mistten het schip, de derde trof wel doel maar ontplofte niet. De drijvende blindgaande Type 93-torpedo fungeerde vervolgens als reddingsboei voor enkele overboord geslagen matrozen, die later werden opgevist door de sloepen van de escorteschepen "Hagikaze" en "Maikaze".

Laat in de namiddag werd duidelijk dat de hevig brandende "Kaga" niet meer te redden viel en om 16.40 u. gaf Amagai bevel tot verlaten van het schip. Desondanks leek het om 18.30 u. erop dat het vuur alsnog gedoofd was en Amagai hoopte dat zijn oude schip toch nog gered zou kunnen worden. Hij ging met een brandbestrijdingsploeg aan boord van de "Kaga", maar toen ze aan boord kwamen deinsden zij terug voor de intense hitte. Niemand kon op de roodgloeiende dekken staan en met tegenzin moest Amagai zijn ploeg bevel geven terug te keren naar de torpedobootjager. Ze waren net op tijd weg, want kort daarna, om 19.25 u., scheurden twee geweldige ontploffingen de romp van de "Kaga" open, terwijl sissend stoom uit het schip ontsnapte. Toen kapseisde de "Kaga" en het trok 800 manschappen mee naar de zeebodem, meer dan een derde van de bemanning.

De Kaga teruggevonden

In 1999 werd het wrak van de "Kaga" teruggevonden door de Nauticos Company. Een jaar eerder was dat Dr. Robert D. Ballard niet gelukt. Ballard vond uiteindelijk nog wel op 5.500 meter diepte het wrak van USS Yorktown waarmee de gesponsorde expeditie toch nog een succes bleek.

Kaga

• Klasse: Tosa-klasse (slagschipcasco) - (Amagi-klasse)
• Type: Vliegdekschip Keizerlijke Japanse Vloot
• Werf: Kawasaki Heavy Industries Scheepswerf - Kobe, Japan
• Begin Bouw: 19 juli 1920
• Te water gelaten: 17 november 1921
• In dienst gesteld: 1 november 1929
• Verloren gegaan: 4 juni 1942 - Slag bij Midway

Technische gegevens

• Lengte: 260,70 m
• Breedte romp: 31,30 m
• Breedte vliegdek: 30,47 m
• Diepgang: 8,70 m
• waterverplaatsing: 33.693 ton
• Machines: 12 Type Kampon-stoomketels (8 kolen- en 4 oliebunkertanks)
• Vermogen: 91.000 pk (67,9 MW) - 4 schroeven - 2 roeren
• Snelheid: 31,25 knopen (57,88 km/u)
• Reikwijdte: 7.000 mijl aan 12 knopen (13.000 km aan 22 km/u)
• Bemanning: 2.400 manschappen

Bewapening

• Vliegtuigen: 72(+18) (na reconstructie) - Aichi D3A "Val" - Nakajima B5N "Kate" - Mitsubishi A6M "Zero"
• 10 x 8-inch (200-mm) kanonnen
• 16 x 4.7-inch (120-mm) kanonnen
• 22 x 25-mm luchtafweergeschut.

Externe links

1. Japanse vliegdekschip Kaga
2. Kaga
3. Aichi D3A "Val"
4. Nakajima B5N "Kate"
5. Mitsubishi A6M "Zero"

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Kaga van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.