Hess Swisstrolley: verschil tussen versies
k →Tweede generatie: sp, replaced: door door → door met AWB |
|||
Regel 83: | Regel 83: | ||
! Opmerkingen |
! Opmerkingen |
||
|- |
|- |
||
| rowspan="1" | |
| rowspan="1" | {{NL}} |
||
| [[Breng]] |
| [[Breng]] |
||
| '''3e''' |
| '''3e''' |
||
Regel 91: | Regel 91: | ||
| Alleen inzet op lijn 1, 3, 5 en 7 |
| Alleen inzet op lijn 1, 3, 5 en 7 |
||
|- |
|- |
||
| rowspan="8" | |
| rowspan="8" | {{CH}} |
||
| [[Bernmobil]] |
| [[Bernmobil]] |
||
| '''2e''' |
| '''2e''' |
Versie van 10 apr 2011 15:43
Hess Swisstrolley (Algemene informatie) | |||
---|---|---|---|
Typeaanduiding | NAW/Hess/ABB BGT-N | BGT-N2 | Hess/Vossloh Kiepe BGT-N2C (O2668) |
SwissTrolley 1 | SwissTrolley 2 | SwissTrolley 3 | |
Bouwjaren | 1989-1995 | 1996-2002 | 2003-heden |
Carrosserie | NAW | NAW | Carrosserie Hess AG |
Elektrische aandrijving | ABB / Siemens | tot 1998: Siemens Vanaf 1998: Kiepe |
Vossloh |
Hoofdaandrijving | Stroom asynchroom | ||
Motor | EEV Euro 5 IVECO | ||
Versnellingsbak | Automaat Voith D854.5E | ||
Vermogen | 118 kW (160 pk) | ||
Totale lengte | 17 976 mm | ||
Totale breedte | 2 550 mm | ||
Hoogte | 3 440 mm | ||
Aantal assen | 3 | ||
Aantal aandrijfassen | 2 | ||
Aantal geleden assen | 1 | ||
Ledig gewicht (afhankelijk van uitvoering) | ca. 16 650 kg | ||
Maximaal totaalgewicht | 30 000 kg | ||
Aantal zitplaatsen | 38-48 | ||
Aantal staanplaatsen | 92-102 | ||
Capaciteit | ca. 140 personen |
De Hess Swisstrolley is een trolleybus die wordt geproduceerd door Carrosserie Hess AG in Bellach in Zwitserland. Het is een 18 meter lange gelede bus met een lage vloer waardoor deze toegankelijk is voor gehandicapten en mensen met kinderwagens. In de bus kunnen ongeveer 130 mensen vervoerd worden. In totaal zijn er de afgelopen jaren 3 generaties ontwikkeld.
Geschiedenis
Eerste generatie
In 1989 ontwikkel Hess, samen met de bedrijfsvoertuigbouwer Arbon & Wetzikon (NAW) als chassisleverancier en Asea Brown Boveri (ABB) als leverancier van elektrische apparatuur, de eerste met een lage vloer gelede trolleybus. Dit type bus kreeg de typeaanduiding NAW/Hess/ABB BGT-N oftewel Swiss Trolley. Het eerste prototype was in vele steden te gast voor proefritten, soms zelfs in de reguliere dienst. Uiteindelijk werden er in 1991 dertien voertuigen (serie 701-713) gekocht in 1991 door de Transports Publics Genevois (met elektrische apparatuur van Siemens) en een exemplaar door de Zwitserse federale spoorwegen (Verkehrsbetriebe Biel).
Tweede generatie
In 1996 kwam Hess met de tweede generatie van de Zwitserse trolleys in het toen nieuwe Hess-design op de markt. De typeaanduiding werd veranderd in NAW/Hess/ABB BGT-N2, de naam in SwissTrolley 2 en het elektrische apparatuur werd toen geleverd door Siemens en vervolgens vanaf 1998 door Kiepe. In totaal werden er 35 exemplaren verkocht.
In 1996 gingen er vijf exemplaren naar Transports Régionaux Neuchâtelois voor de stadsdienst in La Chaux-de-Fonds en acht exemplaren naar de stadsvervoerder Städtischen Verkehrsbetriebe Bern, voor op het trolleynetwerk van Bern. In 1998 gingen er nog een twaalf exemplaren naar Städtischen Verkehrsbetriebe Bern en tien exemplaren naar Verkehrsbetriebe Biel voor gebruik in Biel.
Derde generatie
De SwissTrolley 3, die wordt gebouwd sinds 2003, is nu het meest succesvolle onderdeel van de SwissTrolley-serie. De LighTram is gebaseerd op deze serie en wordt sinds 2003 ontwikkeld. Na het faillissement van NAW in 2002, had Hess besloten om het chassis voor de bussen zelf te bouwen. Componenten, zoals assen en ophanging, blijven daarentegen door Daimler-Benz geleverd. De elektrische apparatuur werd geleverd door Vossloh, de opvolger van de onderneming Kiepe. De exacte typeaanduiding van de SwissTrolley 3 (vaak afgekort tot ST 3) is Hess/Vossloh Kiepe BGT-N2C (O2668).
Ontwerp
In eerste instantie verschilde de SwissTrolley 3 in 2003 aan de buitenkant niet zoveel van de SwissTrolley 2. Er waren alleen enkele kleine dingen zoals de kuip op het dak. Het Hess ontwerp uit 1996 was in deze tijd met kleine aanpassingen nog steeds actueel. In het interieur vielen een aantal dingen op. Zo vielen vooral de nieuwe, gebogen vormen van de ondersteunende staven en het feit dat de rolstoelplaatsen nu te vinden waren in de de tweede en de derde deur, en niet langer meer in de tweede en de vierde deur. Ook werden andere stoelen geïnstalleerd. Er moet echter worden opgemerkt, dat de inrichting van de bussen kan worden beïnvloed door de exploitanten.
Vanaf 2006 werd de SwissTrolley 3 gebouwd in het nieuwe Hess-ontwerp. Deze verandering was vooral aan de buitenkant te zien. Binnenin de bus was er weinig veranderd, met uitzondering van het feit dat de stoelen een andere vorm kregen.
Arnhem
In 2009 bestelde Breng (Novio) negen bussen (serie 5234-5242) voor de stadsdienst in Arnhem met nog een optie voor vijf bussen meer. Deze bussen waren exemplaren van de derde generatie en zouden een groot deel van de oude Volvo-trolleybussen vervangen.
Inzet
In Nederland is Breng de enige busmaatschappij die met de HESS trolleys rijdt. Daarnaast rijden er vooral in Zwitserland nog verschillende exemplaren rond.
Land | Bedrijf | Generatie | Aantal | Series | Inzet | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
Nederland | Breng | 3e | 9 | 5234-5242 | Arnhems trolleybusnet | Alleen inzet op lijn 1, 3, 5 en 7 |
Zwitserland | Bernmobil | 2e | 20 | 1-20 | Bern | Ex-SVB |
TNCE | 3e | 20 | 131-150 | Neuchâtel | ||
TPG | 1e | 13 | 701-713, (721) | Genève | 709 werd in 2003 omgebouwd en kreeg nummer 721. | |
3e | 38 | 731–768 | Genève | |||
TRN | 2e | 5 | 121-125 | Neuchâtel | ||
VBSH | 1e | 8 | 111-118 | Schaffhausen | ||
3e | 8 | ?? | Schaffhausen | Nog te leveren tijdens de zomer van 2011 | ||
Verkehrsbetriebe Zürich | 3e | 23 | 144-161 | Zürich |