Lengte (meetkunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 8 dec 2020 14:48

Lengte is de grootste afmeting van een object (de grootste afstand tussen twee punten van dat object). In het geval van een eendimensionaal object, zoals een lijnstuk, is het ook de enige afmeting. Voor langwerpige tweedimensionale en driedimensionale objecten heet de betreffende richting de lengterichting, ook aangeduid als overlangs. Bij een tweedimensionaal object heet de richting loodrecht op de lengte de breedterichting, ook aangeduid als dwars of overdwars. De grootste afmeting in die richting heet de breedte. Voor driedimensionale objecten is er ook nog een derde afmeting. De gebruikte termen voor de drie afmetingen variëren, ook afhankelijk van de oriëntatie. Men spreekt bijvoorbeeld ook van de dikte, de hoogte en/of de diepte.

Relativiteit

Volgens de speciale relativiteitstheorie van 1905 is lengte geen vaste eigenschap van een star voorwerp. Hetzelfde object kan in verschillende inertiaalstelsels verschillende lengtes (en andere afmetingen) hebben. Het gaat hierbij niet om gezichtsbedrog, maar om echte, meetbare lengtes.

Gehanteerde lengtematen

In de fysieke ruimte wordt lengte gemeten in een bepaalde eenheid. Wereldwijd zijn de eenheden van het metrieke stelsel het meeste in gebruik. De basiseenheid daarin is de meter.

In voornamelijk Angelsaksische landen landen wordt het imperiale stelsel gehanteerd, met mile (mijl), yard, foot (voet) en inch (duim).

In de zeevaart en de luchtvaart gebruikt men de zeemijl, opgedeeld in tien stukken, kabellengtes genaamd.

In de astronomie gebruikt men voor de zeer grote afstanden de astronomische eenheid, de parsec en het lichtjaar.

Voor zeer kleine afmetingen wordt nog soms de verouderde en afgeraden eenheid ångström gehanteerd.

In de wiskunde wordt gewerkt met dimensieloze grootheden en hoeft er geen lengte-eenheid te worden gedefinieerd.

Oude lengtematen

Onder meer in Nederland hanteerde men voor de invoering van het metrieke stelsel lengtematen als voorling, roede, vadem of vaam, el, voet en duim.

In het Verenigd Koninkrijk kende men als oude lengtematen onder meer de furlong (voorling) en de fathom (vadem).

De Kelten en Germanen hadden de woedensspanne, de spanbreedte tussen uitgestrekte duim en wijsvinger.

De Romeinen kenden de Romeinse mijl, in Nederland aangetroffen op Romeinse mijlpalen langs wegen uit die tijd. Andere lengtematen waren digitus (kootje), palmus (handpalm, pes (voet) en passus (pas of paslengte).

Lengte bij een speciale metriek

Bij een speciale metriek kan het begrip lengte, zelfs in het eendimensionale geval de lengte van een lijnstuk, problematisch zijn. De afstand van het begin tot het eind is dan niet te interpreteren als de lengte van een kortste route die de som is van de lengtes van delen van de route. Dit doet zich bijvoorbeeld voor bij een ultrametriek, want de hele route zou niet langer zijn dan het langste van de delen.

Externe link

Cijfertabel over de gemiddelde lengte van Belgen, Nederlanders en andere EU-burgers

Zie ook

Booglengte

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 [[Bestand:Lengte&breedte.svg|thumb|250px|De lengte en breedte van een rechthoek]]
-'''Lengte''' is de grootste afmeting van een [[object (ding)|object]] (de grootste [[afstand]] tussen twee punten van dat object). In het geval van een [[eendimensionaal]] object, zoals een [[lijnstuk]], is het ook de enige afmeting. Voor langwerpige [[tweedimensionaal|tweedimensionale]] en [[driedimensionaal|driedimensionale]] objecten heet de betreffende richting de lengterichting, ook aangeduid als ''overlangs''. Bij een tweedimensionaal object heet de loodrechte richting de breedterichting, ook aangeduid als ''dwars'' of  ''overdwars''. De grootste afmeting in die richting heet de [[Breedte (meetkunde)|breedte]]. Voor [[driedimensionaal|driedimensionale]] objecten is er ook nog een derde afmeting. De gebruikte termen voor de drie afmetingen variëren, ook afhankelijk van de oriëntatie. Men spreekt bijvoorbeeld ook van de dikte, de hoogte en/of de diepte.
+'''Lengte''' is de grootste afmeting van een [[object (ding)|object]] (de grootste [[afstand]] tussen twee punten van dat object). In het geval van een [[eendimensionaal]] object, zoals een [[lijnstuk]], is het ook de enige afmeting. Voor langwerpige [[tweedimensionaal|tweedimensionale]] en [[driedimensionaal|driedimensionale]] objecten heet de betreffende richting de lengterichting, ook aangeduid als ''overlangs''. Bij een tweedimensionaal object heet de richting loodrecht op de lengte de breedterichting, ook aangeduid als ''dwars'' of  ''overdwars''. De grootste afmeting in die richting heet de [[breedte (meetkunde)|breedte]]. Voor [[driedimensionaal|driedimensionale]] objecten is er ook nog een derde afmeting. De gebruikte termen voor de drie afmetingen variëren, ook afhankelijk van de oriëntatie. Men spreekt bijvoorbeeld ook van de dikte, de hoogte en/of de diepte.
 == Relativiteit ==
@@ Regel 8: / Regel 8: @@
 In de fysieke ruimte wordt lengte gemeten in een bepaalde [[Natuurkundige eenheid|eenheid]]. Wereldwijd zijn de eenheden van het [[metrieke stelsel]] het meeste in gebruik. De basiseenheid daarin is de [[meter]].
-In slechts enkele landen wordt het [[Brits-Amerikaans maatsysteem|imperiale stelsel]] gehanteerd, met de [[Engelse mijl (lengtemaat)|mijlen]], [[voet (lengtemaat)|voeten]], [[yard]]s, [[inch]]es en andere.
+In voornamelijk [[Angelsaksische landen]] landen wordt het [[Brits-Amerikaans maatsysteem|imperiale stelsel]] gehanteerd, met [[Engelse mijl (lengtemaat)|mile]] (mijl), [[yard]], [[foot ]] (voet) en [[inch]] (duim).
+In de [[zeevaart]] en de [[luchtvaart]] gebruikt men de [[zeemijl]], opgedeeld in tien stukken, ''[[kabellengte]]s'' genaamd.
-Voor zeer grote afstanden gebruikt men ook de [[astronomische eenheid]], de [[parsec]] en het [[lichtjaar]].
+In de [[astronomie]] gebruikt men voor de zeer grote afstanden de [[astronomische eenheid]], de [[parsec]] en het [[lichtjaar]].
 Voor zeer kleine afmetingen wordt nog soms de verouderde en afgeraden eenheid [[Ångström (eenheid)|ångström]] gehanteerd.
-In de wiskunde wordt gewerkt met [[Dimensieloos getal|dimensieloze grootheden]], en hoeft er daarom geen lengte-eenheid gedefinieerd te worden.
+In de wiskunde wordt gewerkt met [[dimensieloos getal|dimensieloze grootheden]] en hoeft er geen lengte-eenheid te worden gedefinieerd.
 == Oude lengtematen ==
-In oude culturen werden andere lengtematen gebruikt dan het imperiale en metrieke stelsel. In Nederland hanteerde men vroeger o.a. de [[El (lengtemaat)|el]] en [[Duim (lengtemaat)|duim]] als lengtemaat. De [[Kelten]] en [[Germanen]] hadden de [[Woedensspanne]] als lengtemaat. De [[Romeinse Rijk|Romeinen]] kenden de [[Romeinse mijl|mijl]] op [[mijlpaal|mijlpalen]] om de afstand aan te geven.
+Onder meer in Nederland hanteerde men voor de invoering van het metrieke stelsel lengtematen als [[voorling]], [[roede (lengtemaat)|roede]], [[vadem]] of vaam, [[el (lengtemaat)|el]], [[voet (lengtemaat)|voet]] en [[duim (lengtemaat)|duim]].
+In het [[Verenigd Koninkrijk]] kende men als oude lengtematen onder meer de furlong (voorling) en de fathom (vadem).
+De [[Kelten]] en [[Germanen]] hadden de [[woedensspanne]], de spanbreedte tussen uitgestrekte duim en wijsvinger.
+De [[Romeinse Rijk|Romeinen]] kenden de [[Romeinse mijl]], in Nederland aangetroffen op Romeinse [[mijlpaal|mijlpalen]] langs wegen uit die tijd. Andere lengtematen waren digitus (kootje), palmus (handpalm, pes (voet) en passus (pas of paslengte).
 == Lengte bij een speciale metriek ==