Vulcanus (fabriek): verschil tussen versies
| Regel 30: | Regel 30: | ||
*''Vulcanus 1920 - 1999'', C. Blaauw, drukkerij Gelre |
*''Vulcanus 1920 - 1999'', C. Blaauw, drukkerij Gelre |
||
*''Buiten bedrijf Vulcanus B.V.'', E. Nijhof, Stichting Publicatiefonds Industrieel Erfgoed Nederland |
*''Buiten bedrijf Vulcanus B.V.'', E. Nijhof, Stichting Publicatiefonds Industrieel Erfgoed Nederland |
||
*''Vulcanus 50 jaar, De Gieterij juli 1970, 18-19 |
|||
{{References}} |
{{References}} |
||
}} |
}} |
||
Versie van 25 mrt 2021 09:55
Vulcanus is de naam van een ijzergieterij te Vaassen in de provincie Gelderland, die bestond van 1920 tot 1999. Onder de naam Nannoka Vulcanus Industries bv is nog een gieterij actief te Langerak bij Doetinchem.
Geschiedenis
De N.V. Nederlandsche IJzergieterij Vulcanus werd op 21 juni 1920 opgericht te Rotterdam, op initiatief van Jan Hamer.
De ijzergieterij moest gaan voorzien in de grote vraag naar producten vervaardigd van het zogeheten Vulcanus-ijzer, een gietijzer van geheime samenstelling. Een Amsterdamse diamantslijper, Simon Stern, ontevreden over de kwaliteit van het ijzer van zijn diamantmolen, was na vele proefnemingen tot een bevredigend resultaat gekomen. Daarvoor zag een relatie, de technisch handelaar/fabrikant Jan Hamer, wel afzet, zeker na geslaagde proefnemingen samen met de Nederlandse Spoorwegen. De productie werd eerst uitbesteed aan ijzergieterijen te Tegelen maar vanwege de snel toenemende vraag werd besloten tot eigen productie. Vanwege de lage grondprijs en de aanwezigheid van geschikt vormzand in de nabijheid, werd als vestigingsplaats Vaassen gekozen. De fabriek werd op 27 juli 1921 feestelijk geopend. Naast het gieten van ijzer, hield Jan Hamer zich ook bezig met de productie van liften, een voortzetting hiervan is anno 2011 nog steeds actief als Freelift in Heerhugowaard.
Men produceerde aanvankelijk onder meer remblokken en roosterijzers voor de Nederlandse Spoorwegen en de Nederlandsch-Indische Spoorwegmaatschappij. Daarnaast werden tot 1932 in Vaassen liften geproduceerd. In 1937 telde het bedrijf bijna 400 medewerkers en produceerde het meer dan 10.000 ton aan gietijzerproducten.
In het begin van de jaren 50 van de 20e eeuw werd als een van de eerste gieterijen gestart met het produceren van het hoogwaardiger nodulair gietijzer of SG-ijzer, dat kon worden toegepast in het gebied tussen staal en gewoon gietijzer. De producten hiervan vervaardigd werden onder meer toegepast in de machinebouw, vangrailstijlen, scheepsbolders en bromfietscilinders. In 1970 werd de gieterij Snoeck & Boon te Doetinchem overgenomen.
Met in zijn hoogtijdagen meer dan 500 werknemers vormde het bedrijf een belangrijke economische en sociale factor in het dorpsleven van Vaassen. Ook binnen het bedrijf werden de sociale aspecten gekoesterd, wat bleek uit jaarlijkse uitstapjes voor het voltallig personeel, en uitgebreide aandacht voor jubilarissen, en individuele werknemers in het bedrijfsblad "de Schaarpan". De kansel van de Dorpskerk te Vaassen was tot de renovatie in 2013 een nog altijd een zichtbaar resultaat van de betrokkenheid van het bedrijf, en het vakmanschap van de modelmakers die er werkten.
Ondergang
Vanaf 1972 ging het minder goed met de gieterij in Vaassen, onder andere door overcapaciteit en concurrentie in de bedrijfstak. In 1979 ging Vulcanus op in de Verenigde Gieterijen Nederland. Aanhoudende problemen waren aanleiding om de vestiging in Doetinchem te verzelfstandigen in 1984, om deze te vrij te houden van de problemen in Vaassen. In 1982 was het personeelsbestand al teruggelopen naar 260 personen. Na een reorganisatie in dat jaar werd het personeelsbestand teruggebracht naar 162, en het jaar daarop naar 100 werknemers. Na enkele goede en minder goede jaren waren productietechnische argumenten uiteindelijk de reden voor een integratie van de gieterij in Doesburg en die in Vaassen. Onder meer het feit dat het 6 hectare grote bedrijfsterrein in Vaassen, dicht bij de dorpskern, gunstig lag voor woningbouw, in tegenstelling tot het in de uiterwaarden gelegen terrein in Doesburg, heeft ten grondslag gelegen aan het besluit de fabriek in Vaassen in 1999 te sluiten en de productie in Gieterij Doesburg te continueren. De verzelfstandigde vestiging in Langerak bij Doetinchem werkt onder de naam Nannoka Vulcanus Industries bv.
Vlak voor de sloop heeft fotograaf JRobert Germeraad een aantal dagen met zijn camera op het Vulcanusterrein rondgelopen om nog iets van de sfeer van de Vulcanus vast te leggen.
Op het terrein in Vaassen is na sloop van de gebouwen en sanering van de grond inmiddels een woonwijk verrezen: "de Vulcanusbuurt". In straatnamen als vormerij en gieterij klinkt de historie door.
Externe link
Bronnen
|