Plantage

Dit artikel gaat over plantages in algemene zin. Zie Plantage (Amsterdam) voor de Amsterdamse Plantagebuurt en Plantage (Montferland) voor het parkbos de Plantage in 's-Heerenberg

Theeplantages in de omgeving van Bogor - Indonesië

Een plantage is een stuk grond waarop op grote schaal gewassen in monocultuur verbouwd worden. Plantages komen meestal voor in de tropen, met gewassen als bijvoorbeeld suikerriet, koffie, thee, bananen, soja, ananas, Aloë vera, teakhout, cacao, coca, hennep, opium en tabak.

Plantages zijn op grote schaal aangelegd in de 16de en 17de eeuw door de Portugezen, Spanjaarden, Engelsen, Fransen, Nederlanders en andere Europeanen die in de 16de en 17de eeuw het hele Caribisch gebied en grote delen van het Amerikaanse vasteland koloniseerden. Met slaven als werkkrachten - eerst Indianen, later Afrikanen - verbouwden de Europese eigenaars van de plantages in deze zogenaamde 'plantagekoloniën' tropische landbouwproducten voor de Europese markt. Ook Nederlands-Indië kende plantages op grote schaal. Vanwege de grote hoeveelheid goedkope inlandse arbeidskrachten was het hier echter niet noodzakelijk slaven in te zetten.

Belangrijke analyses van het verschijnsel 'plantagekolonie' zijn gemaakt door P. Leroy-Beaulieu in zijn boek De la Colonisation chez les peuples modernes (Parijs, 1908) en A.G. Keller in zijn boek Colonisation. A Study of the founding of new societies (Boston, 1908).

In diverse steden in Nederland bestaat een buurt of wijk die Plantage wordt genoemd. Zowel in Amsterdam als in Leiden is dit een groene woonbuurt voor welgestelde burgers. In de Plantage in Amsterdam vinden we onder andere de Hortus Botanicus Amsterdam en de dierentuin Natura Artis Magistra. Een van de grootste kastelen van Nederland, Huis Bergh in s-Heerenberg heeft een parkbos genaamd De Plantage.