Leuvenum
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
 | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Gelderland
| ||
| Gemeente |  Ermelo
| ||
| Coördinaten | 52° 18′ NB, 5° 43′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2008) |
70 | ||
| |||
Leuvenum is een buurtschap en landgoed in de gemeente Ermelo, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het landgoed is 600 hectare groot en heeft, inclusief het omringende gebied, 70 inwoners (2007).
De in een bosrijke omgeving gelegen buurtschap ligt iets ten noorden van de buurtschap Staverden, ongeveer op de lijn Elspeet - Ermelo. Leuvenum ligt in een agrarische enclave. Dit houdt onder andere in dat het landgoed is afgesloten voor wilde zwijnen, maar niet voor reeën en herten. Deze komen er dan ook veel voor.
Het huidige landgoed is rijk aan historische resten, waaronder de zich vertakkende Leuvenumse Beek, de monumentale boerderijen (met de kleuren van Leuvenum op de luiken: donkergroen met gele biezen), de oude enkwal die de vroegere buurschap omgaf, het omgrachtte bosterrein van het verdwenen Huis te Leuvenum (achter Uitspanning "De Zwarte Boer"), het huidige Huis te Leuvenum, de afwisseling op de Enk van bouwland en oude houtwallen.
De naam Leuvenum is vooral bekend door het ten noordwesten van de buurtschap gelegen Leuvenumse Bos, het ten noorden gelegen bos de Leuvenhorst, de Leuvenumse Beek, die door de buurtschap heen stroomt, het ten zuiden gelegen Leuvenumse Veld en niet te vergeten het Huis te Leuvenum.
Geschiedenis
Ontstaan en ontwikkeling
Leuvenum is één van de oudste woonplaatsen aan de Leuvenumse (Hierdense) beek. De naam komt van het Germaanse ‘heim’ (huis) en het Westfaalse ‘leve’, dat heuvel betekent. De eerste vermelding van Leuvenum is van ongeveer 1300, maar Leuvenum is waarschijnlijk in de Karolingische periode (zesde t/m de tiende eeuw) ontstaan. Deze datering is af te leiden uit de naam, een oude heemnaam.
Een bericht uit 1615 meldt over Uitspanning "De Zwarte Boer" als pleisterplaats en poststation. Dat heeft te maken met de diligences die hier passeerden. De wegen van Harderwijk naar Deventer (oude Hanzeweg) en van Zutphen naar Amersfoort (oude Hessenweg, o.a. Oude Putterweg en Oude Zwolseweg) kruisten hier. Deze ligging verklaart ook waarom het gehucht Leuvenum tussen 1615 en 1830 een posthalte bezat, waar postilions en vrachtrijders hun lading konden uitwisselen. Gezien de destijds heersende postale gebruiken is het aannemelijk dat De Zwarte Boer zelf of een bijbehorende schuur als poststation dienst deed. Hier konden dan de paarden worden gewisseld en de inwendige mens versterkt. Door de aanleg van de Zuiderzeestraatweg in 1830 tussen Amersfoort en Zwolle verviel al gauw de dienst van de postwagens via Harderwijk richting Deventer.
Tussen 1839-1859 kwam het gebied geïsoleerd te liggen, dat veranderde weer toen in het laatstgenoemde jaar de aanleg van een grindweg vanuit Harderwijk richting Elspeet een feit werd. In 1931 werd deze weg geasfalteerd. Dit betekende een betere bereikbaarheid van de buurtschap en de komst van vacantiegasten en recreanten. "De Zwarte Boer" kreeg meer en meer een horecabestemming.
Het huidige landgoed
In 1919 kwam het landgoed in bezit van Jonkheer Doctor Cornelis Johannes Sandberg. Jonkheer Sandberg kocht het landgoed van een neef van hem. De jonkheer liet de oude boerderijen afbreken, de hei ontginnen, voegde land samen en legde bossen aan langs het Putter fietspad, zo ontstond het huidige landgoed.
De familie verbleef eerst in de zomer nog in het (inmiddels afgebroken) jachthuis. De Jonkheer had last van astma en merkte dat het in Leuvenum veel beter ging met zijn gezondheid. Hij liet het Huis te Leuvenum bouwen en na verloop van tijd betrok de familie het huis.
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, in januari 1945, is Jonkheer Sandberg samen met zijn vrouw en zoon opgepakt door de Duitsers. Vader en zoon zijn niet meer terug gekomen. De belangrijkste weg in Leuvenum is naar hem vernoemd: Jhr. Dr. C.J. Sandbergweg. Het landgoed is tegenwoordig eigendom van de Stichting Sandberg van Leuvenum.
Paddenoverzetactie
Elk jaar in de voorjaarsvakantie organiseert de afdeling Noord-West Veluwe van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) een paddenoverzetactie in Leuvenum. In 2007 is het de 25ste keer dat deze actie wordt georganiseerd.
Rond maart trekt de gewone pad, de kleine watersalamander en de bruine kikker naar de grote vijver op het landgoed. Bij het oversteken van de Jhr. Dr. C.J. Sandbergweg werden in het verleden tientallen dieren doodgereden. Om dit te voorkomen plaatst de KNNV netten langs de kant van de weg, met op bepaalde plekken ingegraven emmers. Bij de nachtelijke tochten van de padden, vallen zij in de emmers. De emmers worden iedere ochtend leeggehaald door leden van de KNNV. Zo kunnen de padden veilig de overkant van de weg bereiken.
Verenigingen
- Leuvenum valt onder de 'Buurtvereniging Speuld en omstreken'. De buurtvereniging geeft maandelijks 'Tolnieuws' uit, het verenigingsblad.
- Leuvenum heeft samen met Staverden de 'Oranjevereniging Leuvenum/Staverden'. Het grootste jaarlijks terugkerende evenement is het Oranjefeest, met vogelschieten en zeskamp. Het feestterrein bevindt zich op een weiland midden in Leuvenum.
Zie ook
· 
· 