Standbeeld Petrus Donders
| Standbeeld van Petrus Donders | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Kunstenaar | J.P. Maas | |||
| Jaar | 1926 | |||
| Materiaal | brons | |||
| Locatie | Wilhelminapark, Tilburg | |||
| Monumentnummer | 521218 | |||
| ||||
Het standbeeld van Petrus Donders is een gedenkteken in het Wilhelminapark in de Nederlandse stad Tilburg.[1]
Achtergrond
Petrus Norbertus Donders of Peerke Donders (1809-1887), was een Nederlandse missionaris. Hij werd geboren als zoon van een wever in de buurtschap Heikant, bij Tilburg. Nadat hij in 1841 tot priester werd gewijd vertrok hij naar Suriname. Hij werd kapelaan in Paramaribo en bij een leprakolonie op een voormalige plantage buiten de stad. Vanaf 1856 woonde en werkte hij in Batavia. Hij trad toe tot de congregatie van de redemptoristen en maakte vanaf 1867 missiereizen naar de binnenlanden van Suriname. In 1882 keerde hij terug naar Paramaribo, waar hij betrokken was bij de bouw van de Sint Petrus en Pauluskathedraal. Drie jaar later ging hij opnieuw naar Batavia, waar hij in 1887 overleed. Zijn lichaam werd bijgezet in de kathedraal in Paramaribo. In 1982 werd Donders zalig verklaard.
- Standbeeld
In 1920 werd in Utrecht een standbeeld geplaatst van de oogspecialist Frans Donders. Op uitnodiging van de wijkvereniging Noorderbelang in Tilburg, hield dr. De Brouwer in november 1921 een lezing over Frans en Petrus Donders, die beiden uit Tilburg afkomstig waren. Nog tijdens deze bijeenkomst werd besloten een monument voor de apostel der melaatsen op te richten.[2][3] Het jaar erop werd een comité van oprichting samengesteld, erevoorzitter was commissaris van de Koningin baron van Voorst tot Voorst en voorzitter van het uitvoerend comité de wethouder J.C. Akkermans. Om geld in te zamelen werd door het comité onder meer een kalender uitgegeven. Op diverse plaatsen in het land werden subcomités opgericht, die zich ook gingen bezighouden met de inzameling van geld.
Begin 1925 werd de opdracht voor het standbeeld gegund aan de Haarlemse beeldhouwer Johannes Petrus Maas. Hij verbeeldde Donders in priestergewaad, met aan zijn linkerhand een geknielde creool. Het beeld werd in brons gegoten bij P.G. du Chateau en Zonen in Schiedam. Het beeld werd geplaatst in de noordwesthoek van het Wilhelminapark, waar het op 1 augustus 1926 werd onthuld door Arnold Diepen, bisschop van het bisdom 's-Hertogenbosch.[4] Het standbeeld werd vervolgens overgedragen aan de gemeente en door burgemeester Frans Vonk de Both in dank aanvaard.
In 1933 werd bij het gereconstrueerde geboortehuis van Peerke Donders het Peerke Dondersmonument opgericht.
Beschrijving
Het bronzen beeld toont Donders ten voeten uit, gekleed in een priestertoog. Hij houdt in zijn geheven rechterhand een crucifix, zijn linkerhand rust op het hoofd van een knielende creoolse lepralijder. Het beeld staat op een taps toelopende sokkel is gemaakt van euville, Frans kalksteen. Aan de zijkanten van de sokkel zijn in brons reliëf het wapen van Tilburg en een schip op zee aangebracht, als symbool voor de oversteek naar Suriname.[5] Het opschrift op de voorzijde luidt:
PETRUS
DONDERS
Afbeeldingen
Waardering
Het standbeeld werd in 2002 als rijksmonument in het Monumentenregister opgenomen, vanwege het "cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een sociaal-economische en geestelijke ontwikkeling, namelijk de versterking van de rol van het katholicisme in de maatschappij in het interbellum, tot uiting komend in de waardering voor de uit Tilburg afkomstige zalige Peerke Donders. Het heeft kunsthistorisch belang voor de geschiedenis van de openbare standbeelden en vanwege de plaats in het werk van het atelier Maas. Het beeld heeft ensemblewaarde vanwege de markante plaats in het als gezicht te beschermen Wilhelminapark, dat op nationaal niveau een belangrijk ensemble vormt."[1]
Zie ook
- ↑ a b Informatie over rijksmonumentnummer 521218
- ↑ Spapens, P. (2002) "Stoffelijke herinneringen aan een nog altijd populaire Tilburger : Peerke's devotionalia", Tilburg, tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur. Jaargang 20, nr. 1, maart 2002.
- ↑ Een herdenkingsdag, De Maasbode, 13 januari 1922.
- ↑ De eerbiedwaardige Petrus Donders: onthulling van het standbeeld te Tilburg, De Maasbode, 2 augustus 1926.
- ↑ Kunst in de Openbare Ruimte van Tilburg: Monument Peerke Donders (1809-1887)
