Werner Schartow

Werner Schartow
Geboren	5 februari 1890 Argenau, Kreis Hohensalza, Provincie Posen, Pruisen, Duitse Keizerrijk
Overleden	25 juni 1977 West-Berlijn, West-Duitsland
Land/zijde	Duitse Keizerrijk  Weimarrepubliek  Nazi-Duitsland
Onderdeel	Pruisische leger Deutsches Heer Reichswehr Heer
Dienstjaren	1910 - 1945
Rang	Generalleutnant
Eenheid	Grenadier-Regiment „König Wilhelm I.“ (2. Westpreußisches) Nr. 7 Führerreserve (OKH) (IX) 17 maart 1941 - 22 maart 1941 Führerreserve (OKH) (IX) 1 augustus 1941 - 19 februari 1942 Adjudant/Gruppenkommando 3 1 juni 1937 - 1 september 1939 Adjutant/Heeresgruppen-Kommando 3 1 februari 1938 - 1 september 1938 Staf/1e Pantserdivisie 1 september 1938 - 10 november 1938 Staf/44e Infanteriedivisie 8 september 1939 - 25 oktober 1939 Führerreserve (OKH) (IX) 29 november 1943 - 15 december 1943
Bevel	Schutzpolizei Suhl 23 maart 1934 - 15 oktober 1935 2e Bat./8e Infanterieregiment 15 oktober 1935 - mei 1937 Commandant van Weimar 10 november 1938 - 10 september 1939 Infanterie-Ersatz-Regiment 69 25 oktober 1939 - 16 januari 1940 401e Infanterieregiment 16 januari 1940 - 17 maart 1941 Commandant van Sofia 22 maart 1941 - 1 augustus 1941 167e Infanteriedivisie 1 augustus 1941 - 11 augustus 1941 Division z.b.V. 429 19 februari 1942 - 3 maart 1943/ 26 maart 1943 Feldkommandant/Militärbefehlshaber Frankreich 3 maart 1943 - 15 maart 1943 Oberfeldkommandantur 397 (OFK 397) (m.d.W.d.G.b.) 15 maart 1943 - 30 april 1943 Oberfeldkommandantur 225 (OFK 225) 7 februari 1944 - juli 1944 Oberfeldkommandantur 225 (OFK 225) Juli 1944 - 14 oktober 1944 Division z.b.V. 601 1 november 1944 - 28 maart 1945 Division z.b.V. 602 Oktober 1944/28 maart 1945 - 8 mei 1945
Slagen/oorlogen	Eerste Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
Onderscheidingen	zie onderscheidingen
Portaal    Tweede Wereldoorlog

Werner Adolf Benedikt Schartow (Argenau, 5 februari 1890 - West-Berlijn, 25 juni 1977) was een Duitse officier en Generalleutnant tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Leven

Op 5 februari 1890 werd Werner Schartow geboren in Argenau. Hij was de zoon van de Forstmeister Benedikt Schartow (28 februari 1933) en zijn vrouw Elisabeth Schartow (geboortenaam Salémon) (10 oktober 1935).

Na zijn opleiding aan de cadettenschool, trad Schartow als Fähnrich (vaandrig) in dienst van het Pruisische leger, en werd geplaatst in het Grenadier-Regiment "König Wilhelm I." (2. Westpreußisches) Nr. 7. Na zijn bezoek aan de militaire academie werd hij op 20 maart 1911 bevorderd tot Leutnant (tweede luitenant). Het Patent werd daarbij op 24 juni 1909 vastgelegd. Als gevolg van zijn bevordering, werd Schartow nu als compagnieofficier ingezet in het Grenadier-Regiment "König Wilhelm I." (2. Westpreußisches) Nr. 7. In mei 1914 werd hij dan benoemd tot adjudant van het 1e bataljon in het 2. Westpreußisches Grenadier-Regiment "König Wilhelm I" Nr. 7.

Eerste Wereldoorlog

In de zomer van 1914 kwam hij aan het begin van de Eerste Wereldoorlog naar het front. Op 28 juni 1915 werd Schartow daar bevorderd tot Oberleutnant (eerste luitenant). Na zijn bevordering werd hij vanaf 1 juli 1915 als compagniecommandant van de 1e compagnie in het 2. Westpreußisches Grenadier-Regiment "König Wilhelm I" Nr. 7 ingezet. Midden december 1916 werd Schartow benoemd tot regimentsadjudant in het 2. Westpreußisches Grenadier-Regiment "König Wilhelm I" Nr. 7. Op 15 juli 1918 werd hij dan tot Hauptmann (kapitein bevorderd. Vanaf 1 september 1918 werd hij ingezet als adjudant in de 8e Infanteriebrigade. Deze functie behield Schartow tot het einde van de oorlog.

Interbellum

Na de oorlog bleef hij dienen als adjudant van de 8e Infanteriebrigade. In juli 1919 werd Schartow naar het rekruteringsdepot van het Pruisische ministerie van Oorlog gecommandeerd. Eind augustus 1919 trad hij als Hauptmann over naar de Sicherheitspolizei in Berlijn. Op 10 november 1919 trouwde Schartow de twaalf jaar oudere Maria Emma Liebenstein (gescheiden Nowack), de dochter van de wijnboer Karl Liebenstein uit Berlin-Charlottenburg.

Op 31 januari 1920 werd hij pas officieel uit de voorlopige Reichsheer ontslagen. Daarna werkte hij verder in de politie. Midden jaren '20 behoorde Schartow als Hauptmann tot de Schutzpolizei. Op 4 januari 1926 ging hij scheiden van zijn eerste vrouw. Hierna hertrouwde Schartow op 5 augustus 1926 met twaalf jaar jongere Else Margarethe Elisabeth Willinsky in Berlijn. Het echtpaar kreeg een dochter (1927) en een zoon (1933). Op 29 april 1927 volgde zijn bevordering tot Major der Polizei (majoor in de politie). Schartow werd later benoemd tot commandant van de Schutzpolizei in Suhl. Op 1 december 1933 kreeg hij het commando over de Landespolizei-Abteilung Erfurt. Als gevolg van deze aanstelling, werd hij op 20 april 1935 bevorderd tot Oberstleutnant der Polizei (luitenant-kolonel in de politie). Zijn Rangdienstalter (RDA) werd daarbij vastgesteld op 1 september 1934.

Tijdens de verdere uitbouw van de Reichswehr in de Wehrmacht, werd Schartow op 15 oktober 1935 als Oberstleutnant in de Heer overgenomen. Op 15 oktober 1935 werd hij de komende tijd als commandant van het 2e bataljon in het 8e Infanterieregiment, dat gestationeerd was aan de Frankfurt an der Oder ingezet. Als bataljonscommandant werd Schartow op 1 maart 1937 bevorderd tot Oberst (kolonel). Eind mei 1937 droeg hij zijn commando weer over, en werd op 1 juni 1937 als adjudant naar Dresden overgeplaatst om daar te gaan dienen in het Gruppenkommando 3. Door naamswijziging van de staf in februari 1938, werd Schartow adjudant in het Heeresgruppen-Kommando 3. Op 1 september 1938 werd hij naar de staf van de 1e Pantserdivisie gecommandeerd. Hierna volgde zijn benoeming tot commandant van Weimar. Tijdens het uitoefenen van deze functie was hij gerechtigd om het uniform van het 8e Infanterieregiment te mogen dragen. Schartow behield deze functie ook tijdens de mobilisatie voor de Tweede Wereldoorlog in de zomer van 1939.

Tweede Wereldoorlog

Op 8 september 1939 werd Schartow naar de staf van de 44e Infanteriedivisie gecommandeerd. Als opvolger van de Oberst Rudolf von Tschudi, nam hij op 25 oktober 1939 het commando over het Infanterie-Ersatz-Regiment 69 in Soest op zich. Midden januari 1940 droeg Schartow zijn commando over aan de Oberstleutnant Hermann-Bernhard Ramcke, en werd op 16 januari 1940 tot commandant van het 401e Infanterieregiment benoemd. Dit regiment maakte in de zomer van 1940 onderdeel uit van de 170e Infanteriedivisie, en diende later als bezettingsmacht in Denemarken en later in Frankrijk. Op 1 maart 1941 werd Schartow bevorderd tot Generalmajor (brigadegeneraal). Midden maart 1941 droeg hij het commando over van de naar de Balkan verplaatste 401e Infanterieregiment, en werd weer in de Führerreserve geplaatst. Op 22 maart 1941 werd Schartow benoemd tot commandant van het Sofia in Bulgarije. Begin augustus 1941 werd hij als opvolger van de Generalleutnant Hans Schönhärl voor een paar maanden benoemd tot commandant van de 167e Infanteriedivisie. Hierna werd hij weer in het Führerreserve geplaatst. Vanaf 19 februari 1942 kreeg Schartow het commando over de Division z.b.V. 429. Met zijn benoeming tot commandant, was hij verantwoordelijk voor de Landesschützen (vergelijkbaar met infanterie eenheden) in Wehrkreis IX. Als gevolg hiervan werd Schartow op 1 maart 1943 bevorderd tot Generalleutnant (generaal-majoor). Op 3 maart 1943 droeg hij zijn commando weer over, en werd in het Führerreserve gezet. Hierna werd hij als Feldkommandant naar de staf van de Militärbefehlshaber Frankreich gecommandeerd. Vanaf 15 maart 1943 was Schartow voor een korte periode mit der Wahrnehmung der Geschäfte beauftragt (m.d.W.d.G.b.) (vrije vertaling: met de waarneming van de functie belast) van het Oberfeldkommandantur 397 (OFK 397). Later werd hij definitief benoemd tot commandant van het OFK 397. Daarna werd hij vanaf eind april 1943 commandant van Dnepropetrovsk. Begin februari 1944 werd Schartow als opvolger van de Generalleutnant Adolf von Kleist benoemd tot commandant van de Oberfeldkommandantur 225 (OFK 225) in Warschau. In juli 1944 droeg hij zijn commando weer over aan de Generalmajor Hermann Kruse, en nam het enige tijd later het commando weer over. In oktober 1944 door een naamswijziging van zijn staf tot commandant van de Division z.b.V. 602 benoemd. Vervolgens bleef hij leiding geven aan deze staf en de daaraan ondergeschikt gestelde eenheden in het generaal-gouvernement. In februari 1945 werd Schartow met zijn divisiestaf z.b.V. 602 in Opper-Silezië tot inzet.

Tijdens de capitulatie van de Wehrmacht in mei 1945, raakte Schartow bij Tábor in Russische krijgsgevangenschap. Hij werd vervolgens naar Rusland getransporteerd, waar hij in meerdere verschillende kampen geïnterneerd was. De kampen waren: Krasnogorsk (48), Cerny (62), Kiew (362), Stalingrad (476), Swerdlowsk, Poltawa (1) en Charkow (23).

In november 1947 werd hij door een militaire Sovjetrechtbank in Oekraïne veroordeeld tot 25 jaar werkkamp. Schartow werd in het goelag Workuta opgesloten. In oktober 1955 werd hij gerepatrieerd.

Na de oorlog

Over het verdere verloop van zijn leven is niets bekend. Op 25 juni 1977 stierf Schartow in West-Berlijn.

Carrière

Schartow bekleedde verschillende rangen in zowel het Pruisische leger als Heer. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen.

Datums	Pruisische leger	Politie	Heer
3 maart 1910	Fähnrich	—	—
20 maart 1911	Leutnant	—	—
28 juni 1915	Oberleutnant	—	—
15 juli 1918	Hauptmann	—	—
25 augustus 1919	—	Hauptmann der Polizei	—
29 april 1927	—	Major der Polizei	—
20 april 1935	—	Oberstleutnant der Polizei	—
15 oktober 1935 (met RDA vanaf 1 september 1934)	—	—	Oberstleutnant
1 maart 1937	—	—	Oberst
1 maart 1941	—	—	Generalmajor
1 maart 1943	—	—	Generalleutnant

• Opmerking: de rang van Generalmajor is vergelijkbaar met die van een hedendaagse brigadegeneraal (OF-6). Het Duitse leger kende tijdens de Tweede Wereldoorlog geen rang van een brigadegeneraal, waardoor de eerste generaalsrang een Generalmajor was. Het naoorlogse Duitse leger kent overigens wel volgens de NAVO schaal een brigadegeneraal als eerste generaalsrang.

Onderscheidingen

• IJzeren Kruis 1914, 1e Klasse en 2e Klasse
• Ridderkruis in de Huisorde van Hohenzollern met zwaarden
• Kruis voor Oorlogsverdienste, 1e Klasse (20 april 1943) en 2e Klasse (7 oktober 1940) met zwaarden

Bronnen, noten en/of referenties

• (de) Onbekende auteur, Lexikon der Wehrmacht: Schartow, Adolf Benedikt Werner. Geraadpleegd op 18 maart 2023.
• (en) Mitcham, Jr., Samuel W. (2007), German Order of Battle Volume One; 1st–290th Infantry Divisions in World War II (eBook). Stackpole Books, Mechanicsburg, 227, 285. ISBN 978-0811744904. Geraadpleegd op 24 maart 2023.
• (en) Kursietis, Andris J. (1999), The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II. Uitgeverij Aspekt, 149, 221. ISBN 90-75323-38-7. Geraadpleegd op 24 maart 2023.
• (en) Mitcham, Jr, Samuel W. (2007), German Order of Battle: Volume Two: 291–999th Infantry Divisions, Named Infantry Divisions, and Special Divisions in WWII (epub). Stackpole Books, Mechanicsburg, PA, 149, 152. ISBN 978-0-8117-3437-0. Geraadpleegd op 24 maart 2023.

---