Wikipedia:GLAM/Wikipedia in de Openbare Bibliotheek/Bibliotheek Arnhem/inl
voor het project Wikipedia in de Openbare Bibliotheek, Arnhem 2016-04-23
Wat ga ik doen ?
- Wikimedia en Wikipedia
- Iets over Wikipedia
- Wikimedia Commons
Preliminary remark
[bewerken | brontekst bewerken]
Wikipedia / Wikimedia is a worldwide movement.
Eén ding om dit te illustreren (en de context voor onze activiteiten te duiden): Wikipedia Zero.
- Dick Bos - thuisbasis:
- Bibliotheek/Archief Eemland, in het Eemhuis (Amersfoort) - gisteren ook een fotodag over Eemkwartier
- Project Natuur
Wiki: +10jr.
Wie heeft er al ervaring op Wikipedia/Wikimedia (als "Gebruiker" = bewerker)
- Gebruiker:MHTDH
- Gebruiker:Paulinebergsma
- Ferry Reurink van de bieb
- Gebruiker:Antoinette Kuhlmann
- Gebruiker:HANSSTEM
......
Wikimedia
[bewerken | brontekst bewerken]
Wikipedia kent iedereen: de open source online encyclopedie.
Maar wat is Wikimedia? Wikimedia is de overkoepelende organisatie die "Wikipedia in de lucht houdt" en nog heel veel andere dingen doet.
Missie:
Stel je een wereld voor waarin iedereen vrijelijk gebruik kan maken van het geheel van alle menselijke kennis.
De techniek: wiki <- veel meer dan alleen Wikipedia;
zie: MediaWiki - software
Wikipedia bestaat in heeeeeel veel talen. Zie de lijst in de linkerkolom, bijv. op de hoofdpagina.
“Zusterprojecten” o.a.:
|
Al deze projecten worden gefaciliteerd door de Wikimedia Foundation.
Dutch chapter: Vereniging Wikimedia Nederland.
eigen wiki: Wikimedia Nederland (WMNL) |
Ik ben lid van de Vereniging Wikimedia Nederland . Help jij ook mee om Wikipedia en haar zusterprojecten vooruit te helpen als bron van vrije kennis? – word lid! |
Wat is Wikipedia en wat is Wikipedia niet?
[bewerken | brontekst bewerken]
Wikipedia is een open source online encyclopedie.
zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia (in het vervolg: [[Wikipedia]]) en natuurlijk het veel uitgebreidere lemma op en-wiki en en:Wikipedia:About.[1]
Enkele kenmerken:
- open source: (auteurs-)rechtenvrij; iedereen kan bewerken / geen auteursrechtelijk beschermd materiaal, dus ook niet kopiëren van andere internet-sites.
- Wikipedia is een (vrijwilligers-)community: OVERLEG-structuur <- zie: Portaal:Gebruikersportaal (altijd direkt bereikbaar via de linker kolom)
- anoniem vs. geregistreerd gebruiker <-- let op dat "Gebruiker"!
- sommige gebruikers hebben meer (technische) rechten: moderators etc.
Wat is Wikipedia niet?
- geen woordenboek; daarvoor hebben we Wiktionary (WikiWoordenboek)
- geen discussieforum; geen platform voor opinies
- geen webportaal
- geen genealogische databank
- etc.
zie ook: Wikipedia:Wat Wikipedia niet is
De vijf zuilen van Wikipedia
[bewerken | brontekst bewerken]Ik verwijs hiervoor naar: Wikipedia:Vijf zuilen, kortweg: WP:5Z
Samenvattend:
- Encyclopedie; zie ook: Encyclopédie voor de oudste geschiedenis en Wikipedia:Encyclopediciteit en zie ook bijv. en:Wikipedia:What Wikipedia is not
- WP:NPOV = Neutral Point of View (neutraal standpunt)
- (auteurs-)rechtenvrij
- Wikiquette: gedragscode
- Ignore all rules (negeer alle regels) als dat je ervan weerhoudt Wikipedia te verbeteren of te onderhouden. Ook wel: “Voel je vrij en ga je gang” (let op de hoeveelheid “overleg” hierover!)
voor al deze dingen geldt dat meer uitgebreide informatie vaak te vinden is op de Engelse of Duitse Wikipedia.
Nieuwelingen
[bewerken | brontekst bewerken]nieuwe “Gebruikers” (liefst al voor aanvang van de cursus):
- een gebruikersnaam met wachtwoord (en onthouden!)
- enkele inleidende pagina's doorlezen
- de Wikipedia:Snelcursus doorlopen
- We adviseren om eerst eens kleine redactionele correcties (typefouten (typos), spelfouten, dt's, zinsbouw, etc.) aan te pakken; dat kan bijv.
- via “Willekeurige pagina”
- via interesse: Arnhem of je eigen stad/dorp of je hobby, etc.
Overleggen
[bewerken | brontekst bewerken]De meeste communicatie tussen Wikipedianen vindt plaats middels “Overleg”. Bijna elke pagina heeft een Overleg-pagina. Ook Gebruikers hebben een overleg-pagina.
“Commons” - zoals we het meestal kortweg noemen (the repository formerly known as Wikimedia Commons) - is dus de plek waar we afbeeldingen, maar overigens ook allerlei andere “media” onderbrengen: filmpjes, geluidsfragmenten, zelfs boeken en andere (originele) teksten.
Daar moeten onze foto's van Arnhem's erfgoed dus ook terechtkomen.
Ik beperk me hier tot foto's.
Waar is Commons ?
[bewerken | brontekst bewerken]Ga naar stroopwafel of Catharina Cool (u weet wel!) en klik dan op het plaatje.
Je komt nu aut in Commons.
Drie dingen:
- maken van een foto. Daarover dadelijk meer van Gerth van Roden; ik wil er een paar opm. over kwijt
- uploaden op Commons. (nl)
- gebruik op Wikipedia
foto's voor Commons
[bewerken | brontekst bewerken]Foto's op Commons zijn niet per sé bedoeld voor Wikipedia. Maar ik ga er hier maar even van uit dat wat we maken (evt.) gebruikt zou kunnen worden op Wikipedia.
Dat betekent dat een foto iets zou moeten toevoegen aan het “lemma”. Dus ofwel: een encyclopedische passage illustreren of verduidelijken, of een bepaald aspect zichtbaar maken.
Let verder op auteursrecht! Niet alleen van de maker, maar ook van het afgebeelde (maquette ?)
niet per sé dus..... hoe ijdel kun je zijn? c:Category:Dick Bos
uploaden
[bewerken | brontekst bewerken]Hoe gaat dat?
We zijn op Commons.
In de linkerkolom de upload wizard, of hier: c:Special:UploadWizard
Handige tool om in 4 stappen de foto's te uploaden.
Let goed op licentie.
De licentie waar de wizard mee komt is de meest gangbare; je geeft jouw foto dus onvoorwaardelijk en onherroepbaar vrij!
De laatste stap is de lastigste, met name omdat de naam, de beschrijving en de categorie (n) hier moeten worden ingevuld.
Een goeie naam
Een goeie omschrijving; If possible (also) in en.
De goeie categorie(ën); goede categorisering is nodig i.v.m. vindbaarheid.
Om de categorie goed in te vullen moet je zelf eigenlijk eerst even gaan kijken welke categorien er worden gebruikt bij soortgelijke foto's.
bv het station van Arnhem....
(overigens kun je foto's op Commons ook uploaden zonder de wizard te gebruiken, bijv. via: Basic upload form if the {{information template}} is already made.)
En denk er svp om deze categorie toe te voegen (voor onze administratie): Category(en!):Fotodag Bibliotheek Arnhem 23 April 2016
gebruik in Wikipedia
[bewerken | brontekst bewerken]Uiteindelijk heel simpel: [[File: ]] en daar wat parameters bij: |right of |rechts en |300px of wat dan ook voor de breedte |thumb als je er tekst bij wilt |tekst
dus zoiets:
Kladblok
[bewerken | brontekst bewerken]Naar ons eigen kladblok voor een kleine oefening in het maken van een korte tekst en het plakken van een afbeelding etc.
Einde
[bewerken | brontekst bewerken]volgende keer....
Voetnoten
- ↑ Ik vestig graag even speciaal de aandacht op Benschop(2009-2015). Maar er is natuurlijk veel meer literatuur, al dan niet online
Literatuur
- (nl) Benschop, Albert (2009-2015) - 'Wikipedia : de wijsheid van de zwerm'; op zijn https://www.sociosite.org/wiki.php sociosite (geraadpleegd 2015-07-28)