Charles P. Wolff Schoemaker

Charles P. Wolff Schoemaker
Algemene informatie
Land	Koninkrijk der Nederlanden
Geboortedatum	25 juli 1882
Geboorteplaats	Banyubiru
Overlijdensdatum	22 mei 1949
Overlijdensplaats	Bandung
Werk
Beroep	architect, kunstschilder, beeldhouwer, academisch docent, officier
Werkgever(s)	Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger, Koninklijk Instituut voor Technisch Hoger Onderwijs in Nederlands-Indië, Technische Universiteit Delft
Bekende werken	Gereja Katedral Bandung, Jaarbeurs Bandung, Villa Isola
Functies	rector van ITB/THB
Actieve periode	1900 - 1949
Studie
School/universiteit	Koninklijke Militaire Academie
Familie
Vader	Jan Prosper Schoemaker
Broers en zussen	Richard Leonard Arnold Schoemaker
Diversen
Prijzen en onderscheidingen	Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw (20 augustus 1938)
	De informatie in deze infobox is afkomstig van Wikidata.; U kunt die informatie hier bewerken.

Charles Prosper Wolff Schoemaker ("Kemal") (Banyubiru, Semarang, 25 juli 1882 – Bandung, 22 mei 1949) was een Nederlandse architect die in voormalig Nederlands-Indië werkzaam was.

Leven en werk[bewerken | brontekst bewerken]

Wolff Schoemaker werd in Nederlands-Indië geboren, als oudste van de drie kinderen van Jan Prosper Schoemaker en Josephine Charlotte Wolff. Hij bracht een deel van zijn jeugd door in Roermond en ging later als afgestudeerd ingenieur aan de KMA terug naar Indië. Hij was eerst als militair werkzaam in het KNIL bij de Genie, was directeur Gemeentewerken in Batavia en begon daarna een eigen architectenbureau te Bandoeng. Hij behoorde tot de top drie van de Nederlandse architecten in vooroorlogs Nederlands-Indië, samen met Albert Aalbers en Henri Maclaine Pont. Met de laatstgenoemde heeft hij heftig gepolemiseerd in de vakpers. Hij werkte eerst voor het bureau AIA van Albert Aalbers. Hij was ook hoogleraar aan de Technische Hogeschool Bandoeng (THS) sinds 1922. Zijn naar Nederland teruggekeerde broer Richard Schoemaker had die positie eerder ook gehad. Daarnaast was Wolff Schoemaker gemeenteraadslid en plaatsvervangend wethouder in Bandoeng. Hoewel hij in de eerste plaats bekend is als architect, was hij ook kunstschilder en beeldhouwer.

Hij ontving op 22 april 1929 dr. H.P. Berlage tijdens diens Indische reis en liet hem een aantal van zijn bouwwerken zien. Berlage verklaarde na afloop dat hij diep onder de indruk was van de architectuur die hier (wel) gerealiseerd kon worden. Letterlijk schreef hij: "... heeft deze stad met een voorspoedig heden alleen nog maar een toekomst"^[2]

Wolff Schoemaker had een moderne, maar aan de Indonesische wereld aangepaste stijl en variatie. Hij werd wel "de Frank Lloyd Wright van Indië" genoemd - op een studiereis door de Verenigde Staten had hij kennisgemaakt met het werk van Wright. Tot zijn bekendste werken behoren nog steeds bestaande en zeer goed onderhouden gebouwen te Bandung, zoals de Villa Isola van de steenrijke uitgever, kranten magnaat en "roddelkoning" van die tijd Dominique Willem Berretty, de verbouwde Sociëteit Concordia, waar de Bandungconferentie in 1955 plaatsvond (nu Gedung Merdeka), het Grand Hotel Preanger aan de Grote Postweg, het Pasteur Instituut, de Jaarbeurs, de Bethelkerk, de Kathedraal Sint-Petrus, Toko Van Dorp (tegenover de Nationale Bank) en het Residentiekantoor. Er zouden in totaal 63 ontwerpen aan hem kunnen worden toegewezen.^[3] Hij ontwierp ter ere van de eerste radioverbinding tussen Nederlands-Indië en Nederland ook het Monumen Radio Malabar op het Tjitaroemplein, bekend als het 'Blotebillen Monument' vanwege de uitbeelding van twee naakte mannen.

Net als zijn ontwerpen was zijn leven (met de Javaanse bevolking, met name de vrouwen) kleurrijk. Hij werd Islamiet, ondernam een bedevaart naar Mekka en nam de naam "Kemal" aan. Hij was de hoogleraar en mentor van de architectuurstudent Kusno Sosrodihardjo, de latere president Soekarno van de Republiek Indonesië, met wie hij levenslang bevriend bleef. Door deze relatie bleef hij gevrijwaard van opsluiting in het jappenkamp.

Villa Isola in Bandung voor D.W. Berretty.
Bioscoop-theater Kalakop in Braga Street^[4]
Sociëteit Concordia (nu Gedung Merdeka)
Jaarbeurs

Naam[bewerken | brontekst bewerken]

In 1919 diende hij aan de regering een verzoek in tot naamsverandering door het toevoegen van de achternaam van zijn moeder, Wolff. In 1921 kreeg hij officieel toestemming om zijn naam te veranderen in Wolff Schoemaker. Dit werd in Nederlands-Indië meer gedaan ter verhoging van de status om de positie in de gecompliceerde Indische standensamenleving te verbeteren.

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

Aesthetiek en Oorsprong der Hindoe-kunst op Java, 1924
De Aesthetiek der Architectuur en de Kunst van de Modernen in Jaarboek der Technische Hoogeschool te Bandoeng, 10e cursusjaar 1930.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Jan van Dullemen: Op zoek naar de tropenstijl: leven en werk van prof. ir. C.P. Wolff Schoemaker, Indisch architect. Dissertatie Universiteit Utrecht, 2008.
Jan van Dullemen: Tropical modernity. Life and Work of C.P. Wolff Schoemaker. Uitg. SUN, Nijmegen, verschenen in mei 2010. ISBN 9789085068792 (Engelstalige uitgave van de in 2008 verschenen dissertatie).

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Tentoonstelling gewijd aan Wolff Schoemaker, Bronbeek, Arnhem, 2016
Colonial architecture & town planning over Wolff Schoemaker

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.02.32/invnr/897ED.9/file/00188243.PDF.
↑ In: H.P. Berlage, Mijn Indische reis. Gedachten over cultuur en kunst, Rotterdam, 1931.
↑ In: Tropical Modernity van Jan van Dullemen, worden 62 ontwerpen genoemd; het 63e ontwerp was de monumentale lantaarn op het stationsplein in Bandoeng, later vermeld in: [1] Op zoek naar Wolff Schoemaker, Javapost 23 februari 2015. Gearchiveerd op 6 februari 2023.
↑ Door Wolff Schoemaker ontworpen bioscoop theater aan de Bragaweg in Bandung. Bovenin een vaak door hem gebruikt symbool, de "kalakop", ter bescherming tegen kwade demonen.

Zie de categorie Charles Prosper Wolff Schoemaker van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[wikidata-8149aa7916cfd7fc824dd6bb926d7064ff9b1842-v3-1] ttps://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.02.32/invnr/897ED.9/file/00188243.PDF.

[2] In: H.P. Berlage, Mijn Indische reis. Gedachten over cultuur en kunst, Rotterdam, 1931.

[3] In: Tropical Modernity van Jan van Dullemen, worden 62 ontwerpen genoemd; het 63e ontwerp was de monumentale lantaarn op het stationsplein in Bandoeng, later vermeld in: [1] Op zoek naar Wolff Schoemaker, Javapost 23 februari 2015. Gearchiveerd op 6 februari 2023.

[4] Door Wolff Schoemaker ontworpen bioscoop theater aan de Bragaweg in Bandung. Bovenin een vaak door hem gebruikt symbool, de "kalakop", ter bescherming tegen kwade demonen.

[1]

[2]

[3]

[4]