Zuidschalkwijk
Voormalige gemeente in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
| Situering | |||
| Provincie | Noord-Holland | ||
| Gemeente | Haarlem, Haarlemmermeer | ||
| Coördinaten | 52°20'44,99"NB, 4°38'30,01"OL | ||
| Overig | |||
| Voormalige gemeente | 1817 - 1863 | ||
| Amsterdamse code | 11394 | ||
| |||
Zuidschalkwijk, oorspronkelijk: Zuid-Schalkwijk, Vijfhuizen en Nieuwerkerk aan de Drecht, is de naam van een ambachtsheerlijkheid ten zuidoosten van Haarlem. Nadat Nieuwerkerk in de loop van de 17e eeuw stapsgewijs door het Haarlemmermeer was verzwolgen, bestond de ambachtsheerlijkheid nog uit de Verenigde Groote en Kleine Polders (met de buurtschap Zuid-Schalkwijk) en de Vijfhuizerpolder (met Vijfhuizen (Zuid-Schalkwijk)).
In het vroeger geheel landelijke gebied van de voormalige ambachtsheerlijkheid liggen nu:
- een deel van de stadswijk Schalkwijk (Haarlem) (de Merenwijk en de Molenwijk),
- de buurtschap Zuid-Schalkwijk,
- het dorp Vijfhuizen (Haarlemmermeer).
Het oorspronkelijke Vijfhuizen lag aan de rand van het Haarlemmermeer, toen dat nog een meer was. Voor de inpoldering van het meer werd tussen 1840 en 1848 een ringdijk aangelegd en daarbuiten een Ringvaart die de gemeente doorsneden. De huizen in Vijfhuizen werden daardoor gescheiden van de Vijfhuizer Molen.
In de Franse tijd in Nederland werden de ambachtsheerlijkheden opgeheven. Zuidschalkwijk werd in 1812 toegevoegd aan de gemeente Spaarnwoude. Nadien werd Zuidschalkwijk in 1817 een zelfstandige gemeente.
Nadat in 1855 de gemeente Haarlemmermeer was gevormd, met de Ringvaart als grens, zodat Zuidschalkwijk kleiner was geworden, ging het restant op 27 juni 1863 op in Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Een eeuw later, op 1 oktober 1963 werd dat deel overgedragen aan de gemeente Haarlem.
Zie ook
| Bronnen, noten en/of referenties |