Tonsillectomie: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 3 mrt 2017 21:55

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Tonsillectomie of amandelen knippen is een operatie uitgevoerd door een kno-arts, waarbij de keelamandelen (tonsillen) geheel of gedeeltelijk worden verwijderd (tonsillotomie)^[1].

De ingreep wordt altijd onder kortdurende algehele anesthesie uitgevoerd. De ingreep kan geïntubeerd en niet-geïntubeerd volgens de Sludertechniek plaatsvinden. Tijdens een tonsillectomie wordt meestal het adenoïd tegelijkertijd verwijderd (adenotomie). Deze gecombineerde ingreep wordt adenotonsillectomie genoemd en wordt met name bij kinderen uitgevoerd.

Tonsillectomie wordt onder meer overwogen in geval van herhaalde acute tonsillitis, chronische tonsillitis, slaapapneu, eetproblemen ten gevolge van vergrote tonsillen en klachten van tonsilstenen^[2]. Verschillende onderzoeken stellen echter grote vraagtekens bij het nut van tonsillectomie bij terugkerende keelontstekingen, aangezien de ingreep dan slechts tijdelijk enkele keelontstekingen bespaart gedurende één tot drie jaar.^[3]^[4]^[5]. Bij kinderen is bewezen slaapapneu echter wel een harde indicatie voor een tonsillectomie.

In de jaren 1950-1970 werd deze ingreep vaker toegepast dan tegenwoordig. Motief daarvoor was onder meer het voortkomen van een infectie van de amandelen met de ß-hemolytische streptokok. Tegenwoordig is bekend dat de amandelen een belangrijke bijdrage leveren aan de algehele weerstand, waardoor bij het eventueel verwijderen ervan grote terughoudendheid moet worden betracht.

Langetermijngevolgen

Het is nog altijd niet geheel duidelijk of tonsillectomie kan leiden tot nadelige gezondheidseffecten op de lange termijn. Er zijn echter wel wetenschappelijke studies die een verband aantonen tussen tonsillectomie en aandoeningen op latere leeftijd, zoals:

Er zijn ook studies die een verband aantonen met een verhoogde sterftekans tussen het achttiende en vierenveertigste levensjaar en een algemeen verhoogde kans op kanker.^[23]^[24]

Externe link

tonsillectomie en adenotomie

Bronnen, noten en/of referenties

↑ http://keelneusoor.com/keel/behandelingen/lasertonsillotomie/
↑ http://keelneusoor.com/keel/behandelingen/klassieke-tonsillectomie/
↑ (en) Anna Morad, Nila A. Sathe, David O. Francis, Melissa L. McPheeters, Sivakumar Chinnadurai (1 februari 2017). Tonsillectomy Versus Watchful Waiting for Recurrent Throat Infection: A Systematic Review. Pediatrics 139 (2): e20163490. ISSN: 0031-4005. PMID 28096515. DOI: 10.1542/peds.2016-3490.
↑ (en) Martin J Burton, Paul P Glasziou, Lee Yee Chong, Roderick P Venekamp (19 november 2014), Cochrane Database of Systematic Reviews. John Wiley & Sons, Ltd. ISBN 14651858.
↑ (en) Jack L. Paradise, Charles D. Bluestone, D. Kathleen Colborn, Beverly S. Bernard, Howard E. Rockette, Marcia Kurs-Lasky (1 juli 2002). Tonsillectomy and Adenotonsillectomy for Recurrent Throat Infection in Moderately Affected Children. Pediatrics 110 (1): 7–15. ISSN: 0031-4005. PMID 12093941.
↑ K. L. Liaw, J. Adami, G. Gridley, O. Nyren, M. S. Linet (4 september 1997). Risk of Hodgkin's disease subsequent to tonsillectomy: a population-based cohort study in Sweden. International Journal of Cancer 72 (5): 711–713. ISSN: 0020-7136. PMID 9311582.
↑ NicholasJ. Vianna, Peter Greenwald, J.N.P. Davies. TONSILLECTOMY AND HODGKIN'S DISEASE: THE LYMPHOID TISSUE BARRIER. The Lancet 297 (7696): 431–432. DOI: 10.1016/s0140-6736(71)92416-0.
↑ (en) Slobodanka I. Sokic, Benko J. Adanja, Jelena P. Marinkovic, Hristina D. Vlajinac. Risk factors for laryngeal cancer. European Journal of Epidemiology 11 (4): 431–433. ISSN: 0393-2990. DOI: 10.1007/BF01721228.
↑ Katherine S. Garman, Harold J. Boutte, Richard J. von Furstenberg, Shih-Ting Chiu, Benjamin Lloyd, Cecelia Zhang. Tu1179 Previous Tonsillectomy Is Associated With Increased Risk of Esophageal Cancer. Gastroenterology 150 (4). DOI: 10.1016/s0016-5085(16)32889-x.
↑ (en) Irwin D. J. Bross (1 november 1971). Some Epidemiological Clues in Thyroid Cancer. Archives of Internal Medicine 128 (5). ISSN: 0003-9926. DOI: 10.1001/archinte.1971.00310230085006.
↑ (en) Lubin, Jay H., Burns, Patricia E., Blot, William J., Lees, Alan W., May, Carol, Morris, Linda E. (1 februari 1982). Risk Factors for Breast Cancer in Women in Northern Alberta, Canada, as Related to Age at Diagnosis<xref ref-type="fn" rid="FN2">2</xref>. JNCI: Journal of the National Cancer Institute 68 (2). ISSN: 0027-8874. DOI: 10.1093/jnci/68.2.211.
↑ (en) Whittemore AS, Paffenbarger RS Jr, Anderson K, Lee JE (1 december 1984). Early precursors of urogenital cancers in former college men.. The Journal of urology 132 (6). ISSN: 0022-5347.
↑ Jose P Zevallos, Angela L Mazul, Nidia Rodriguez, Mark C Weissler, Paul Brennan, Devasena Anantharaman. Previous tonsillectomy modifies odds of tonsil and base of tongue cancer. British Journal of Cancer 114 (7): 832–838. PMID 26977858. PMC PMC4984870. DOI: 10.1038/bjc.2016.63.
↑ (en) Ralph S. Paffenbarger, Alvin L. Wing, Robert T. Hyde (1 januari 1978). Characteristics in Youth Predictive of Adult-Onset Malignant Lymphomas, Melanomas, and Leukemias: Brief Communications 2 3. JNCI: Journal of the National Cancer Institute 60 (1): 89–92. ISSN: 0027-8874. DOI: 10.1093/jnci/60.1.89.
↑ (en) Basseri, Robert J.; Chong, Kelly; Chang, Christopher; Pimentel, Mark (2005). History of Tonsillectomy Is Associated With Irritable Bowel Syndrome. Journal of Clinical Gastroenterology. DOI: 10.1097/MCG.0b013e31822a289f.
↑ (en) Weili Sun, Xiao Han, Siyuan Wu, Chuanhua Yang (1 juni 2016). Tonsillectomy and the risk of inflammatory bowel disease: A systematic review and meta-analysis. Journal of Gastroenterology and Hepatology 31 (6): 1085–1094. ISSN: 1440-1746. DOI: 10.1111/jgh.13273.
↑ (en) J. C. Andreu Ballester, F. Ballester, E. Colomer Rubio, M. Millán Scheiding (1 maart 2005). Association between tonsillectomy, adenoidectomy, and appendicitis. Revista Espanola de Enfermedades Digestivas 97 (3). ISSN: 1130-0108.
↑ (en) I. Janszky, K. J. Mukamal, C. Dalman, N. Hammar, S. Ahnve (1 september 2011). Childhood appendectomy, tonsillectomy, and risk for premature acute myocardial infarction--a nationwide population-based cohort study. European Heart Journal 32 (18): 2290–2296. ISSN: 0195-668X. DOI: 10.1093/eurheartj/ehr137.
↑ (en) Fernandez-Madrid F, Reed AH, Karvonen RL, Granda JL (1 februari 1985). Influence of antecedent lymphoid surgery on the odds of acquiring rheumatoid arthritis.. The Journal of rheumatology 12 (1). ISSN: 0315-162X.
↑ Carole Lunny, Jennifer A. Knopp-Sihota, Shawn N. Fraser (1 januari 2013). Surgery and risk for multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis of case–control studies. BMC Neurology 13: 41. ISSN: 1471-2377. PMID 23648120. PMC PMC3651719. DOI: 10.1186/1471-2377-13-41.
↑ Ying-Piao Wang, Mao-Che Wang, Hung-Ching Lin, Kuo-Sheng Lee, Pesus Chou (7 april 2015). Tonsillectomy and the Risk for Deep Neck Infection—A Nationwide Cohort Study. PLOS ONE 10 (4): e0117535. ISSN: 1932-6203. PMID 25849535. PMC PMC4388732. DOI: 10.1371/journal.pone.0117535.
↑ (en) M. Karppelin, T. Siljander, H. Huhtala, A. Aromaa, J. Vuopio, K. Hannula-Jouppi (25 september 2012). Recurrent cellulitis with benzathine penicillin prophylaxis is associated with diabetes and psoriasis. European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases 32 (3): 369–372. ISSN: 0934-9723. DOI: 10.1007/s10096-012-1751-2.
↑ D. Mészáros, S.C. Dharmage, M.C. Matheson, A. Venn, C.L. Wharton, D.P. Johns. Poor lung function and tonsillectomy in childhood are associated with mortality from age 18 to 44. Respiratory Medicine 104 (6): 808–815. DOI: 10.1016/j.rmed.2009.12.001.
↑ (en) Li-Min Sun, Hsuan-Ju Chen, Tsai-Chung Li, Fung-Chang Sung, Chia-Hung Kao (1 januari 2015). A nationwide population-based cohort study on tonsillectomy and subsequent cancer incidence. The Laryngoscope 125 (1): 134–139. ISSN: 1531-4995. DOI: 10.1002/lary.24864.

[1] ttp://keelneusoor.com/keel/behandelingen/lasertonsillotomie/

[2] ttp://keelneusoor.com/keel/behandelingen/klassieke-tonsillectomie/

[3] (en) Anna Morad, Nila A. Sathe, David O. Francis, Melissa L. McPheeters, Sivakumar Chinnadurai (1 februari 2017). Tonsillectomy Versus Watchful Waiting for Recurrent Throat Infection: A Systematic Review. Pediatrics 139 (2): e20163490. ISSN: 0031-4005. PMID 28096515. DOI: 10.1542/peds.2016-3490.

[4] (en) Martin J Burton, Paul P Glasziou, Lee Yee Chong, Roderick P Venekamp (19 november 2014), Cochrane Database of Systematic Reviews. John Wiley & Sons, Ltd. ISBN 14651858.

[5] (en) Jack L. Paradise, Charles D. Bluestone, D. Kathleen Colborn, Beverly S. Bernard, Howard E. Rockette, Marcia Kurs-Lasky (1 juli 2002). Tonsillectomy and Adenotonsillectomy for Recurrent Throat Infection in Moderately Affected Children. Pediatrics 110 (1): 7–15. ISSN: 0031-4005. PMID 12093941.

[6] K. L. Liaw, J. Adami, G. Gridley, O. Nyren, M. S. Linet (4 september 1997). Risk of Hodgkin's disease subsequent to tonsillectomy: a population-based cohort study in Sweden. International Journal of Cancer 72 (5): 711–713. ISSN: 0020-7136. PMID 9311582.

[7] NicholasJ. Vianna, Peter Greenwald, J.N.P. Davies. TONSILLECTOMY AND HODGKIN'S DISEASE: THE LYMPHOID TISSUE BARRIER. The Lancet 297 (7696): 431–432. DOI: 10.1016/s0140-6736(71)92416-0.

[8] (en) Slobodanka I. Sokic, Benko J. Adanja, Jelena P. Marinkovic, Hristina D. Vlajinac. Risk factors for laryngeal cancer. European Journal of Epidemiology 11 (4): 431–433. ISSN: 0393-2990. DOI: 10.1007/BF01721228.

[9] Katherine S. Garman, Harold J. Boutte, Richard J. von Furstenberg, Shih-Ting Chiu, Benjamin Lloyd, Cecelia Zhang. Tu1179 Previous Tonsillectomy Is Associated With Increased Risk of Esophageal Cancer. Gastroenterology 150 (4). DOI: 10.1016/s0016-5085(16)32889-x.

[10] (en) Irwin D. J. Bross (1 november 1971). Some Epidemiological Clues in Thyroid Cancer. Archives of Internal Medicine 128 (5). ISSN: 0003-9926. DOI: 10.1001/archinte.1971.00310230085006.

[11] (en) Lubin, Jay H., Burns, Patricia E., Blot, William J., Lees, Alan W., May, Carol, Morris, Linda E. (1 februari 1982). Risk Factors for Breast Cancer in Women in Northern Alberta, Canada, as Related to Age at Diagnosis<xref ref-type="fn" rid="FN2">2</xref>. JNCI: Journal of the National Cancer Institute 68 (2). ISSN: 0027-8874. DOI: 10.1093/jnci/68.2.211.

[12] (en) Whittemore AS, Paffenbarger RS Jr, Anderson K, Lee JE (1 december 1984). Early precursors of urogenital cancers in former college men.. The Journal of urology 132 (6). ISSN: 0022-5347.

[13] Jose P Zevallos, Angela L Mazul, Nidia Rodriguez, Mark C Weissler, Paul Brennan, Devasena Anantharaman. Previous tonsillectomy modifies odds of tonsil and base of tongue cancer. British Journal of Cancer 114 (7): 832–838. PMID 26977858. PMC PMC4984870. DOI: 10.1038/bjc.2016.63.

[14] (en) Ralph S. Paffenbarger, Alvin L. Wing, Robert T. Hyde (1 januari 1978). Characteristics in Youth Predictive of Adult-Onset Malignant Lymphomas, Melanomas, and Leukemias: Brief Communications 2 3. JNCI: Journal of the National Cancer Institute 60 (1): 89–92. ISSN: 0027-8874. DOI: 10.1093/jnci/60.1.89.

[15] (en) Basseri, Robert J.; Chong, Kelly; Chang, Christopher; Pimentel, Mark (2005). History of Tonsillectomy Is Associated With Irritable Bowel Syndrome. Journal of Clinical Gastroenterology. DOI: 10.1097/MCG.0b013e31822a289f.

[16] (en) Weili Sun, Xiao Han, Siyuan Wu, Chuanhua Yang (1 juni 2016). Tonsillectomy and the risk of inflammatory bowel disease: A systematic review and meta-analysis. Journal of Gastroenterology and Hepatology 31 (6): 1085–1094. ISSN: 1440-1746. DOI: 10.1111/jgh.13273.

[17] (en) J. C. Andreu Ballester, F. Ballester, E. Colomer Rubio, M. Millán Scheiding (1 maart 2005). Association between tonsillectomy, adenoidectomy, and appendicitis. Revista Espanola de Enfermedades Digestivas 97 (3). ISSN: 1130-0108.

[18] (en) I. Janszky, K. J. Mukamal, C. Dalman, N. Hammar, S. Ahnve (1 september 2011). Childhood appendectomy, tonsillectomy, and risk for premature acute myocardial infarction--a nationwide population-based cohort study. European Heart Journal 32 (18): 2290–2296. ISSN: 0195-668X. DOI: 10.1093/eurheartj/ehr137.

[19] (en) Fernandez-Madrid F, Reed AH, Karvonen RL, Granda JL (1 februari 1985). Influence of antecedent lymphoid surgery on the odds of acquiring rheumatoid arthritis.. The Journal of rheumatology 12 (1). ISSN: 0315-162X.

[20] Carole Lunny, Jennifer A. Knopp-Sihota, Shawn N. Fraser (1 januari 2013). Surgery and risk for multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis of case–control studies. BMC Neurology 13: 41. ISSN: 1471-2377. PMID 23648120. PMC PMC3651719. DOI: 10.1186/1471-2377-13-41.

[21] Ying-Piao Wang, Mao-Che Wang, Hung-Ching Lin, Kuo-Sheng Lee, Pesus Chou (7 april 2015). Tonsillectomy and the Risk for Deep Neck Infection—A Nationwide Cohort Study. PLOS ONE 10 (4): e0117535. ISSN: 1932-6203. PMID 25849535. PMC PMC4388732. DOI: 10.1371/journal.pone.0117535.

[22] (en) M. Karppelin, T. Siljander, H. Huhtala, A. Aromaa, J. Vuopio, K. Hannula-Jouppi (25 september 2012). Recurrent cellulitis with benzathine penicillin prophylaxis is associated with diabetes and psoriasis. European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases 32 (3): 369–372. ISSN: 0934-9723. DOI: 10.1007/s10096-012-1751-2.

[23] D. Mészáros, S.C. Dharmage, M.C. Matheson, A. Venn, C.L. Wharton, D.P. Johns. Poor lung function and tonsillectomy in childhood are associated with mortality from age 18 to 44. Respiratory Medicine 104 (6): 808–815. DOI: 10.1016/j.rmed.2009.12.001.

[24] (en) Li-Min Sun, Hsuan-Ju Chen, Tsai-Chung Li, Fung-Chang Sung, Chia-Hung Kao (1 januari 2015). A nationwide population-based cohort study on tonsillectomy and subsequent cancer incidence. The Laryngoscope 125 (1): 134–139. ISSN: 1531-4995. DOI: 10.1002/lary.24864.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

@@ Regel 4: / Regel 4: @@
 '''Tonsillectomie''' of '''amandelen knippen''' is een [[operatie (medisch)|operatie]] uitgevoerd door een [[Kno-arts of nko-arts|kno-arts]], waarbij de [[keelamandel]]en (''[[tonsil]]len'') geheel of gedeeltelijk worden verwijderd (tonsillotomie)<ref>http://keelneusoor.com/keel/behandelingen/lasertonsillotomie/</ref>.
-De ingreep wordt altijd onder [[Algehele anesthesie|kortdurende algehele anesthesie]] uitgevoerd. De ingreep kan [[Intubatie|geïntubeerd]] en niet-geïntubeerd volgens de Sludertechniek plaatsvinden. Tijdens een tonsillectomie wordt soms het [[adenoïd]] tegelijkertijd verwijderd ([[adenotomie]]). Deze gecombineerde ingreep wordt adenotonsillectomie genoemd en wordt met name bij kinderen uitgevoerd.
+De ingreep wordt altijd onder [[Algehele anesthesie|kortdurende algehele anesthesie]] uitgevoerd. De ingreep kan [[Intubatie|geïntubeerd]] en niet-geïntubeerd volgens de Sludertechniek plaatsvinden. Tijdens een tonsillectomie wordt meestal het [[adenoïd]] tegelijkertijd verwijderd ([[adenotomie]]). Deze gecombineerde ingreep wordt adenotonsillectomie genoemd en wordt met name bij kinderen uitgevoerd.
-Tonsillectomie wordt onder meer overwogen in geval van herhaalde acute [[tonsillitis]], chronische tonsillitis, [[slaapapneu]], eetproblemen ten gevolge van vergrote tonsillen en klachten van tonsilstenen<ref>http://keelneusoor.com/keel/behandelingen/klassieke-tonsillectomie/</ref>. Bij kinderen is bewezen slaapapneu een harde indicatie voor een tonsillectomie.
+Tonsillectomie wordt onder meer overwogen in geval van herhaalde acute [[tonsillitis]], chronische tonsillitis, [[slaapapneu]], eetproblemen ten gevolge van vergrote tonsillen en klachten van tonsilstenen<ref>http://keelneusoor.com/keel/behandelingen/klassieke-tonsillectomie/</ref>. Verschillende onderzoeken stellen echter grote vraagtekens bij het nut van tonsillectomie bij terugkerende keelontstekingen, aangezien de ingreep dan slechts tijdelijk enkele keelontstekingen bespaart gedurende één tot drie jaar.<ref>{{Citeer journal|author=Anna Morad, Nila A. Sathe, David O. Francis, Melissa L. McPheeters, Sivakumar Chinnadurai|date=2017-02-01|title=Tonsillectomy Versus Watchful Waiting for Recurrent Throat Infection: A Systematic Review|journal=Pediatrics|volume=139|issue=2|pages=e20163490|issn=0031-4005|pmid=28096515|doi=10.1542/peds.2016-3490|url=http://pediatrics.aappublications.org/content/139/2/e20163490|language=en}}</ref><ref>{{Citeer boek|taal=en|auteur=Martin J Burton, Paul P Glasziou, Lee Yee Chong, Roderick P Venekamp|URL=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD001802.pub3/abstract|titel=Cochrane Database of Systematic Reviews|uitgever=John Wiley & Sons, Ltd|datum=2014-11-19|ISBN=14651858}}</ref><ref>{{Citeer journal|author=Jack L. Paradise, Charles D. Bluestone, D. Kathleen Colborn, Beverly S. Bernard, Howard E. Rockette, Marcia Kurs-Lasky|date=2002-07-01|title=Tonsillectomy and Adenotonsillectomy for Recurrent Throat Infection in Moderately Affected Children|journal=Pediatrics|volume=110|issue=1|pages=7–15|issn=0031-4005|pmid=12093941|url=http://pediatrics.aappublications.org/content/110/1/7|language=en}}</ref>. Bij kinderen is bewezen slaapapneu echter wel een harde indicatie voor een tonsillectomie.
 In de jaren 1950-1970 werd deze ingreep vaker toegepast dan tegenwoordig. Motief daarvoor was onder meer het voortkomen van een [[infectie]] van de amandelen met de ß-hemolytische [[streptokok]]. Tegenwoordig is bekend dat de amandelen een belangrijke bijdrage leveren aan de algehele weerstand, waardoor bij het eventueel verwijderen ervan grote terughoudendheid moet worden betracht.