Gemaal IJmuiden

Het Gemaal IJmuiden zorgt voor het uitmalen van water uit het Noordzeekanaal op de Noordzee.

Het gemaal is gebouwd in 1975 en bevindt zich in IJmuiden, naast de uit 1940 daterende spuisluis, die naast de Noordersluis uit 1929 is gelegen.

Het gemaal maakt deel uit van de hoogwaterkering en werd in verband met de risico’s van de stroming voor de scheepvaart gesitueerd tussen de al bestaande spuisluis in het Noordzeekanaal uit 1940 en de Hoogovenhaven.

In Europa is het gemaal de grootste in zijn soort.^[1] Samen met de spuisluis, die zeven grote spuikokers telt, zorgt het gemaal jaarlijks voor de afvoer van 3 miljard m³ water uit het Amsterdam-Rijnkanaal, het Markermeer en Veluwemeer.^[1] De spuisluis, met een maximale capaciteit van 700 m³ water per seconde, loost bij eb tweederde, het gemaal zorgt voor het restant.^[1]

Het gemaalgebouw is geheel opgetrokken uit gewapend beton. De onderbouw bevat de zuig- en persleidingen en de pompschachten. Het gemaal is uitgerust met zogenaamde bulbpompen, waarin een horizontale schroefpomp en de elektrische aandrijving in één ophijsbare unit zijn ondergebracht. Deze bulbpomp wordt onder water gelaten en stuwt het water rechtlijnig door het gemaal. Bij de bouw werd het gemaal uitgerust met vier van dergelijke bulbpompen met ieder een capaciteit van 40 m³ water per seconde, bij een opvoerhoogte van 1,2 meter. De door Stork vervaardige pompeenheden werden aangedreven door 1000 kW sterke asynchrone wisselstroom-elektromotoren van Heemaf. In 2001-2004 werden nog eens twee extra bulbpompen bijgeplaatst met een capaciteit van 50 m³/sec, waardoor de totale capaciteit toenam van 160 m³/sec naar 260 m³/sec. In 2020-2021 moesten de twee laatst geplaatste pompen onverwacht worden gereviseerd. Ter vervanging ervan werd een tijdelijke pompinstallatie met grote capaciteit ingezet.

Het bemalingsgebied omvat via het Noordzeekanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal een groot deel van de beheersgebieden van de Hoogheemraadschappen Hollands Noorderkwartier, Rijnland, Amstel, Gooi en Vecht en De Stichtse Rijnlanden. Via de sluizen bij Schellingwoude en Wijk bij Duurstede is er tevens een ongeveer even groot gebied dat indirect van afwatering via het gemaal bij IJmuiden gebruik maakt. Dit gebied omvat onder andere het Markermeer, de Flevopolder en een groot deel van de provincie Utrecht.