Nic van Bruggen

Nic van Bruggen
	Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Algemene informatie
Geboren	17 maart 1938
Geboorteplaats	Merksem
Overleden	14 juli 1991
Overlijdensplaats	Antwerpen
Land	België
Beroep	dichter, publicist, kunstcriticus, sportjournalist, reclametekstschrijver en beeldend kunstenaar
Werk
Genre	Poëzie
	Dbnl-profiel
Portaal	Literatuur

Nikolaas Jan Karel (Nic) van Bruggen (Merksem, 17 maart 1938 – Antwerpen, 14 juli 1991) was een Vlaams dichter, 'Pink Poet', flamingant, publicist, kunstcriticus, sportjournalist, reclametekstschrijver en beeldend kunstenaar. Als grafisch kunstenaar gebruikte hij de naam Nikolaas.

Leven en werk[bewerken | brontekst bewerken]

Nic van Bruggen p.p. werd in 1938 te Merksem geboren. Hij was medeoprichter en redacteur van het Antwerpse avant-gardetijdschrift Frontaal (1957-1959). In 1962 verschijnt zijn debuutbundel Een kogel. Daarin betrekt hij verschillende kunstvormen in zijn poëzie: jazzgedichten, poëzie bij plastische kunst enz. Ondertussen schrijft hij kunstkritieken voor onder meer De Nieuwe Gazet. In 1968 is hij medeoprichter, redacteur en later hoofdredacteur van het blad Partner (1968-1972). Op 22 november 1972 richt hij samen met Patrick Conrad het literair salon Pink Poets (1972-1982) op, dat zich met taalgerichte, neoromantische en experimentele poëzie afzette tegen het nieuw realisme.^[1] Hij was ook redacteur van Diogenes (1984-1992).

Nic van Bruggen was gehuwd met Anny Arnould. Hij overleed in Antwerpen op 14 juli 1991. Zijn grafmonument bevindt zich op het Schoonselhof op perk R, rij 6, en bevat zijn gedicht "Ars poëtica".

Stijl van zijn poëzie[bewerken | brontekst bewerken]

Van Bruggen zocht in zijn gedichten een beeldende stijl, die meer op associatie dan op vergelijking berustte. In het begin van zijn carrière vormden zijn gedichten de wederhelft van moderne beeldende kunst en van zijn eigen abstracte kalligrafieën. Een poëzie opvatting ook gedeeld door andere experimentele dichters zoals Hugo Claus, Hugues C. Pernath, Paul Snoek en Patrick Conrad. Met deze richtte hij in 1972 het kunstenaarscollectief Pink Poets op, dat na tien jaar weer van de hand werd gedaan. Maar de leidende inspiratie neoromantiek en maniërisme bleven, de basis voor een zelfstandige poëzie, waar klank en beeld een belangrijke rol speelden.^[2]Henri-Floris Jespers, de essayist, dichter en uitgever van deze beweging formuleerde het beginsel als volgt: "Het maniërisme, vertrekkend van de ondoorgrondelijkheid en de vergankelijkheid, komt tot een bijzondere verhouding tot de voorwerpen en tot de wereld. Het maniëristisch kunstenaarstype kent een intellectuele melancholie, die zich onder meer uit in de veelduidige erotiek. De kunst als gedachtenexperiment staat voor hem hoger dan het alledaagse leven."^[3]

Hoewel de avant-gardebeweging Pink Poets niet meer bestond, bekende Van Bruggen zich nog lang als proponent van deze stroming en liet hij op het titelblad van bundels zijn naam vergezeld gaan van de initialen pp. Het decadentisme was typerend voor negentiende-eeuwse dichters als Charles Baudelaire, Paul Verlaine en Joris-Karl Huysmans. Ze bedronken zich aan de bedwelmende schoonheid van bloemen, vrouwen, in een vlucht voor de werkelijkheid. De gedichten van Van Bruggen zijn een cultus van de vorm, waarin hij vaak synesthesieën toepast, een vermenging van kleur, klank, gevoel en geur. De barokke woorden en beeldenstromen zijn het dandyesk verzet tegen de maatschappij.^[4] In de bundel Ademloos seizoen, die in 1974 verscheen, triomferen liefde en de weemoed.

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

Dichtbundels[bewerken | brontekst bewerken]

Een kogel (1962)
Jardins des modes (1963)
Rameau in maart (1967) een keuze uit de twee eerste bundels aangevuld met enkele nieuwe gedichten
Een kreet van hoog allooi (1970)
Een benauwde levenslijn (1972)
Tussen Huis en Jaargetij (1973)^[5]
De Combourg sonnetten
Ademloos seizoen. Gedichten 1972-1974 (1974)
Tussen feestend volk (1977)
100 Gedichten (1977) bloemlezing uit vorige bundels aangevuld met nooit eerder in boekvorm gepubliceerde gedichten
Spiersteen (1979) samen met Jetty Roels: een 'foto-poëzie-plaquette', dansfoto's met gedichten^[6]
Vier vrouwen (1980) vier gedichten van Nic Van Bruggen en vier etsen van Jan Burssens
Lang leve de Koning (1980)
Odalisken (1981) een suite
Place des Vosges (1981) een sonnettencyclus
Litanie (1984) een gedicht
Leeftijd (1987)
Vijf Vlaamse ballades (1989)

Postume uitgaven[bewerken | brontekst bewerken]

Nostalgia revisited. Vijftien theatrale gedichten (2002)
Litanie. Twee gedichten (2009)

Verhalenbundels[bewerken | brontekst bewerken]

Muriels droom (1969)
Buitenspel wuift de grensrechter (1978)
Het wiel is Rond. De bal is Rond (1982) 5 sportverhalen

Overig proza[bewerken | brontekst bewerken]

Matrakkensabbat (1967) essay/pamflet^[7]
Antwerpen, de wereld der Sinjoren (1968)
De januari-revolte (1968) essay
Uit het dagboek van een Pink Poet (1975)
Jan Van Riet (1977) tentoonstellingscatalogus
Hannovers ontwaken (1988) roman

Prijzen en bekroningen[bewerken | brontekst bewerken]

1961 - Prijs van de provincie Antwerpen
1973 - Poëzieprijs van Knokke-Heist voor het gedicht ‘Ademloos seizoen’
1974 - Blanca Gijselenprijs voor ‘Met de kleur van grijs’
1976 - Nico Verhoevenprijs voor Facsimilé van een dagboek
1978 - Tweejaarlijkse poëzieprijs van De Vlaamse Gids voor de bundel Tussen feestend volk
1981 - Prijs van de stad Brussel voor de bundel Place des Vosges

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

P. DE VREE, De avant-garde, in: De Tafelronde 7, 1962.
W. M. ROGGEMAN, Gesprek met Nic Van Bruggen (& vervolg), in: De Vlaamse gids, 62:6 (1978).
W. M. ROGGEMAN, Nic van Bruggen, in: Beroepsgeheim 3. Gesprekken met schrijvers, 1980.
Fernand BONNEURE, Brugge Beschreven. Hoe een stad in teksten verschijnt, Brussel, Elsevier, 1984.
M. ONKHOW, Herinneringen aan Nic van Bruggen, in: Vlaanderen morgen, 1991.
Hugo SCHILTZ, Afscheid van Nic, in: Vlaanderen morgen, 1991.
Hugo BREMS en Dirk DE GEEST, Opener dan dicht is toe. Poëzie in Vlaanderen 1965-1990, Leuven, Acco, 1991.
Focus op Nic Van Bruggen Antwerpen, in: Revolver, 2002.
- Yves T’SJOEN, Deze spiegel van bestoft verdriet en tederheid.
- Roger M. J. DE NEEF, Kanttekeningen bij de Mail Art en schrift-schilderijen van Nic van Bruggen.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
Willem M. Roggeman (1980), "Nic van Bruggen" (vraaggesprek), in: Beroepsgeheim 3 (Antwerpen, Soethoudt), p. 81-96.
Nic van Bruggen bij de Bibliografie van de Nederlandse taal- en literatuurwetenschap (BTNL)
Nic van Bruggen bij het Letterenhuis
Henri-Floris Jespers, Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie
VECU revisited (VI): Nikolaas (van Bruggen) (28 augustus 2008) Op 8 december 1978 opende minister Rika De Backer de tentoonstelling plastisch werk van Nikolaas (a.k.a. Nic van Bruggen).
VECU revisited (VII): Nic van Bruggen & Jetty Roels (31 augustus 2008)
Jef Verheyen, Paul de Vree & Nic van Bruggen: De Nieuwe Vlaamse School (11 januari 2009)
Dagboek van Jespers: Jan Vanriet over Van Bruggen, Pernath en Claus (6 december 2009)
Geboren schrijvers: Nic van Bruggen pp (1938-1991) (23 september 2011)
VECU, een historiek...? (IV) (14 septembre 2014) Op zaterdag 16 september werd de kunstmap Les Alentours d'Y van Nic van Bruggen pp (†) feestelijk boven de doopvont gehouden, een uitgave van de Antwerpse Lithografische Bibliotheek in samenwerking met Vecu.
Walter Soethoudt, De Twijfelaar (blog)
Twintig jaar geleden (donderdag 14 juli 2011)
Morgen 21 jaar geleden ging een dichter heen (vrijdag 13 juli 2012)
Nic van Bruggen 17 maart 1938 - 14 juli 1991 Dead Poets Society de kring der dode dichters samenkomst bij Nic (zaterdag 13 juli 2013)
23 jaar geleden, als je dat nog weet, stierf Nic van Bruggen (maandag 14 juli 2014)
Nic van Bruggen (dinsdag 14 juli 2015)
Brief aan Nic van Bruggen (donderdag 14 juli 2016)
Een melancholische, kameleontische, erudiete literaire consigliere (deel 5) (Dag Henri-Floris Jespers) 'Voor Nic van Bruggen p.p. die 26 jaar geleden van ons heenging en wiens laatste woorden die van Humphrey Bogart konden zijn: “I should never have switched from scotch tot martinis.”' (vrijdag 14 juli 2017)
3 gedichten (gedichten.nl)
Nic van Bruggen (begraafplaats Schoonselhof)
Nic Van Bruggen op Webstek Schrijversgewijs
Schrijversgewijs over "Pink Poets"

Bronnen, noten en/of referenties

Noten en/of referenties

↑ Over de uit de hand gelopen practical joke Pink Poets, zie Nic van Bruggen in Roggeman (1980) p. (81) 93-94.
↑ Yves T'Sjoen, "De Heiliging van tekens op het steen. Nic van Bruggen en de cultus van een romantisch dichterschap", Zacht Lawijd, jaargang 6 (2006-2007), p. 84-85
↑ Henri-Floris Jespers, "Maniërisme en moderne sensibiliteit", in: Mercantile marine engineering, Brugge, Antwerpen, 1967, p. 134-138
↑ Yves T'Sjoen, p. 79-80
↑ In de inleiding tot de bibliofiele uitgave van deze cyclus noteerde Paul Snoek: “Het zijn gedichten zoals elk dichter er zou willen hebben geschreven. Gedichten zoals men er weinig ontmoet in een letterkunde en maakt in een loopbaan.”
↑ De cyclus ‘Spiersteen’: "gedichten bij zeer originele dansfoto's van de danseres-choreografe Jetty Roels. Het zijn geen gedichten als tekstillustratie bij de foto's. De gedichten lopen er naast... ze willen, geholpen door de foto's, tasten naar het innerlijke wezen van de dans zelf; zijn oerwezen, zijn kosmische taal, zijn éénslachtigheid, zijn lichamelijk en geestelijk samenvallen." -- Nic van Bruggen in Roggeman (1980), p. (81) 96.
↑ "Nic van Bruggen organiseerde eind jaren zestig een tentoonstelling in Vécu van foto's genomen tijdens de mijnwerkersopstanden van 1966 in Limburg. De toenmalige Rijkswacht heeft alles gedaan wat maar mogelijk was om de foto die op de omslag van Matrakkensabbat stond, en die bewees dat ze een van de mijnwerkers in de rug dood hadden geschoten, vast te krijgen. Wat hen uiteraard en gelukkig maar niet gelukt is." -- Peter, Het IQ van Rob Schouten (Inktspat, 13/02/2016) (Geraadpleegd 4 april 2019)

[1] Over de uit de hand gelopen practical joke Pink Poets, zie Nic van Bruggen in Roggeman (1980) p. (81) 93-94.

[2] Yves T'Sjoen, "De Heiliging van tekens op het steen. Nic van Bruggen en de cultus van een romantisch dichterschap", Zacht Lawijd, jaargang 6 (2006-2007), p. 84-85

[3] Henri-Floris Jespers, "Maniërisme en moderne sensibiliteit", in: Mercantile marine engineering, Brugge, Antwerpen, 1967, p. 134-138

[4] Yves T'Sjoen, p. 79-80

[5] In de inleiding tot de bibliofiele uitgave van deze cyclus noteerde Paul Snoek: “Het zijn gedichten zoals elk dichter er zou willen hebben geschreven. Gedichten zoals men er weinig ontmoet in een letterkunde en maakt in een loopbaan.”

[6] De cyclus ‘Spiersteen’: "gedichten bij zeer originele dansfoto's van de danseres-choreografe Jetty Roels. Het zijn geen gedichten als tekstillustratie bij de foto's. De gedichten lopen er naast... ze willen, geholpen door de foto's, tasten naar het innerlijke wezen van de dans zelf; zijn oerwezen, zijn kosmische taal, zijn éénslachtigheid, zijn lichamelijk en geestelijk samenvallen." -- Nic van Bruggen in Roggeman (1980), p. (81) 96.

[7] "Nic van Bruggen organiseerde eind jaren zestig een tentoonstelling in Vécu van foto's genomen tijdens de mijnwerkersopstanden van 1966 in Limburg. De toenmalige Rijkswacht heeft alles gedaan wat maar mogelijk was om de foto die op de omslag van Matrakkensabbat stond, en die bewees dat ze een van de mijnwerkers in de rug dood hadden geschoten, vast te krijgen. Wat hen uiteraard en gelukkig maar niet gelukt is." -- Peter, Het IQ van Rob Schouten (Inktspat, 13/02/2016) (Geraadpleegd 4 april 2019)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]