Hessel de Vries
Hessel L. de Vries (15 november 1916, Annen - 23 december 1959, Groningen) was een Nederlands natuurkundige en hoogleraar aan de Universiteit Groningen die de detectiemethoden en toepassingen van koolstof-14 datering drastisch verbeterde en uitbreidde tot vele wetenschappen. De expert op dit gebied Willis noemde hem "de miskende held van de koolstof-14 datering" ("the unsung hero of radiocarbon dating"). Als hij geen zelfmoord had geplegd zou hij mogelijk de Nobelprijs hebben gewonnen. Verder was hij biofysicus.
Studie en loopbaan
Na de HBS in Assen en Sappemeer ging hij in 1934 wis- en natuurkunde studeren aan Universiteit Groningen. In 1939 haalde hij zijn doctoraal, en in 1942 promoveerde hij cum laude bij prof. Dirk Coster op een kernfysisch onderwerp. In 1950 werd hij buitengewoon hoogleraar in de propaedeutische en biologische natuurkunde en in 1954 gewoon hoogleraar. In 1956 werd hij lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Twee jaar later benoemde het Carnegie Institute te Washington hem tot 'research associate'.
Gevoeligheid van het oog
De Vries toonde aan dat temperatuurstijging van 37°C naar 42°C de gevoeligheid van het oog vergroot. Vooral bij kleurenblinden was dit effect goed te meten.
Koolstof-14 datering
Verbetering methode
De archeoloog A.E. van Giffen interesseerde de Vries in 1950 voor de koolstof-14 methode ontwikkeld door de groep van W.F. Libby. De Vries verbeterde deze aanmerkelijk door uit te gaan van de concentratie kooldioxide (CO2) in de atmosfeer. In 1952 vroeg van Giffen om een datering van de houten funderingspalen van de oude Sint Walburgkerk. Libby vond een ouderdom van tweeduizend jaar, de Vries duizend jaar. Andere laboratoria bevestigden de Vries' waarde.
De Vries-effect
In 1958 bewees de Vries dat er stelselmatige afwijkingen voorkwamen in de koolstof-14 dateringen van jaarringen van bomen. Hij verklaarde dit effect door aan te nemen dat de concentratie in de dampkring van koolstof-14 1% geschommeld had. Als oorzaak hiervoor gaf hij de volgende mogelijkheden
- het klimaat
- koolstof-14 wordt niet overal in de atmosfeer even snel aangemaakt door variaties in het aardmagneetveld
- de eigenschappen van de zon veranderen.
Later bleek door werk van onder andere Minze Stuiver inderdaad het aantal zonnevlekken van invloed te zijn [1]
Overlijden
Afgewezen in de liefde door zijn assistente vermoordde hij haar in 1959 waarna hij zelfmoord pleegde. Er wordt wel beweerd dat hij anders de Nobelprijs had gekregen voor zijn werk aan de koolstof-14 datering.
Publicaties
Onder meer
- De resonantieniveaux van zilver, zink, koper en aluminium voor het invangen van neutronen, proefschrift Groningen, 23 april 1942
- The quantum character of light and its bearing upon threshold of vision, the differential sensitivity and visual acuity of the eye, Physica 10 (1943) 553-564 (DOI: 10.1016/S0031-8914(43)90575-0)
- De structuur van de materie, Openbare les, Groningen 1942
- Biophysica, inaugurele rede Groningen 1951
- Physical aspects of the sense organs, Progress in biophysics and biophysical chemistry 6 (1956) 207-264 (PMID: 13420192)
- Toepassing en meting van de natuurlijke radioactiviteit van koolstof, Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde 23 (1957) 277-292
- Onderzoek van de laatste ijstijd met behulp van radioactieve koolstof, Akademiedagen. Verslagen en voordrachten gehouden te Groningen op 3 en 4 april 1959 11 (1959) 38-47.
- Variation in Concentration of Radiocarbon with Time and Location on Earth, Proceedings Koninlijke Nederlandse Akademie Wetenschappen B, 61: 94-102, 1958 [2]
- ↑ Spencer Weart, The Discovery of Global Warming, [1]
- ↑ website proceedings http://www.digitallibrary.nl/
Externe links
- bron: (nl) J.J.M. Engels, 'Vries, Hessel de (1916-1959)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL:http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn5/vriesh [13-03-2008
- (en) Willis, E.H. (1996), Radiocarbon dating in Cambridge: some personal recollections. A Worm's Eye View of the Early Days, [2]