Novotsjerkassk

Novotsjerkassk
Новочеркасск

Plaats in Rusland
Kerngegevens
Oblast	Rostov
Coördinaten	47° 25′ NB, 40° 5′ OL
Algemeen
Inwoners	170,822
Website	Officiële website
Portaal    Rusland

Novotsjerkassk (Russisch: Новочеркасск) is een stad in de oblast Rostov in het zuiden van Rusland. De stad ligt op een heuvel, omringd door de uiterwaarden van de stepperivieren Toezlov en Aksaj, op ongeveer 1000 kilometer ten zuiden van Moskou en ongeveer 30 kilometer ten noordoosten van Rostov aan de Don. De stad telde 170.822 inwoners bij de volkstelling van 2002 tegen 187.973 bij de volkstelling van 1989. Hiermee vormt het de vierde stad van de oblast na Rostov aan de Don, Taganrog en Sjachty. Het is de oude hoofdstad van de Don-Kozakken en sinds 1993 ook van alle Kozakken wereldwijd.

Tegenwoordig staat het bekend als industriestad, vooral van grote locomotieven voor spoorwegen in de rest van Rusland en ex-Sovjet-Uniestaten.

Geschiedenis

Novotsjerkassk ("Nieuw Tsjerkassk") werd gesticht op 18 mei (30 mei) 1805 door ataman Matvej Platov als het bestuurlijk centrum van de oblast Don Voisko en daarmee de hoofdstad van de Don-Kozakken. Deze lag daarvoor in Tsjerkassk (nu het dorpje Starotsjerkasskaja), maar die werd constant geïnundeerd door het water van de Don, waarop men in 1804 besloot de hoofdstad te verplaatsen naar een hoger gelegen punt. Op 31 december 1804 keurde tsaar Alexander I van Rusland het plan goed en werd begonnen met de bouwwerkzaamheden onder leiding van de Franse ingenieur luitenant-generaal Frants Devolan op basis van de toenmalige Europese stedenbouwkundige normen: met grote brede ruimten, brede pleinen en avenues en bedekt met groene boulevards. De stad werd "Klein Parijs" gedoopt. De basis van de stad werd gevormd door de pleinen, elk waaraan zich een kerk bevond en vanwaaruit de straten zich radiaal verspreiden de stad in. Op 30 mei 1806 werd de stad officieel ingewijd als de hoofdstad van de Don-Kozakken.

De bouw van de stad vorderde slechts traag, vooral doordat de Kozakken onwillig waren om hun bewoonde plaatsen aan de Don op te geven en doordat de stad zich op 20 kilometer van de Don bevonden, waarmee ze zo sterk waren verbonden gedurende hun geschiedenis. Om die reden waren er in die tijd dan ook plannen om haar zijrivier, de Aksaj, te verdiepen en zelfs om de waterloop van de Don te veranderen, maar door geldgebrek kwam van deze plannen niets terecht. De status van de toekomstige hoofdstad bleef zo drie decennia onduidelijk en rond 1837 leek het erop dat niet Novotsjerkassk, maar de stanitsa Aksajskaja zou worden verkozen, daar deze ook op een hoogte was gelegen, maar dan op een die aan de Don grensde. In dat jaar kwam tsaar Nikolaas I echter polshoogte nemen in zowel Novotsjerkassk als Aksajskaja en besloot bij terugkeer in Sint-Petersburg dat Novotsjerkassk toch de nieuwe hoofdstad zou worden, daar verplaatsing naar Aksajskaja nieuwe moeilijkheden met zich mee zou brengen en bovendien eigenlijk nutteloos was.

In de eerste helft van de 19e eeuw werd de stad puur als troepencentrum gebouwd met overheidsgebouwen, Gostiny Dvors, taveernes, wijnkelders, huizen voor generaals en de Russische adel, stadstuinen en dergelijke. De eerste industrieën verschenen in de jaren '50 van die eeuw, maar boden gedurende de hele eeuw werk aan niet meer dan 1000 van de ongeveer 20.000-koppige bevolking.

Ten tijde van de Russische Revolutie was de bevolking verdrievoudigd tot ongeveer 60.000 personen, waaronder meer dan 25.000 musketier-kozakken met hun gezinnen. Verder woonden er ongeveer 3.000 mensen van adellijke komaf en ongeveer 500 geestelijken. Handelaren en boeren woonden er vrijwel niet in die tijd. Door het grote aantal Kozakken vormde de stad ten tijde van de Russische Burgeroorlog een van de centra van de Witten en het toevluchtsoord voor velen die zich weigerden te onderwerpen aan het nieuwe bolsjewistische gezag. Door de toestroom van mensen groeide de stad in aantal tot ruim 100.000 personen. De kozakken onder leiding van ataman Aleksej Kaledin probeerden zich neutraal op te stellen nadat ze waren gescheiden van de gebieden in handen van de bolsjewieken door het uitroepen van de onafhankelijke Oblast Don, dat haar bestuur in Novotsjerkassk had. Maar onder het bestuur van Lavr Kornilov en generaal Michail Aleksejev werd in de stad echter het Vrijwilligersleger gevormd, dat het opnam tegen het Rode Leger. Hierdoor raakte de stad onderdeel van het strijdtoneel en kwam wisselend in handen van bolsjewieken en mensjewieken. Op 8 januari 1920 was het echter voorbij voor de weerstand van de Kozakken en kwam de stad stevig onder bolsjewistisch bestuur te staan en verloor haar status van hoofdstad van de Don-Kozakken.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam de stad opnieuw in de strijdlinie te liggen. Tijdens Operatie Barbarossa maakte het Duitse Leger aanvankelijk zo'n snelle opmars, dat Stalin net als in andere steden in Europees Rusland besloot tot de evacuatie van het grootste deel van de bedrijven naar de oostzijde van de Oeral, alsook de stopzetting van lopende projecten, zoals de aanleg van een tramnetwerk in de stad. In de herfst van 1941 bleek de opmars echter toch tegen te vallen en trokken de Duitse legers zich op sommige plaatsen zelfs terug, waardoor de stad later dan gedacht, op 25 juli 1942 werd veroverd door de Nazi's. Na de insluiting van de Duitse legers tijdens de Slag om Stalingrad werd begonnen met de herovering van de oblast Rostov en op 13 februari 1943 werd Novotsjerkassk weer bevrijd.

In 1962 vond een lokale voedseloproer plaats, die op bloedige wijze werd onderdrukt door de Sovjetautoriteiten en bekend zijn geworden als het Bloedbad van Novotsjerkassk.

Van 5 tot 6 oktober 1991, vlak voor de val van de Sovjet-Unie, vond in Novotsjerkassk een grote bijeenkomst plaats van de Grote Kring van de Don-Kozakkenhost, waarop werd bekrachtigd dat de stad het historische en hedendaagse centrum vormt van de host. Van 17 tot 18 juli 1993 werd een bijeenkomst belegd door de Opperste Kring van de Kozakkentroepen van Rusland en het buitenland waarin Novotsjerkassk werd uitgeroepen tot Kozakkenhoofstad van de wereld.

Klimaat

Novotsjerkassk bevindt zich in de gematigde landklimaatzone. Het gebied wordt gekenmerkt door een warmteoverschot en een neerslagtekort (vochtigheidsindex: 0,5). De gemiddelde jaarlijkse temperatuur bedraagt +10°C.

De winter is meestal vrij zacht, maar kan worden gekenmerkt door grote temperatuurschommelingen. De gemiddelde wintertemperatuur bedraagt 0°C, maar kan in januari dalen tot -30°C (bijvoorbeeld in 2006) en stijgen +15°C (in 2007). Als gevolg hiervan is de bedekking met sneeuw erg onstabiel. Eind januari is het er het koudst met een gemiddelde van -4°C. Een gemiddeld jaar telt er 67 dagen met een temperatuur onder nul.

De zomer is meestal heet en erg droog, met name in juli en augustus wanneer de temperatuur er gemiddeld 1 tot 2 graden warmer is dan aan de Zwarte Zeekust van de Noordelijke Kaukasus. De gemiddelde temperatuur in juli bedraagt 24°C. Juli en begin augustus is de heetste tijd met temperaturen die zelfs in de schaduw kunnen oplopen tot 40°C. Tegen het eind van augustus is de water temperatuur in de reservoirs rond de stad (waaronder dat van de Donrivier) gestegen tot 28 tot 30°C. De klimatologische zomer duurt gemiddeld 170 tot 175 dagen en de vorstvrije periode 180 dagen. Gemiddeld zijn er 250 dagen met een temperatuur van meer dan 0°C.

Het jaarlijks neerslaggemiddelde bedraagt 616 mm, waarvan het grootste deel valt in december, januari en juni (tot 65 mm). De maanden met de minste neerslag zijn augustus en september (35 mm).

Economie

Novotsjerkassk vormt een van de grootste industriële centra van oblast Rostov naar productietotalen en naar productietotalen per werknemer. De belangrijkste industrieën bevinden zich in het industriële district van de stad, dat van de woongebieden wordt gescheiden door de Toezlovrivier. Belangrijke industriële sectoren zijn de machinebouw, elektro-energetica, metallurgie, chemische industrie, aardgasindustrie, glasindustrie, lichte industrie en voedingsmiddelenindustrie.

Het belangrijkste bedrijf is de Elektrische Locomotiefbouwfabriek van Novotsjerkassk (NEVZ), die werd opgericht in 1936 als een motorbouwfabriek en in 1946 werd omgevormd tot een bouwplaats voor elektrische locomotieven. In 2003 werd het onderdeel van Transmasjcholding. Het is de enige fabriek in Rusland die elektrische goederenlocomotieven produceert en bouwt daarnaast ook elektrische locomotieven voor passagiersvervoer en voor industrieel gebruik. Er werken ruim 9000 mensen.

Op 15 kilometer van het centrum van Novotsjerkassk bevindt zich de in 1965 gebouwde Novotsjerkasskse GRESS (onderdeel van divisie OGK-6 van EES Rossii), de grootste waterkrachtcentrale van zuidelijk Rusland met in 2007 een vermogen van 2400 MW.

Metallurgische fabrieken in de stad zijn de electrodenfabriek van Novotsjerkassk (onderdeel van Energoprom), die in werking werd gesteld in 1954 en het twee jaar later geopende bedrijf Magnet, waar magneten worden gemaakt. In 1952 werd het Bedrijf voor synthetische producten van Novotsjerkassk geopend, waar chemische middelen worden gemaakt en waar ongeveer 3000 mensen werkzaam zijn.

Het aardgasbedrijf Eskort werd in 1995 opgericht als opvolger van het bedrijf Novotsjerkasskneftemasj en richt zich op de productie van olie- en gasinstallaties, pijpovens en andere soortgelijke producten. Vijf jaar later werd de flessenfabriek Aktis opgericht, dat zich richt op het maken van flessen voor bier, mineraalwater en non-alcoholische dranken.

Verder bevinden zich twee fabrieken voor vrouwenkleren en fabrieken voor zuivel, vlees, brood, wijn en wodka in de stad.

Vervoer en transport

De stad is sinds 1864 aangesloten op het spoornet door de aanleg van de spoorlijn Aksaj-Novotsjerkassk-Aleksandrovsk-Groesjevski (nu Sjachty). In de jaren '70 van de 19e eeuw werd de spoorlijn aangesloten op het spoornet naar Moskou. Door de stad loopt de belangrijkste spoorlijnverbinding tussen Centraal-Rusland en de Kaukasus. Op het grondgebied van de stad bevinden zich drie spoorstations (Novotsjerkassk, Chotoenok en Lokomotivstroj). Bij de stad bevindt zich PTsjM-1 (PTsjM-Novotsjerkassk), een van de twee spoormaterieelreparatiestations van het zuiden van Rusland (PTsjM-2 bevindt zich bij de stad Tichoretsk).

Langs de stad loopt de federale autoweg M4 ('Don'). De eerste buslijn werd in 1910 in de stad geïntroduceerd, maar werd kort daarop alweer opgeheven. In de jaren '20 werd de bus definitief ingevoerd in de stad en momenteel telt de stad ruim 50 stedelijke en ruim 25 landelijke busverbindingen met daarnaast enkele marsjroetkaverbindingen.

Begin 20e eeuw werd reeds gedacht om een tram te laten rijden in de stad, maar door de Russische Burgeroorlog, Eerste en Tweede Wereldoorlog werd dit uitgesteld tot 1954. Er bevinden zich nu vier tramlijnen in de stad.

Demografie

Mediabestanden

Zie de categorie Novocherkassk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

">[bron?]