August Schollaert

Koppelingen toevoegen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
August Schollaert
August Schollaert
Algemene informatie
Geboren 20 maart 1893
Aalst
Overleden Aalst 9 februari 1958
Aalst
Nationaliteit Belg
Beroep Dirigent en orgelboekmaker

August Schollaert (Aalst, 20 maart 1893 - Aalst, 9 februari 1958)[1] was een dirigent en orgelboekmaker.

Schollaert was de derde zoon uit een arbeidersgezin in Aalst.[1] Hij was gehuwd met Aline Ghysbrecht (1897-1984). 

Hij woonde en werkte gedurende gans zijn leven in Aalst. [2]

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Muzikant en Dirigent[bewerken | brontekst bewerken]

August Schollaert was reeds op 10-jarige leeftijd lid van de fanfare “het Democratisch muziek” ("Tot Heil des Volks"),de fanfare van de Daensisten, waarin ook zijn vader[3] actief was. August Schollaert speelde bugel en hobo.

In 1914 werd hij dirigent van een afscheuring “De Jonge Garde”, een groep jongeren die zich verzette tegen de Franstalige leiding, die de fanfare "Tot Heil des Volks" van de Daensisten en de harmonie "Les Vrais Amis Constants" ("De Oude Garde")[4] van de liberalen combineerde.

Van 1919 tot 1922 was hij beroepsmuzikant bij het leger (trombone) en volgde lessen harmonieleer en contrapunt aan het conservatorium van Antwerpen.

In 1921 diende de toenmalige dirigent ("muziekmeester") onder druk van de Liberale Partij een keuze te maken en koos voor "Les Vrais Amis Constants" ("De Oude Garde")[4]. "De Jonge Garde" werd ontbonden. August Schollaert werd dirigent van de fanfare ‘Tot Heil des Volks’, die na de oorlog sterk beïnvloed was door de Frontbeweging. De meeste leden van “De Jonge Garde” stapten mee over.

"Tot Heil des Volks" werd later uitgebreid met een symfonieorkest “De Vlaamsche Symphonie”, waarvan August Schollaert eveneens dirigent was. Zowel de fanfare als het symfonie-orkest* waren zeer succesvol. August Schollaert bleef ononderbroken dirigent tot 1945.  

Orgelboekmaker[bewerken | brontekst bewerken]

In 1922 nam hij ontslag als beroepsmililtair en vestigde hij zich als zelfstandig draaiorgelboekmaker* voor dans- en kermisorgels. De orgelboeken werden hoofdzakelijk gekapt [5] door zijn vrouw Aline, later samen met hun enig kind, hun zoon Herman (1930-1997). Sinds hun huwelijk werd op de orgelboeken steeds “Schollaert-Ghysbrecht” vermeld.

Door zijn ervaring als dirigent was hij bedreven in het maken van arrangementen. Deze vaardigheid kon hij aanwenden voor het maken van draaiorgelboeken. Dans- en kermisorgels waren bijzonder populair tijdens het interbellum. Hij was zowel noteur, arrangeur als draaiorgelboekmaker.[6] Hij was één van de weinigen die dit beroep op zelfstandige basis uitvoerden, waardoor hij niet gebonden was aan één bepaalde orgelbouwer.

August Schollaert werkte meestal met piano- en orkestpartituren, waaraan hij zich nauwkeurig hield. Hij kon heel snel noteren, waardoor hij tijdens zijn carrière jaren een bijzonder grote productie heeft kunnen afleveren. Slechts een beperkt deel is bewaard gebleven of teruggevonden. De meeste orgelboeken werden gemaakt voor één specifiek orgel. Zijn arrangementen waren van een bijzonder hoog niveau, maar zelden gewaagd. Naast vrijwel alle hits uit de jaren dertig, veertig en vijftig arrangeerde hij ook veel marsen, walsen en semiklassieke stukken, zoals ouvertures en selecties uit Duitse en Franse operettes.

Een aantal van zijn arrangementen vindt men terug in de Aalsterse carnavalsliederen.  

Er zijn geen eigen composities van Schollaert bekend.

Dansorgel "De Zwarte Kat"[bewerken | brontekst bewerken]

August Schollaert was een vaste bezoeker van café De Zwarte Kat in Aalst, met het gelijknamige befaamde dansorgel, in feite een “concertorgel”.[7] Dit orgel van het merk Mortier was beroemd voor zijn uitgebreid licht klassieke repertoire: ouvertures en selecties uit opera’s en operettes. In de beginjaren[8] draaide dit orgel uitsluitend op orgelboeken van August Schollaert.

Dit orgel verhuisde in 1975 naar het orgelmuseum in Brugge, maar werd later naar Japan overgebracht. De zoektocht naar het orgel was in 2022 het onderwerp van een radio-serie.[9][10]

Kermisorgels en dansorgels[bewerken | brontekst bewerken]

August Schollaert kwam in contact met kermisfamilie Becquart. Zij plaatsten dansorgels op kermissen[11] en zetten orgelmuziek op hun kermisattracties[12], waarvoor August Schollaert de draaiorgelboeken maakte.[13]

Naast kermisorgels is August Schollaert ook gekend als draaiorgelboekmaker van dansmuziek. Door zijn goede connecties met Edmond Hooghuys van de bekende orgelmakerfamilie uit Geraardsbergen kon August Schollaert als zelfstandige een aantal draaiorgelboeken maken voor de draaiorgels Hooghuys. [14]

De meeste Mortier-orgels draaiden op zijn boeken.[15] Ook bij Decap ,Gavioli, Limonaire,Verbeeck en Vander Beken[16] vindt men zijn werk terug.

Bekend zijn ook de Hooghuys-orgels (van het type Condor en Senior) in het Boudewijnpark in Brugge. Beide spelen op orgelboeken van August Schollaert.[17]

Platen[bewerken | brontekst bewerken]

Schollaert maakte na 1945 veel arrangementen voor 78-toerenplatenvoor verschillende platenlabels. De bestellingen kwamen rechtstreeks van de platenfirma’s. Het waren vooral opnames van Hooghuys/Becquart kermisorgels[18] en Mortierorgels[19]. Opnames van de Zwarte Kat zijn wereldwijd gekend, in het bijzonder in Japan waar het orgel zich momenteel bevindt.

Er werden ook 45-toeren-singles uitgebracht die later ook op langspeelplaten verzameld werden.

Hoewel hij halfweg de jaren vijftig al ernstig verzwakt was door een ziekte, bleef August Schollaert tot aan zijn dood actief in de orgelmuziek. Hij overleed op 9 februari 1958.[20]

Omdat er in 1958 minder noteerwerk was werd het bedrijf niet verder gezet.[21]

Galerij[bewerken | brontekst bewerken]

  • Fanfare "Heil des Volks" in 1932 met August Schollaert in het midden (nr.38)
    Fanfare "Heil des Volks" in 1932 met August Schollaert in het midden (nr.38)
  • Vrouwen aan het werk aan kap- of ponsmachines voor het maken van draaiorgelboeken (rond 1920)
    Vrouwen aan het werk aan kap- of ponsmachines voor het maken van draaiorgelboeken (rond 1920)
  • 78-toerenplaat van Decca met August Schollaert als arrangeur (1946)
    78-toerenplaat van Decca met August Schollaert als arrangeur (1946)
  • Draaiorgelboek
    Draaiorgelboek
  • Kaft draaiorgelboek
    Kaft draaiorgelboek

Algemene bronnen[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties en noten[bewerken | brontekst bewerken]

  1. ↑ a b Register burgerlijke stand stad Aalst, geboorteakte nummer 226 van 20-03-1893
  2. ↑ Geboorteregister: Sint-Job (Sint-Jobstraat ?); Bevolkingsregister: Beekveldstraat 9; Voorpagina orgelboeken: Stoofstraat 15, Kluyskensstraat 20, Nestor de Tièrestraat 6
  3. ↑ ‘Frans de Tamboer’
  4. ↑ a b KH DOGA VZW. Geraadpleegd op 5-1-2023.
  5. ↑ Aanbrengen van de ponsgaten in een karton met een kap- of ponsmachine
  6. ↑ In het bevolkingsregister van de stad Aalst staat August Schollaert vermeld als "Boeksteller". Op zijn stempel staat de titel "Muzieksteller / Noteur".
  7. ↑ (en) Het Orgel Van De Zwarte Kat Aalst. Discogs. Geraadpleegd op 5-1-2023.
  8. ↑ Het orgel werd geplaatst in 1928.
  9. ↑ Rutger Lievens, "August Schollaert en het mysterie van het orgel van De Zwarte Kat: “Bekend tot in Japan, maar in Aalst kent niemand hem. Die man verdient een straatnaambord”", Het Laatste Nieuws, 21-10-2022. Geraadpleegd op 5-2023.
  10. ↑ Ward Schouppe, Mysteries ontrafeld: Waar is het "Orgel van de Zwarte Kat" uit Aalst?. Vrt nws (16-07-2021). Geraadpleegd op 5-1-2023.
  11. ↑ JLI, ",,Jukebox en rock'n'rol duwden orgels in de vergeethoek Hooghuysorgel krijgt weer klank", Het Nieuwsblad, 7-1-2001. Geraadpleegd op 6-1-2023.
  12. ↑ Kermisorgels. Hooghuys Organ Pages. Geraadpleegd op 5-1-2023.
  13. ↑ Zonnebeke: Familiebedrijf, smisse en machinebouw Hoflack. Westhoek verbeeldt. Geraadpleegd op 6-1-2023.
  14. ↑ Het repertoire. Hooghuys Organ Pages. Geraadpleegd op 5-1-2023.
  15. ↑ De Mortier Story. Geraadpleegd op 5-1-2023.
  16. ↑ Un facteur d'orgue à Enghien : Les orgues Vander Beken. Les orgues d'Enghien. Geraadpleegd op 6-1-2023.
  17. ↑ (en) Bjorn Isebaert, Hooghuys Organs in Belgium. Geraadpleegd op 5-1-2023.
  18. ↑ Discografie A. Becquart. Hooghuys Organ Pages. Geraadpleegd op 5-1-2023.
  19. ↑ RINUS BLIJLEVEN / JACK JACOBS / TOM MEIJER, Voorlopige discografie van de dansorgels (9-1-2021). Geraadpleegd op 6-1-2023.
  20. ↑ "Overlijdens", De Gazet van Aalst, 13-02-1958. Geraadpleegd op 5-1-2023.
  21. ↑ Zijn zoon Herman werkte eerst een tijdje bij de platenmaatschappij Decca en werd later muziekleraar te Aalst. Herman overleed in 1997. De kapmachine werd overgedragen aan Eugène Peersman.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=August_Schollaert&oldid=64880779"