Bergsche Maas
Sjabloon:Rivier De Bergsche Maas is een gegraven rivier in Noord-Brabant, die sinds 1904 de Maas vanaf Well in westelijke richting voortzet. Voorbij Geertruidenberg, het stadje waaraan de Bergsche Maas zijn naam ontleent, vormt de Amer zijn (natuurlijke) voortzetting. De Bergsche Maas vormt de zuidelijke begrenzing van het Land van Heusden en Altena. De lengte is 29 km.
De Maas liep tussen 1273 en 1904 via de huidige Afgedamde Maas in noordwestelijke richting naar Woudrichem, waar hij samen met de Waal de Merwede voedde. Deze situatie leidde geregeld tot grote wateroverlast, omdat het waterniveau van de Maas meestal lager was dan dat van de Waal. Tussen 1888 en 1904 werd de Maas op initiatief van de bekende ingenieur Cornelis Lely bij Andel afgesloten en werd de rivier via de nieuw gegraven Bergse Maas verbonden met de Amer en het Hollands Diep.
De Bergsche Maas, die het historische Land van Heusden in tweeën deelde, werd gedeeltelijk door een nog oudere Maasbedding gegraven (tot 1273), waarvan tegenwoordig het parallel lopende Oude Maasje nog rest. Twee dorpen, Gansooijen en Hagoord, moesten voor de aanleg van de Bergsche Maas wijken.
Ten westen van het stadje Heusden begint het Heusdensch Kanaal, dat de verbinding vormt met de Afgedamde Maas. Vanuit het zuiden stroomt bij Geertruidenberg de Donge in de Bergsche Maas.
De Bergsche Maas wordt bij Geertruidenberg en Heusden overbrugd. Bij Dussen, Drongelen, en Herpt zijn pontveren.