Buxusmot
| Buxusmot | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Cydalima perspectalis (Walker, 1859) | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Zeldzame donkere vorm | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Rups van de buxusmot | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Buxusmot op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
De buxusmot (Cydalima perspectalis) is een vlindersoort uit de familie van de grasmotten (Crambidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1859 door Francis Walker gepubliceerd. Deze soort komt van nature voor in Oost-Azië, en is in Europa een invasieve exoot, voor het eerst opgemerkt in 2006 op het grensgebied van Duitsland en Zwitserland.
Beschrijving
De vleugels van de buxusmot zijn wit met een donkere rand. De spanwijdte is ongeveer 4 cm. Er komt ook een zeldzamere, geheel bruine variant voor. De motten leven ongeveer acht dagen en een vrouwtje kan tot vijfhonderd eitjes leggen. De jonge rupsen zijn vuilgeel en enkele millimeters groot, maar groeien snel uit tot felgroene exemplaren met een zwarte kop. Ze kunnen tot 4 cm lang worden en zijn dan bijna een maand oud. Na het rupsstadium verpoppen ze in de achtergelaten spinsels. Het popstadium duurt ongeveer veertien dagen.
De rups overwintert ingesponnen in een buxusstruik. In België en Nederland komen gelijktijdig twee generaties voor.
Voorkomen
De buxusmot komt van oorsprong voor in Oost-Azië (Japan, Zuid-Korea, China). Volgens onderzoek van de Universiteit van Bazel werd hij in 2006 in Europa geïntroduceerd via verpakkingshout van natuursteen uit Azië. Nadien ging de verspreiding snel vanuit Duitsland en Zwitserland naar de rest van Europa. De soort werd in Nederland voor het eerst vastgesteld in 2007, toen een vlinder werd gefotografeerd in het Zuid-Hollandse Boskoop.[1] Hoewel de soort een aantal jaar alleen lokaal leek voor te komen langs de rivieren in Zuid-Holland, Noord-Brabant en delen van Utrecht, dook hij ook elders in het land op. In 2018 kwam hij al in heel Europa voor.
In het land van oorsprong worden buxus en andere planten aangetast. In Europa blijkt de buxusmot een voorliefde te hebben voor de inheemse Buxus sempervirens, die in Azië niet voorkomt. Ook andere planten kunnen echter aangetast worden, zoals de zwarte moerbei (Morus nigra).
Schade
De jonge rupsen eten delen van het bladmoes. Volwassen rupsen kunnen in korte tijd een plant volledig ontbladeren. Op de aangetaste planten blijft het spinsel achter. De buxus zal dan door zijn sterke vermogen tot herstel na acht weken opnieuw uitlopen.
Bestrijding
Om afsterven te voorkomen nadat de plant is kaalgegeten en opnieuw uitloopt, is het belangrijk de plant niet opnieuw te laten opeten door de mot te bestrijden.
De rupsen van de buxusmot zijn goed te bestrijden, zowel chemisch als biologisch. In tuinen verdienen biologische middelen de voorkeur. Hiervoor zijn zowel Bacillus thuringiensis (niet toegelaten voor de particulier in België en Nederland, wel in de rest van Europa) als producten op basis van spinosad bruikbaar. Lavameel zorgt voor barrière waar de rupsen niet overheen willen. Feromoonvallen dienen als monitoring en zijn niet afdoende voor bestrijding.
Ook natuurlijke vijanden beginnen de rups nu te kennen. Om hen te sparen, wordt het gebruik van insecticiden ontraden.[2][3]
-
Aangetaste buxus -
Wespen eten van de rups -
Buxussen begraafplaats 't Groenedael (Almelo) geruimd om buxusmot (2018)
- Taxonomische informatie over Cydalima perspectalis bij Fauna Europaea.
- www.sosbuxusmot.be (16 juni 2018).
- www.pcsierteelt.be. Proefcentrum voor sierteelt.
- www.ilvo.be. Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek.
- www.nvwa.nl. Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit -- Ministerie van Landbouw,Natuur en Voedselkwaliteit.
- www.buxuscare.com. Geraadpleegd op 7 juni 2018.
- De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis). Plantenziektenkundige Dienst, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (2009). Geraadpleegd op 7 juni 2018.
- ↑ T.S.T. Muus e.a.: De buxusmot Palpita perspectalis (Walker) in Nederland (Lepidoptera: Crambidae). Entomologische Berichten, 2009, 69, 66-67.
- ↑ Guldemond, Adriaan, Cocktail van pesticiden gevonden in boerenzwaluw. Nature today (19 mei 2018). Geraadpleegd op 9 juli 2018.
- ↑ De buxusmot: waar komt hij vandaan en wat doen we eraan?. De Vlinderstichting. Geraadpleegd op 12 september 2018.