Rhipidistia

Rhipidistia Fossiel voorkomen: Vroeg-Devoon tot heden
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia Stam: Chordata Klasse: Sarcopterygii
Clade
Rhipidistia
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Rhipidistia op Wikispecies
Portaal    Biologie

De Rhipidistia, ook bekend als Dipnotetrapodomorpha, zijn een clade van kwastvinnige vissen, waaronder de tetrapoden en longvissen. Rhipidistia verwees vroeger naar een subgroep van Sarcopterygii bestaande uit de Porolepiformes en Osteolepiformes, een definitie die nu achterhaald is. Omdat het cladistische begrip van de gewervelde dieren de afgelopen decennia is verbeterd, wordt nu begrepen dat een monofyletische Rhipidistia het geheel van Tetrapoda en de longvissen omvat.

Rhipidistia omvat Porolepiformes en Dipnoi. Uitgebreide fossilisatie van longvissen heeft bijgedragen aan veel evolutionaire studies van deze groep. Evolutie van autostylische kaakophanging, waarbij het palatoquadraatbot samensmelt met de schedel, en het lymfe-pompende 'lymfehart' (later verloren gegaan bij zoogdieren en vliegende vogels), zijn uniek voor deze groep.

Het precieze tijdstip waarop de choana evolueerde, wordt besproken, waarbij sommigen vroege rhipidisten als de eerste choanaten beschouwen.

Verhoudingen

Het onderstaande cladogram is gebaseerd op studies die zijn samengesteld door Philippe Janvier en anderen voor het Tree of Life Web Project en Swartz 2012.

Sarcopterygii

†Onychodontidae Actinistia (coelacanths) Rhipidistia †Styloichthys Dipnomorpha †Porolepiformes Dipnoi (lungfishes) Tetrapodomorpha ?†Tungsenia †Kenichthys †Rhizodontiformes ?†Thysanolepidae †Canowindridae †Osteolepiformes Eotetrapodiformes †Tristichopteridae †Tinirau †Platycephalichthys Elpistostegalia †Panderichthys †Elpistostegidae Stegocephalia †Elginerpetontidae †Metaxygnathus †Ventastega Tetrapoda